Anderhalve meter afstand
Tot dusver hielden veel kerken nog steeds diensten met een veel kleinere bezetting dan voor de coronacrisis. Dat had voornamelijk te maken met de regel dat er anderhalve meter afstand moet zijn tussen de bezoekers. Dat was één van de weinige regels waar de kerk zich volgens de wet wel aan moest houden. Veel andere coronamaatregelen golden niet voor kerken, vanwege de vrijheid van godsdienst. Omdat bezoekers in kerken vaak dicht bij elkaar zitten, zorgde de anderhalve meter afstand ervoor dat er veel minder kerkgangers aanwezig konden zijn.

Toegangsbewijs
Afgelopen weekend werd echter bekend dat de regel om anderhalve meter afstand te houden per 25 september zal verdwijnen. Daarvoor komt echter wel iets anders in de plaats. Het kabinet heeft namelijk besloten om in onder meer de horeca, bioscopen en theaters te gaan werken met het zogeheten coronatoegangsbewijs. Dat betekent dat mensen voor toegang moeten kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn. Als alternatief is ook een negatief testbewijs mogelijk.

Kerken hoeven vanwege de vrijheid van godsdienst niet aan deze nieuwe maatregel te voldoen. Dat bevestigde een woordvoerder van minister van Eredienst Ferd Grapperhaus vorige week nog tegenover het Reformatorisch Dagblad: ”Als de anderhalvemetermaatregel vervalt voor de gehele samenleving, geldt dit ook voor kerken. Er zal niet gewerkt worden met testbewijzen, aangezien religieuze instellingen besloten plaatsen zijn en er geen wettelijke grondslag is voor de inzet daarvan.”

Iedereen welkom
Veel kerken willen ook helemaal niet met een coronatoegangsbewijs gaan werken, omdat ze vinden dat iedereen welkom moet zijn in de kerk ongeacht hun vaccinatiestatus. Dat bevestigde René de Reuver, scriba van de PKN, afgelopen nog maar eens tegenover Groot Nieuws Radio: ”Sommige mensen kunnen of willen zich vanwege principiële bezwaren niet laten inenten”, reageerde De Reuver desgevraagd. ”Maar we gaan niet als kerk zeggen dat je pas naar binnen mag als je gevaccineerd bent of een negatief testbewijs laat zien.”

De verwachting is dat ook vrijwel alle andere kerken niet met een coronatoegangsbewijs zullen gaan werken. Kerken willen simpelweg geen onderscheid maken tussen mensen die wel en niet gevaccineerd zijn. Bovendien heeft het nogal wat voeten in de aarde als kerkgangers zich elke week opnieuw moeten laten testen. 

Volle kerk toegestaan
De samenloop van omstandigheden brengt de kerken in ieder geval in een bijzondere positie. In principe is de weg vrij om weer met meer mensen samen te komen in de kerk. Sterker nog: de kerk kan weer vol zitten. Het op dit moment geldende advies van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) is namelijk dat in kerkdiensten 100 procent van de capaciteit aan vaste zitplaatsen mag worden gebruikt ”voor zover hierbij de 1,5 meter afstand tussen kerkgangers mogelijk is”. Dat betekent dat een volle kerk mogelijk is en toegestaan op het moment dat de anderhalvemeterregel verdwijnt.

Het blijft echter wel de vraag of dit al dan niet verstandig is en hoe kerkbesturen dat zelf beoordelen. De routekaart voor kerken laat ruimte om dit per gemeente in de lokale situatie te beslissen. De verwachting is dat CIO op korte termijn zal gaan overleggen met minister Grapperhaus en dat er daarna een nieuw advies voor kerken zal gaan volgen. Daarbij zal naar alle waarschijnlijkheid de nadruk vooral liggen op de eigen verantwoordelijkheid die kerken en kerkgangers moeten nemen.