Jodenhaat in Duitsland: Wir schaffen das?

Nieuws13 november 2018 Israël en de Bijbel
Jodenhaat Duitsland

Met de legendarische uitspraak ‘Wir schaffen das’ zette Bondskanselier Angela Merkel drie jaar geleden de Duitse grenzen voor asielzoekers open. Het land dat ooit de gruwelijke ideologie van ‘die Endlösung der Judenfrage’ had voortgebracht, wil zich graag als moreel gidsland ontwikkelen. Toch kan Merkels vreemdelingenpolitiek onbedoeld voor de Joodse gemeenschap verkeerd uitpakken.

Einde Nachkriegzeit
Wie de recente politieke ontwikkelingen in Duitsland volgt, beseft dat er de laatste jaren een dramatische omslag heeft plaatsgevonden. Voorheen leefde Duitsland nog in de zogenaamde Nachkriegzeit (naoorlogse tijd). Dit uitte zich in de beginjaren na de Tweede Wereldoorlog in een politiek van ‘Wiedergutmachung’ (het weer goedmaken). Miljarden D-Marks werden toegezegd om Joodse vermogens naar de rechtmatige eigenaars te doen terugkeren. Een nieuwe volksidentiteit moest tot ontwikkeling gebracht worden. Geleidelijk moest het Naziverleden met al zijn gruwelen onder ogen worden gezien door middel van musea, monumenten, literatuur, documentaires en de op 27 januari jaarlijkse Internationale Holocaust Herdenkingsdag.

"De extreem zware bewaking en beveiliging van Joodse instanties getuigen van grimmige anti-Joodse sentimenten."

Echter met de nieuwe rechtse Aternative für Deutschland (AfD) als grootste oppositiepartij in de Bondsdag lijkt er gaandeweg een andere wind te waaien. Een gure wind wel te verstaan, die onder invloed van onder andere de Pegida-beweging (Patriottische Europeanen tegen islamisering van het Avondland) aanzwelt. Deze beweging luidt in Duitsland weliswaar de noodklok over islamisering, maar genereert in haar kielzog ook een aanwas van rechtsextremistische groepen. De Joodse gemeenschap staat hierdoor op twee fronten onder vuur. Enerzijds het groeiende aantal asielzoekers die veelal de anti-Joodse haatcultuur van hun Islamitisch thuisland meenemen en anderzijds het groeiend rechtsextremisme. Aanhangers hiervan sympathiseren openlijk met Hitlers Derde Rijk. Merkel zegt “het beschamend te vinden dat Joden in Duitsland opnieuw beveiliging nodig hebben” en erkent nu in een interview met de Jerusalem Post dat ‘mensen van Arabische afkomst een nieuwe vorm van antisemitisme meebrengen’. Maar volgens justitieminister Katarina Barley (SPD) gaat het nog verder, namelijk dat antisemitisme in Duitsland weer ‘sociaal aanvaardbaar’ is geworden.

Zo konden op 17 augustus zo’n 700 nazi’s in Berlijn de jaarlijkse herdenkingsmars voor Hitlers plaatsvervanger, Rudolf Hess, houden. “Wij hebben nergens spijt van”, stond op hun spandoeken te lezen. Hoge AfD-functionarissen doen regelmatig extreemrechtse uitspraken. Het Holocaustmonument in Berlijn zou in hun woorden een ‘gedenkteken der schande’ zijn en de nazitijd niet meer dan een ‘spatje vogelpoep binnen Duitslands glorieuze geschiedenis’.

Het feit dat de centrale Joodse gemeenschap Joden aanraadt een baseballpetje in plaats van een keppeltje te dragen en spreekt over ‘een keerpunt voor de Duitse gemeenschap’ zijn hoe dan ook verre van geruststellend.

Ervaringen veldwerkers
De laatste jaren zien ook onze veldwerkers het antisemitisme snel om zich heen grijpen. Bas en Anne van der Linden, die daar onder de Joodse gemeenschappen Bijbels verspreiden, schrijven: “De extreem zware bewaking en beveiliging van Joodse instanties getuigen van grimmige anti-Joodse sentimenten. Na een moeizaam leven onder de Joodvijandige communistische dictatuur, zijn Russische Joden beland in het zogenaamde ‘vrije westen’, waar ze wederom hun Joodse identiteit angstvallig voor de buitenwereld proberen te verbergen. Als we de gelegenheid krijgen een gesprek aan te gaan, zijn ze verbaasd dat we hen liefhebben en voor hen bidden. Als ze dan Gods Woord ontvangen, brengt dat zoveel emotie teweeg, dat het ons iedere keer weer diep raakt.”

De geschiedenis herhalen
“Zij die de geschiedenis lezen maar niet begrijpen, zijn gedoemd hem te herhalen,” zei ooit de 33ste Amerikaanse president Harry Truman. Over de inmiddels 45ste aangetreden Amerikaanse president, is het überhaupt de vraag wat hij van geschiedenis gelezen heeft. Hij wil Europa en niet in het minst Duitsland voor hun eigen verdediging verantwoordelijk stellen. Een Duitse atoombom is naar aanleiding van Trumps uitlatingen niet langer onbespreekbaar. Ooit gingen de Duitsers vol zelfvertrouwen de eerste wereldoorlog in om er berooid en vernederd uit te komen. Wrok en frustratie met Joden als zondebok, ontketende de Tweede Wereldoorlog, die opnieuw in diepe vernedering eindigde. Waartoe opnieuw opgebouwde wrok toe kan leiden is een vraag waar kennis van de geschiedenis een belangrijke factor is.

Merkels ‘Wir schaffen das’ heeft het gistingsproces in de Duitse samenleving in ieder geval geen goed gedaan. Volgens onderzoeksinstituut RIAS verdubbelde het aantal incidenten in Berlijn vorig jaar ten opzichte van 2016. De balans opmaken kan pas als de geschiedenis de tijd heeft ingehaald. Maar het feit dat de centrale Joodse gemeenschap Joden aanraadt een baseballpetje in plaats van een keppeltje te dragen en spreekt over ‘een keerpunt voor de Duitse gemeenschap’ zijn hoe dan ook verre van geruststellend. Laten we bidden dat zij troost mogen vinden in het Woord dat van hun Messias getuigt. Want tegenover het menselijk ‘Wir schaffen das’, staat Gods belofte: “Ik zal werken en wie zal het keren?” (Jes. 43:13)

Foto: Wikimedia

Praatmee

Beluister onze podcast

#319 Jeffrey & dr. Wim Dekker over welvaartsevangelist Tom de Wal, anti-Joodse protesten en de NGK
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Toscane
Column

Italiaanse regio Toscane heeft behoefte aan kerkplanters

Recent kwamen we in Italië in contact met een wel erg energieke dame. Ze is een gepensioneerd advocate, 67 jaar en gewend de hele wereld rond te reizen. Ze heeft een huis in een stadje in het zuidoosten van Toscane, met de bedoeling hier in de toekom

Matthijs Voskuil
Nieuws

Christenen vragen aandacht voor verslavingsproblematiek tijdens Week van Verslaving

De Vluchtheuvel en Stichting Chris & Voorkom vragen in de Week van Verslaving aandacht voor verslavingsproblematiek onder (kerkelijke) jongeren. In de jongerencommunity BasiC vertellen deze week diverse jongeren over hun gok- eet of pornoverslaving.

dr. Christine Boshuijzen-van Burken
Nieuws

Technische Universiteit Eindhoven verwelkomt nieuwe hoofddocent Christelijke Filosofie

Stichting voor Christelijke Filosofie heeft met ingang van 1 maart 2024 dr. Christine Boshuijzen-van Burken als universitair hoofddocent Christelijke Filosofie benoemd aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). In de aanstelling zal Boshuijzen-

Ds. Kees Kant
Verdieping

Is de strijd tussen Israël en Hamas werkelijk een 'Bijbelse' broedertwist?

In tal van Bijbelstudies, artikelen en preken is in de afgelopen decennia het conflict tussen Israël en de omliggende Arabische volken uitgelegd als een eeuwenoude broedertwist. Een conflict dat teruggaat tot Izaäk en Ismaël. Hagar wordt met haar zoo

Paul en Sophie van Dormael
Levensverhaal

Paul en Sophie van Dormael moesten binnen twee jaar twee kinderen begraven

Het is onnatuurlijk om als ouder je kind te overleven. Toch overkwam het Sophie en Paul van Dormael. Ze verloren in twee jaar twee van hun vier kinderen. In oktober 2021 overleed hun zoon Dick aan een spierziekte en vorig jaar januari overleed hun do

Christelijk Koor Jigdaljahu
Video

Christelijk koor Jigdaljahu zingt Psalm 136: 'Looft de Heer, want Hij is goed'

'Looft de Heer’ want Hij is goed, trouw in alles wat Hij doet. Want Zijn goedertierenheid, Zal bestaan in eeuwigheid.' Dit zijn de woorden van het eerste vers van de bekende Psalm 136. De Psalm werd vorige maand door Christelijk koor Jigdaljahu op sc

Dr. C. A. van der Sluijs
Opinie

Waar is ons kerkelijk besef gebleven in deze tijd?!

Behoudende predikanten zien de huidige afbrokkeling van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) met pijn, verdriet en grote zorg aan. Zo laten de mannenbroeders van de stichting Bewaar het Pand weten. Deze ontwikkeling mag ons allen met zorg vervu

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha en Tenira Sturm zingen het schitterende 'Hard geslagen, vastgenageld'

'Hier vindt ons geloof een bedding, onze hoop een vaste grond. Christus rots van onze redding die verloren zondaars vond. Alle lof, eer en aanbidding voor zijn nooit volprezen naam. Wie zijn hoop op Jezus vestigt leeft in hoop die nooit beschaamt', d

Meerartikelen

Mirjam Bikker
Nieuws

CU-leider Bikker buigt niet voor 'wokisme' en rechtspopulisme: 'Christelijke idealen niet onderhandelbaar'

'Ik wil hier met nadruk zeggen dat christelijk-sociale politiek niet buigt voor links-elitair ‘wokisme’ en ook niet buigt voor rechts-populisme waar telkens maar weer de meerderheid alles zou moeten bepalen', zo stelde ChristenUnie-leider Mirjam Bikk

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: ware essentie verloren gegaan
Nieuws

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: "Ware essentie verloren gegaan"

17 maart was het St. Patrick’s Day in Ierland. Op deze feestdag wordt de komst van het christendom naar het land herdacht. Auteur Aaron Burns verdiepte zich in het onbekende verhaal van de heilige Saint Patrick. "De ware essentie van Patricius is ver

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom het beter is om in een hospice te zijn dan op een feest

"We komen niet heel graag in een sterfhuis of op een sterfkamer. Het is zo'n ruimte waar je de dood bijna voelt. Maar tegelijkertijd is het ook zo slecht nog niet om in een sterfkamer te zijn. De Bijbel zegt zelfs dat je daar beter kunt zijn dan op e

Seyi Omooba
Nieuws

Christelijke actrice moet 350.000 dollar betalen na ontslag om ‘homofobe opmerkingen’

De christelijke actrice Seyi Omooba dacht een prominente rol te vervullen in de toneelbewerking van 'The Color Purple', maar zover zou het niet komen. Omooba werd in 2019 vanwege 'homofobe opmerkingen' die zij vijf jaar eerder op Facebook geuit zou h

Ds. A. van Lingen
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormd Bodegraven: ds. A. van Lingen

De hervormde gemeente (PKN) in Bodegraven verwelkomt een nieuwe predikant. Ds. A. van Lingen (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt afscheid van Kinderdijk. Bodegraven was sinds vorig jaar vacant in verband met het emeritaat van ds. A. Baas. Van L

Woorden van leven
Column

Zaaien en oogsten: de kracht van bemoedigende woorden

‘Elk woord dat wij spreken kan een baksteen zijn om mee te bouwen, maar ook een bulldozer om mee te slopen.’ Dit is een uitspraak van Joyce Meyer die mij aanspoort om te gaan onderzoeken wat de kracht van woorden kunnen zijn. OntdekkenIn deze reis me

Rik Op den Brouw
Verdieping

Hoe ontdekken we de waarheid in een wereld vol leugens?

Het lijkt steeds moeilijker te worden om vast te stellen wat waar is. Hoe weet je of iets echt is of ‘fake’ (nep)? De voortdurende stroom aan informatie maakt het onmogelijk om vast te stellen of iets objectief, wat dat ook precies mag betekenen, of

Jeremia
Verdieping

Jeremia: de profeet die werd genegeerd maar niet kon zwijgen

De profeet Jeremia leefde in een tijd die in zekere zin op de onze leek. Het was de achtste eeuw vóór Christus en de ene grote crisis volgde op de andere. Jeremia maakte mee hoe Israël zich losmaakte uit de macht van Assyrië, daarna hoe het slachtoff

Het verhaal van Amadou: “Ik kan niet iemand zien lijden en hem niet helpen, maar ik kan mijzelf niet behandelen.”
Video

Dokter Amadou deelt in videoboodschap heftig en inspirerend verhaal

Dokter Amadou zet zich vol passie in voor zijn patiënten. Zelf heeft hij een goedaardige tumor in zijn hals die niet in het ziekenhuis geopereerd kan worden. Dankzij de schepen van Mercy Ships is de tumor alsnog verwijderd. Twintig jaar lang werkte A

Alexander Noordijk en Joël Boertjens
Video

Terugkijken: een goed gesprek over LHBTI en geloof met Alexander Noordijk

Onlangs vond de derde ochtend plaats van de serie van vijf in de jonge Amsterdamse kerk Mozaiek020. In een volle zaal met belangstellenden ging voorganger Joël Boertjens in gesprek met dominee Alexander Noordijk over het actuele thema 'LHBTI en geloo

Evangelische Hogeschool
Nieuws

Studenten Evangelische Hogeschool aan de slag met hulpvragen

Studenten van het Basisjaar van de Evangelische Hogeschool zetten zich donderdag 21 maart 2024 in voor de kwetsbare naasten in de samenleving. Dit doen ze door met diverse hulpvragen aan de slag te gaan: opruimen, schilderen, tuinieren, ontmoetingsac

Dringende oproep uit Granada, Spanje
Video

Video: Oproep van Nederlands voorgangersechtpaar vanuit Spanje

Maarten en Nelleke zijn voorgangers van een kerk in Granada, in het zuiden van Spanje. Zij hebben de opdracht gekregen om het pand te kopen of te verlaten, maar beschikken niet over voldoende geld. Daarom doen zij een oproep tot investeren in het twi