"Het is onzin dat we genezing claimen bij God"
“Er is een beweging gaande waarin christenen oprecht verlangen naar meer. Gewone gemeenteleden willen hun relatie met God ervaren. Dat verlangen zegenen wij en we richten ons op discipelschap waarin het werk van de Heilige Geest, inclusief wonderen en tekenen normaal zijn,” zegt Hans Maat. De There is More conferentie deed vorig jaar de nodige stof opwaaien. De ontdekking van de krachtige werking van Gods Geest, de gaven en het gebed om genezing staan weer op de christelijke kaart. In september volgt een nieuwe There is More conferentie en Hans Maat blikt vooruit.
Wat is het doel van de There is More conferentie?
“De bekrachtiging van het lichaam van Christus. Wij willen de mensen dienen die leiding geven aan Zijn lichaam – en dat is breed – en hen die dorstig zijn naar meer van God in hun leven. Dus het gaat ons niet om het ‘van conferentie naar conferentie steeds voort gaan’ maar zoals de oude psalm zegt: Van kracht tot kracht steeds voort. Onze conferenties zijn bedoeld om geestelijk te groeien met het oog op je taak binnen het lichaam van Christus, en dan vooral de plaatselijke kerk. Wij zijn van geloven dichtbij huis, al is er ook een beweging nodig die profetisch durft te zijn en apostolisch kan denken.
De Protestantse kerk, waaruit wij afkomstig zijn, wordt gerekend tot de traditionele kerken. Nu, wij denken dat we vooral leven uit de traditie van Psalm 78 dat we de grote daden van de Here doorgeven aan het volgende geslacht en de wonderen die Hij heeft gedaan. Dat leidt tot het geloof en de verwachting dat God ook in onze tijd geestelijk vernieuwt en wonderen doet. We zien die dan ook toenemen. De wind steekt op binnen onze kerken, ook al is er vanouds weinig aandacht voor de bediening van de Geest, waar wij in de afgelopen eeuwen accent legden op de bediening van het Woord. Maar het is beiden: Woord en Geest en we zoeken daarin de balans. Wij gaan hen die leidinggeven actief toerusten. We richten ons niet alleen op predikanten en kerkelijk werkers, maar ook op mensen die bijvoorbeeld een gebedsgroep of kinderclub leiden. Denk aan bestuurders, ondernemers en tentenmakers of pioniers, maar ook aan hen die gewoon verlangen naar meer, ongeacht de taak of rol. Zo zijn er ook vele jonge mensen die nog geen verantwoordelijkheid dragen maar wel willen groeien naar een vorm van geestelijk leiderschap. Dus ieder die biddend denkt ‘hier moet ik naartoe’ is welkom. Maar we geven vanouds voorgangers veel aandacht.
Daarnaast versterkt There is More de eenheid tussen evangelisch/charismatische christenen en protestantse broeders en zusters. In 2007 werd er een verzoeningsdienst op initiatief van toenmalig synodepreses Gerrit de Fijter georganiseerd in stadion Galgenwaard. Daarna zijn vertegenwoordigers van PKN en de pinksterbeweging jarenlang met elkaar in gesprek gegaan. Dit resulteerde in een rapport waarin wordt aangegeven dat protestantse kerken zoeken naar meer van de Geest en pinksterkerken zoeken naar evenwichtige theologie en wordt er gepleit voor samenwerking. Dus eigenlijk voeren wij dat nu gewoon uit en dat doen we zeer bewust en vanuit zeer goede relaties. Overigens zien we ook dat het aantal katholieke bezoekers aan onze conferenties toeneemt.”
Waarom is er kritiek op de komst van Randy Clark?
“Clark stond aan de basis van de Toronto blessing,” merkt Hans op. Dit is een opwekkingsbeweging die aan het begin van de jaren 90 begon in de Vineyard Airport Church in Toronto die ging gepaard met manifestaties. Er kwam kritiek op de manifestaties zoals het vallen in de Geest, het voelen van elektriciteit, schudden, huilen of lachen in/door de Geest. Hans: "Maar daar gaat het eigenlijk vandaag allemaal niet over. De vragen zijn veel groter en Clark is eigenlijk een beetje katalysator voor die bezinning die ook nodig is.
Misschien is het voornaamste punt wat kritiek uitlokt, de bewering dat hij een over-realized eschatology kent. Dus we leven in het reeds en nog niet van het koninkrijk en dan moet je oog houden voor de gebrokenheid van de wereld en onbeantwoorde gebeden. Je zit als het ware op het punt van 'nu reeds', terwijl het ook nog niet is. Critici vinden dat Clark hiermee Gods soevereiniteit onder druk zet."
Hoe reageert het EW op deze kritiek?
“Wij hebben in een wetenschappelijk artikel gereageerd op de positionering van Clark en laten vanuit zijn eigen uitspraken en boeken zien dat hij zeer gematigd is op deze punten, dus vinden wij die kritiek onterecht. We zijn na ons onderzoek van mening dat Clark in denken en praxis het theologisch spanningsveld van ‘nu reeds’ en ‘nog niet’ wel degelijk erkent. Critici zeggen dat Clark beweert dat het uitblijven van genezing een mislukking van onze bediening zou zijn. Maar Clark wijst juist deze veroordeling af met de woorden dat we onszelf niet de schuld moeten geven en dat we ons mogen blijven uitstrekken naar (meer) genezing.
In het theologisch debat gaat het vooral om het zoeken naar een goede balans tussen wat nu reeds mogelijk is en wat nog toekomstig is en de vraag hoe je voldoende rekening houdt met mensen die lijden. In dit debat valt het mij op dat critici het Evangelisch Werkverband heel snel op één lijn zetten met christenen die genezing claimen. Dat is pas echt onzin. Wij nemen daar echter duidelijk afstand van. Als protestanten willen we juist Gods soevereiniteit niet tekort doen en zijn we vertrouwd met de praktijk dat God niet altijd geneest of zo handelt als wij vragen. Wij zijn daarin juist evenwichtig. En verder kennen wij Clark als een goed onderlegd, rustige en nederige man, die uit grote ervaring spreekt en een krachtige bediening kent. Maar hoe je daar ook over denkt: wij pakken de goede ingrediënten en nemen niet vanzelfsprekend alles uit zijn denken of praktijk over.
Verder heb ik een vraag voor hen die zo stekelig reageren: Heb je zelf intens voor zieken gebeden, kortom weet je wat het is om met hen mee te lijden en met hen de vreugde te proeven als God geneest? Ik heb een notitieboekje met vele mensen die voorbede nodig hebben. Mij valt op dat de beste stuurlui altijd weer aan wal staan. Bovendien: een bediening van genezing vraagt grote offers en is ook een vorm van lijden.
Misschien moeten we verwijzen naar Paulus, die ook charismatisch was en ons oproept om te jagen naar de liefde en te streven naar de gaven van de Geest. Laten we de Geest niet bedroeven door niet te streven naar wat ons gegeven is. Daarmee doen we God tekort. Wie zou trouwens God wonderen willen ontzeggen? God is een God van wonderen.”
Waarom zijn oefenplaatsen nodig voor het werk van de Heilige Geest?
Hans verwijst naar het begrip boek ‘Oefenruimte’ van theoloog Sake Stoppels. Het boek helpt leiders in de kerk om met hun geloofsgemeenschap verder te komen in de navolging van Christus. “Stoppels stelt dat er voor discipelschap oefenplaatsen nodig zijn. Ik voeg daar dan aan toe dat er dus ook oefenplekken moeten zijn om het werk van de Heilige Geest te leren kennen en dat dit een plaats verdient in onze visie op discipelschap,” maakt Hans duidelijk. "Wie het werk van de Heilige Geest geen prioriteit geeft, is minder effectief en merkt minder snel Gods leiding op. Uiteindelijk is dit de eerste stap voordat we al te makkelijk praten over Gods koninkrijk. Wij zijn altijd een beetje huiverig voor allerlei vitaliteit die teveel menselijk maakbaarheidsstreven bevat. Ik wil op de plekken zijn waar God aan het werk is en die Hij zegent. Dus investeer in de relatie met Hem.
Op There is more gaan theorie en praktijk samen. We nemen misvattingen weg waar het gaat om de gaven, om de dienst van genezing en bevrijding. Aan de hand van opdrachten gaan we tijdens There is More hiermee aan de slag, bijvoorbeeld op het gebied van profetisch bidden. We willen een veilige setting scheppen waarin deelnemers zien hoe mensen worden genezen of bevrijd.
Ik begrijp best dat veel kerkenraden en predikanten deze praxis niet goed kennen en onbekend maakt vaak onbemind. Of we hebben van horen zeggen dat manipulatie op de loer ligt. Een van de redenen waarom we dr. Sam Storms hebben uitgenodigd, die deze aarzelingen als geen ander kent. Maar ik daag de gemeenten graag uit om in een veilige setting kennis te maken met de theologie en de praxis van de Geest en zich hierin te verdiepen.”
Wat is het verlangen van het Evangelisch Werkverband voor de kerk van Nederland?
“Het bestuur van het EW wil dat de christelijke kerk terugkeert naar de basis. Mensen brengen in een diepe relatie met Christus en leren wandelen in de kracht van de Heilige Geest. We stichten gemeenten, begeleiden bestaande gemeenten en zijn ook een gebedsbeweging. We putten uit diverse bronnen en waar het gaat om de gaven van de Geest geldt steeds: ‘Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede’. In de theologie van het Koninkrijk zullen we steeds de spanning in de gaten moeten houden tussen het ‘reeds’ en het ‘nog niet’. Het ‘reeds’ houdt in dat wij van zonde verlost worden. Het ‘reeds’ houdt ook in dat wij vandaag de dag tekenen van Gods Koninkrijk mogen verwachten, net zoals in de vroege kerk en in perioden van opwekking. De tekenen van het koninkrijk worden zichtbaar in 'bovennatuurlijke' wonderen (zoals genezing en profetie) én in 'natuurlijke' wonderen (zoals helpen, voeden, bezoeken). Verlossing is fundamenteler dan genezing, maar genezing is wel verbonden met verlossing.
Tegelijkertijd is het Koninkrijk van God nog niet in volle glorie doorgebroken. We leven in een gebroken schepping. Ook de theologie van het lijden verdient daarom onze aandacht, al is het een typische theologenterm die volgens mij nog niet echt goed is geduid. Maar goed, bij elke genezingsdienst zijn er velen die niet of ten dele genezen; dit dient pastoraal begeleid en theologisch doordacht te worden en daar hebben theologen van de VU ons in een reflectie op There is more op gewezen. Een genezingsconferentie heeft in de praktijk wel een andere dynamiek dan de dienst der genezing in een gemeente. Bij de eerste ligt het accent meer op kracht, bij de tweede op zorgvuldige begeleiding. Met de organisatie van de conferentie There is More in 2016 heeft het EW een krachtige impuls gegeven aan de bezinning op het gebed, het werk van de Geest en zijn gaven in Nederland. Deze impuls vraagt om een vervolg. Daarom komt er, naast allerlei kleinschalige activiteiten onder There is more nu een tweede There Is More-conferentie te organiseren in september 2017.”
Praatmee