Van den Brink schrok van proefschrift GerGem-predikant: ‘Ernstig en onwetenschappelijk’

Nieuws25 januari 2024 4 minuten Jeffrey Schipper
ds. G. W. S. Mulder
YouTube

Een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten heeft 'ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk' geleverd door teksten uit werken van theologen te kopiëren, concludeert dr. Gert van den Brink in de vragenrubriek van Refoweb.nl. Hij verdiepte zich in een proefschrift van ds. G. W. S. Mulder (foto) over de vraag hoe predikanten tussen 1600 en 1800 vanuit de Bijbeltekst tot de toepassing van de preek kwamen. De hersteld hervormde predikant spreekt van ‘een ernstige zaak, een academicus onwaardig’.

“Ik heb twaalf handboeken voor predikkunde bestudeerd. Ik zocht naar theologische, liefst Bijbelse argumenten voor de preekopbouw en toepassing”, stelde Mulder vorig jaar in gesprek met het Reformatorisch Dagblad. Naar eigen zeggen onderzocht de predikant mannen als William Perkins, Guilielmus Amesius, Gisbertus Voetius, Johannes Hoornbeeck, Guiljelmus Saldenus, David Knibbbe, Everhardus van der Hooght, Friedrich Adolph Lampe en anderen die over de preek schreven. Dit zijn theologen uit de periode 1600 tot 1800.

‘Met de bespreking van Saldenus in het boek van ds. Mulder is iets merkwaardigs aan de hand’, zo merkt Van den Brink op. ‘Niet minder dan 12 pagina's (blz. 166-177) in zijn dissertatie worden aan Saldenus’ Latijnse boek gewijd, zonder dat er ook maar één voetnoot is opgenomen die naar de inhoud van het geschrift verwijst. Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft. Zijn weergave van de inhoud van het boek lijkt een parafrase te zijn van de samenvatting die G. van den End (een in 2001 overleden hervormde predikant, red.) in diens dissertatie uit 1991 over Saldenus gegeven heeft. Ik ben in Mulders proefschrift niets over Saldenus’ geschrift tegengekomen wat niet eveneens in het werk van Van den End staat.’

‘Alles wijst erop dat Mulder het boek van Saldenus niet bestudeerd heeft, hoewel hij de indruk wil wekken dat wel te hebben gedaan’, vervolgt de hersteld hervormde predikant. ‘Er zijn nog meer aanwijzingen dat niet Saldenus' geschrift maar de samenvatting van Van den End de basis is van het hoofdstuk over Saldenus. Mulder verwijst (evenals Van den End) naar de zeer zeldzame editie van 1677 en niet naar de veel algemenere editie van 1678. Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. Enkele keren schrijft Mulder “volgens Van den End...”, terwijl wat er dan volgt gewoonlijk letterlijk in het boek van Saldenus zelf staat. Dat maakt duidelijk dat Mulder de bron zelf niet heeft onderzocht.

Ik heb niet uitvoerig onderzocht of Mulder andere werken (o.a. van Martinus, Knibbe, Lampe) wel in het Latijn heeft gelezen. De steekproef die ik deed met het boek van Knibbe was teleurstellend: in de dissertatie wordt soms een evident onjuiste weergave gegeven van wat Knibbe zegt. De bespreking van Lampes Latijnse werk omvat 12 pagina's (blz. 246-257), en ook hier geen enkele verwijzing naar het geschrift. Als Mulder inderdaad (zoals ik vermoed) geen Latijn beheerst, kan hij ook deze geschriften niet nauwkeurig en zelfstandig hebben bestudeerd.  

Bij geschriften waarvan er een Engelse vertaling bestaat (Hyperius en Hemmingius), verwijst Mulder in de voetnoten naar de Engelse vertaling en niet naar het Latijnse origineel. Daarmee wekt hij opnieuw de indruk dat hij de originele Latijnse tekst niet heeft gelezen. Ik vond een voetnoot waarin Mulder naar de Latijnse tekst van Hyperius verwijst (blz. 47 noot 134), maar de verwijzing klopt niet; de verwijzing komt wel precies overeen met die in een boek van Van 't Spijker (een in 2021 overleden christelijke gereformeerde predikant, red.) over Hyperius. Van 't Spijker heeft een andere editie gebruikt dan die Mulder zegt te hebben gebruikt (Mulder verwijst naar de editie van 1614, maar die bestaat niet). Dus Mulder heeft niet Hyperius geraadpleegd, maar simpelweg de voetnoot van Van 't Spijker gekopieerd. 
 
Mulder heeft bijna 40 Latijnse titels in zijn bibliografie opgenomen. Hoeveel daarvan heeft hij geraadpleegd, laat staan gelezen, laat staan bestudeerd...? Daarnaast komen er titels in de bibliografie voor, die in de dissertatie niet voorkomen. Waar heeft hij die vandaan? Kortom, Mulder heeft ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk geleverd. Hij weet dat hij Saldenus (en wellicht ook meerdere andere auteurs) zelf niet heeft bestudeerd alhoewel hij de suggestie wekt dat wel te hebben gedaan. Dat is een ernstige zaak, een academicus onwaardig’, stelt Van den Brink vast.

Cvandaag nam contact op met Van den Brink. In antwoord op de vraag of er sprake is van plagiaat, antwoordt hij: “Dat is een juridische kwestie. Daar gaat de Vrije Universiteit Amsterdam over.” Ook nam Cvandaag contact op met ds. Mulder zelf. De predikant van de GerGem in Ridderkerk was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees de volledige vragenbeantwoording op de site van Refoweb.

Praatmee

Beluister onze podcast

#323 Patrick & Jeffrey over het CGK-convent, christelijke PVV-stemmers en vergeving
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Diederik van Dijk
Nieuws

SGP'er hekelt demissionair kabinet: 'Verzet zich tegen de mening van nieuwe Tweede Kamer'

Het demissionaire kabinet volgt minister Frans Weerwind in diens beslissing om het voorstel voor versoepeling van de Transgenderwet niet in te trekken. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunde deze week juist een motie om het voorstel wél in te tr

Kees van der Staaij
Nieuws

Kees van der Staaij heeft nieuwe baan en keert terug naar 'eerste liefde'

Voormalig SGP-partijleider Kees van der Staaij wordt staatsraad binnen de afdeling Advisering van de Raad van State. Vrijdag stemde het demissionaire kabinet in met het voorstel om hem voor te dragen. Het gaat om een functie van vier dagen per week. 

Ds. J. IJsselstein
Video

GerGem-predikant merkt op dat een christen niets hoeft bij te dragen aan zijn zaligheid

Een christen kan maar hoeft ook niets bij te dragen aan zijn zaligheid. Dat vertelde ds. J. IJsselstein onlangs in een preek. De GerGem-predikant preekte onlangs over de vrouwen die in alle vroegte met specerijen naar het graf van Jezus gingen, terwi

kerk vlag
Nieuws

Bevrijdingsdag op zondag: aandacht aan besteden in de dienst?

Soms vallen nationale feestdagen op een zondag. Dit jaar is dat het geval met 5 mei. Bevrijdingsdag heeft geen kerkelijke of liturgische wortels, de datum is immers bepaald door het einde van de Tweede Wereldoorlog. Besteed je daar nu aandacht aan in

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Een boodschap aan de CGK: heeft de Afscheiding herstel gebracht van de kerk?

We constateren wederkerig met dankbaarheid geestelijke herkenning. Wij bidden voor elkaar. Wij ontmoeten elkaar in het deputaatschap Eenheid van de gereformeerde belijders. Dat geeft mij vrijmoedigheid om vandaag iets aan u te zeggen, nu de eenheid e

Deuteronomium 1:35
Verdieping

God liet een zwak volk ten strijde trekken: waarom?

Het boek Deuteronomium neemt ons mee naar het einde van de woestijnreis van het volk Israël.  Veertig jaar lang zwierven de Israëlieten door de woestijn. Als het aan God had gelegen, was die zwerftocht héél wat korter geweest. Het had in twee jaar ge

Rabbijn Raphael Evers
Video

Wat geloven Joden over de eindtijd? Rabbijn Raphael Evers antwoordt

Wat geloven Joden over de eindtijd en het Messiaanse vrederijk? Veel christenen geloven in de spoedige wederkomst van de Messias Jezus. Hoe kijken Joden naar de komst van de Messias? Welke tekenen van de eindtijd zien zij juist in deze tijd vervuld w

ds. T. A. Vergunst
Video

Terugkijken: ds. T. A. Vergunst beantwoordt Refoweb-vragen

In onderstaande aflevering van 'Pastorie online', een programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, is ds. T. A. Vergunst te gast om te spreken over het thema 'Ik wil, word gereinigd'. De predikant van de Gereformeerde Gemeente te Carterton

Meerartikelen

Dr. Rik Peels
Nieuws

Theoloog Rik Peels komt met nieuw boek over atheïsme

In debatten over godsgeloof hebben atheïsten, agnosten en gelovigen iets over het hoofd gezien. De aandacht is voornamelijk uitgegaan naar argumenten voor en tegen het bestaan van God, maar atheïsme zelf is niet voldoende onderzocht. Terecht hebben a

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker deelt indrukwekkend verhaal van Syrische vader die op handgranaat dook

"Weet je wat die vader deed toen hij die granaat zag rollen? Terwijl iedereen wegrende, en ook zijn dochtertje wegrende, liep hij naar die granaat toe en ging hij erop liggen. De granaat ontplofte en die vader kwam om het leven. Maar dat meisje en al

Willem Lingeman
Video

Waarom het huwelijk een bloedverbond is

Het huwelijk wordt op basis van de Bijbel een bloedverbond genoemd. Willem Lingeman legt aan de hand van het Oude en Nieuwe Testament uit waarom. "Er werden dieren gedood en in de lengte doorgesneden. De twee helften werden gespiegeld tegenover elkaa

Saati
Nieuws

Twee jaar celstraf voor christelijke vrouw in Iran nadat ze zich liet dopen

Laleh Saati, een christelijke vrouw uit Iran, is veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf. Ook krijgt ze een reisverbod van twee jaar. Dat hebben bronnen in Iran gemeld. De Iraanse autoriteiten beschuldigen Saati (45) ervan de nationale veiligheid i

André en Jacolien
Video

Jacolien gaf haar nier aan haar man André zodat ze samen weer in Gods koninkrijk kunnen dienen

André en Jacolien Stam dienen al enkele jaren vol passie in Gods koninkrijk, maar in de afgelopen maanden bleek André nog maar weinig energie te hebben. Dit bleek aan zijn nier te liggen. Zijn vrouw Jacolien besloot daarop een nier aan haar man af te

vervolging nigeria
Nieuws

Radicale moslims slaan weer toe: christelijke moeder en baby vermoord in Nigeria

In de staat Plateau in Nigeria zijn in de afgelopen twee weken meer dan dertig christenen om het leven gekomen bij aanvallen door islamitische Fulani-strijders, waaronder een jonge moeder en haar baby. De incidenten vonden plaats in het overwegend ch

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zege om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël
Nieuws

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zegen om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël

Gisterenochtend vond bij de Westelijke Muur in Jeruzalem de jaarlijkse priesterlijke zegen plaats. Dat meldt All Israel News. Bij de priesterlijke zegen waren duizenden Joden en verscheidene opperrabbijnen aanwezig. Tijdens het massaal bezochte evene

Ultraorthodoxe Joden
Nieuws

Ultraorthodoxe Jood start campagne om lastigvallen van christenen in Jeruzalem te verminderen

Een ultraorthodoxe Joodse activist is een openbare campagne gestart waarbij hij Joden oproept om christenen niet langer lastig te vallen in de Oude Stad van Jeruzalem. Dat meldt All Israel News. In de voorbije maanden deden zich verschillende inciden

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag-redacteuren blikken terug op historisch convent CGK

De één wil synodebesluiten handhaven, een ander wil ruimte geven aan verschillende opvattingen. Hoeveel verschil mag er zijn binnen de kerken en waar ligt de grens? Daarover werd afgelopen zaterdag een uniek en belangrijk convent gehouden binnen de C

Pakistan vlag
Podcast

Hoe gaat het met Pakistaanse christenen na massa-aanval moslimextremisten?

Augustus 2023: chaos in de straten van Jaranwala. De christelijke wijk in de Pakistaanse stad werd aangevallen voor moslimextremisten. Kerken en huizen werden in brand gestoken en vele christenen vluchtten. SDOK startte gelijk een actie om noodhulp o

schip
Nieuws

Mercy Ships gaat derde ziekenhuisschip bouwen dankzij 'gulle donatie'

Mercy Ships is begonnen met het maken van plannen voor de ontwikkeling van een nieuw ziekenhuisschip. Het idee hiervoor komt voort uit de wens om meer capaciteit te ontwikkelen voor het leveren van medische zorg in Afrika. Door de vloot uit te breide

Mirjam Bikker
Nieuws

Tweede Kamer stemt in met ChristenUnie-initiatief: Catshuissessie over Jodenhaat op komst

Alle fracties in de Tweede Kamer, behalve Denk en Forum voor Democratie, zetten hun handtekening onder het voorstel van de ChristenUnie voor een Catshuissesie over antisemitisme in de samenleving. De Kamer debatteerde donderdag over het onderwerp. Ee