De verdrijving van christenen uit hun huis en gemeenschap is een opzettelijke strategie bij religieuze vervolging. Het is een “doelbewuste strategie” om christelijke bevolkingsgroepen te verzwakken, tot zwijgen te brengen of volledig uit te roeien, door regeringen, gewapende extremistische groepen, gemeenschappen en zelfs families.

Rapport van 2022
Open Doors presenteert haar bevindingen in Kerk op de Vlucht: ontheemden- en vluchtelingenrapport van 2022. Religie maakt deel uit van een complex geheel van redenen waarom mensen vluchten. In het rapport wordt gekeken naar de omvang en aard van godsdienstvervolging van ontheemden en vluchtelingen. Helene Fisher, onderzoeker bij Open Doors, benadrukt dat onderdeel van “deze doelbewuste strategie het uiteenrijten van religieuze gemeenschappen is. Ontheemding is niet alleen een bijproduct van vervolging, maar in veel gevallen een opzettelijk onderdeel van een bredere strategie om het christendom te verdrijven uit de gemeenschap of land te verdrijven.”

Langetermijngevolgen
Het rapport belicht de langetermijngevolgen van de ontheemding in Irak, waar een bloeiende gemeenschap van christenen geslonken is tot slechts 166.000. Irak kende tot de machtsgreep van Saddam Hoessein een miljoen christenen. Al tijdens zijn bewind nam het aantal af en sinds 2003 nam de vervolging in de regio sterk toe. In 2014 bereikte de vervolging een hoogtepunt door de opkomst van ISIS. “Iedereen vertrekt geleidelijk aan… Het gebeurt stilletjes, maar het gebeurt elke dag. Mensen pakken hun spullen in, doen hun deuren op slot, en laten hun hele leven achter”, aldus een anonieme Iraakse vluchteling.

“De bevindingen van dit rapport vormen een belangrijke uitdaging voor iedereen die probeert hulp en bijstand te bieden aan ontheemde gemeenschappen’, zegt onderzoekster Eva Brown van Open Doors. “Verdrijving op basis van geloofsovertuiging komt vaker voor dan gedacht. Als noodhulporganisaties hier niet van op de hoogte zijn en het begrijpen, kunnen ze niet de hulp en bescherming bieden die ze graag zouden willen.”

Belangrijkste bevindingen in het rapport

• De meest voorkomende drijfveer om te vluchten komt vanuit de familie. De dagelijkse druk op bekeerlingen – in sommige gevallen tot doodsbedreiging aan toe – vraagt vaak om een snel vertrek. Door buitensluiting missen christenen basale levensbehoeften als voedsel en onderdak, en leven ze in een fysiek onveilige omgeving.
• Gewelddadige groepen en regeringsfunctionarissen kiezen sleutelfiguren zoals kerkleiders uit voor vervolging. Hun vertrek kan de aanleiding zijn voor andere christelijke families om te vertrekken.
• Christenen laten vervolging niet achter zich als zij vluchten. In hun nieuwe “thuis” (vaak kampen voor ontheemden) kunnen zij worden afgezonderd, kan hen elementaire hulp worden geweigerd of worden ze aangevallen door andere ontheemde groepen. Dit komt vaak boven op het ernstige trauma van hun eigen ontheemding.
• De problemen kunnen nog worden verergerd door een gebrek aan begrip en reacties van noodhulporganisaties. Dit kan variëren van onbedoelde verwaarlozing tot het opzettelijk als doelwit kiezen van ontheemde christenen door hulpverleners.