Explainer Evangelische Omroep: Wat kunnen kerken doen tegen seksisme?
“Een mooie preek, hoor, voor een vrouw” of “wat zag je er leuk uit op die preekstoel!”. Het zijn uitspraken waar vrouwelijke voorgangers binnen de kerk weleens mee te maken krijgen. Uit onderzoek van het Nederlands Dagblad blijkt dat bijna negen op de tien vrouwelijke voorgangers seksisme ervaart. Je vraagt je misschien wel af hoe dat kan. In een uitgebreide explainer van de Evangelische Omroep wordt besproken hoe kerken seksisme kunnen tegengaan.
“Wat is seksisme precies”?, luidt de eerste vraag in de video. “Volgens de Dikke van Dale is seksisme zo te omschrijven: ‘Het discrimineren op basis van geslacht.’ “In de wetenschap wordt seksisme onderverdeeld in drie categorieën. Categorie 1: Openlijk of vijandig seksisme. Je hebt vast wel eens deze opmerking gehoord: ‘Het enige recht van een vrouw is het aanrecht.’ Deze vorm van seksisme is heel bewust en behandelt vrouwen moedwillig ongelijk."
“De tweede categorie is die van het subtiele seksisme, ook wel een onbewuste vorm. Vaak gaat het dan om dingen die passen bij de cultuur en de sociale normen van een samenleving. Een voorbeeld: Een man die bij een etentje de rekening per se zal betalen. Daar kan iets achter zitten, dat je verwacht dat je er iets voor terugkrijgt bijvoorbeeld. Waarom zou een vrouw niet zelf voor haar eten kunnen betalen?”
Tenslotte is er nog de derde categorie: Welwillend seksisme. Dat zijn complimentjes maar dan wel met een neerbuigende ondertoon. In de kerk zien we deze vorm voorkomen. Dat was ook de ervaring van twee vrouwelijke predikanten die tijdens de uitzending kort hun verhaal doen. “Je staat dan in de consistorie. Voordat de dienst begint, bidden we met de dienstdoende ambtsdragers. “We hadden onze toga aangedaan en we keken elkaar aan van: ‘We zijn er klaar voor.’ Toen zei dus een van die mannen: ‘Nou dat ziet er mooi uit.’ Het was heel gek. Eerst dacht ik: ‘Ja het ziet er ook goed uit.’ Maar in tweede instantie vond ik het toch gek. Ik dacht: “Zou je dat ook gezegd hebben als hier twee mannen hadden gestaan?”
Maar wat kunnen kerken doen om seksisme tegen te gaan? Er volgen een aantal duidelijke adviezen die van onderzoekers afkomstig zijn. “Spreek gedragsregels af en stel een vertrouwenspersoon aan, dat geldt trouwens niet alleen voor de kerk. Op de langere termijn kunnen we proberen organisaties anders in te richten. Bij organisaties waarbij de focus ligt op verbinding en samenwerken, voelen vrouwen zich gemiddeld genomen beter.”
“Seksisme is nog altijd een probleem. Maar gelukkig kunnen we er wel wat aan doen. Ik snap dat je niet in je eentje de hele structuur van een maatschappij kan veranderen, maar je kunt beginnen door alert te zijn op (onbewust) seksisme.”
CIP heeft al eerder aandacht geschonken aan het onderwerp seksisme in de kerk en dan met betrekking tot de kwestie of het weigeren van een vrouwelijke voorganger wel of niet seksistisch zou zijn. Eindredacteur Jeffrey Schipper sprak in een tweeluik rondom het onderwerp onder meer met de vrouwelijke voorgangers Rolinka Klein Kranenburg en Rebecca Onderstal.
Benieuwd naar de volledige video? Deze is hieronder te zien.
Praatmee