Moeilijke Bijbelteksten: hoe verliep Simsons richterschap?

God22 februari 2022 Marco van Putten
Marco van Putten

In de serie Moeilijke Bijbelteksten behandelt Bijbelleraar Marco van Putten in korte artikelen onderwerpen uit de Bijbel die moeilijk worden gevonden. Dit artikel gaat over het richterschap van Simson.

Simson behoorde tot de Israëlitische stam Dan. Deze stam was in de profetie van Mozes (Dt 33:22; 34:1) een gebied toegewezen in het noorden van het beloofde land. Zo was ook al de door God bepaalde indeling van de stammen rond de tent van samenkomst in de woestijn bekend (Nm 2:25). Het is daarom vreemd dat het verhaal van Simson zich afspeelt in het zuidwesten van het beloofde land. De Danieten bleken na de inname van het beloofde land onverwacht dat gebied te zijn toegewezen (Jz 19:40-46). Hoe zit dat?

Verstigingsperikelen
In Jozua 19:47 staat dat het door het lot toegewezen gebied van de Danieten onder de Judeeërs hun te klein werd. Waarschijnlijk door natuurlijke aanwas. Ze kregen er ook te maken met de Filistijnen, die hun directe buren waren. Kortom, de Danieten hadden dus problemen met hun vestiging in het beloofde land. Uiteindelijk trok een deel van hen naar het uiterste noordoosten en vestigden zich daar.

Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het beloofde land nog niet konden binnendringen.

Het boek Richteren opent dan ook met een verslag dat die Danieten in het noorden bij het stamgebied van Josef (Manasse) gingen wonen (Ri 1:34-35). Maar daar maakte de Amorieten die er woonden hen weer het leven zuur. Toch bleken hun broeders van de stam Josef sterker dan de Amorieten. Zij hielpen de Danieten bij hun permanente vestiging.

Maar een groot deel van de Richterenperiode woonden de meeste Danieten nog bij de Judeeërs. Pas later vertrokken ook die naar het noorden (18:1-2, 27-29; 20:1). Pas nadat deze hervestiging voleindigd was werd de profetische toewijzing van hun stamgebied vervuld. Alleen verliep het eerder op een natuurlijke wijze (naar eigen inzicht) dan meteen volgens de profetie van Mozes.

Waarom was hun vestiging zo afwijkend verlopen? Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het uiterste noordoosten van het hun toegewezen beloofde land nog niet konden binnendringen. Of ze wisten dat gebied nog niet blijvend onder hun controle te brengen. De vestiging van de stam Dan in het hun van Godswege toegewezen stamgebied liep dus blijkbaar aanzienlijke vertraging op.

Geboorte van Simson
Het verhaal van Simson voltrok zich tijdens het verblijf van de stam Dan in het stamgebied van Judah. In de aan hun gebied grenzende Gazastrook hadden al geruime tijd eerder de Filistijnen zich vanuit Middellandse Zeegebieden gevestigd. Zij gedroegen zich zeer vijandig tegenover de Israëlieten en waren vaak ook sterker dan hen. Ze zouden zich als Israëls grootste vijand ontpoppen.

Al in de Richterentijd vormden de Filistijnen een constante bedreiging en vooral de Danieten hadden daar mee te maken omdat hun leefgebied steeds ingenomen werd door Filistijnen. De Israëlieten waren niet in staat dit te stuiten.

Gods Geest zette hem aan om onder de Filistijnen grote schade aan te richten.

God koos toen onder de Danieten een gezin. Opzettelijk dat van Manoach, wiens vrouw onvruchtbaar was. God zond hen een engel die verkondigde dat de vrouw toch zwanger zou worden en dat haar kind een zoon zou zijn die aan God gewijd moest leven (Nazireeërschap; Nm 6). Hij zou een Richter voor de Danieten worden tegen de Filistijnse onderdrukking.

Toen de zoon was geboren (circa 1105 BCE) kreeg hij de naam Simson. Die naam is afgeleid van het Aramese woord Sjamasj dat heel toepasselijk ‘publiek dienaar’ betekent. Van jongs af aan begon God Simson aan te zetten om tegen de Filistijnen op te treden.

Simson als Richter
Zijn eerste daad was het trouwen met een Filistijnse vrouw. Tijdens het bruiloftsfeest stelde hij de Filistijnen een raadsel voor die ze in een week moesten zien te verklaren. Het raadsel had hij verzonnen nadat hem een wonder van Godswege was overkomen (14:5-6, 8, 14).

Maar zijn nieuwe vrouw werd door haar volksgenoten bedreigd en daardoor zette zij Simson onder druk om haar het antwoord te vertellen. Maar daardoor kon Gods Geest hem aanzetten om onder de Filistijnen grote schade aan te richten (vers 19).

Uiteindelijk namen de Filistijnen Simson zijn vrouw af. Toen hij dat hoorde nam hij wraak op de Filistijnen door de tarwe vlak voor de oogst te verwoesten (15:5). Als tegenactie doodde zij zijn vrouw en haar vader. Toen werd Simson woest en profeteerde dat zijn wraak op de Filistijnen geen einde zou hebben (vers 7). Hij doodde de Filistijnen die betrokken waren bij de dood van zijn vrouw en schoonvader.

Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser.

De Filistijnen zonden toen een leger naar Simson om hem te straffen, maar hij pakte een kaak van een ezel en sloeg het leger aan stukken. Later wist hij in de belangrijkste Filistijnse stad Gaza ’s nachts de stadspoortdeuren samen met diens deurposten los te krijgen en weg te slepen naar een berg bij Hebron (16:3)! Zijn wraak op de Filistijnen hield inderdaad heel zijn leven aan (vers 20).

Simsons levenseinde
Simsons leven eindigde als een klap op de vuurpijl. Het begon met een Filistijnse vrouw die Delielah heette en waarmee Simson een liefdesrelatie begon. Maar ook zij werd door haar volksgenoten aangezet om van Simson het geheim te achterhalen van zijn enorme kracht. Daardoor kon hij gevangengenomen worden. In Gaza werd hij geketend en moest hij in een gevangenis zwaar slavenwerk doen.

Toen de Filistijnen in een tempel een groot offerfeest voor hun afgod hielden, brachten ze Simson daarheen om bespot te worden. Maar daar wist hij los te breken en de pilaren van hun tempel omver te drukken. Daardoor doodde hij in een keer meer Filistijnen dan dat hij tot dan toe gedood had (vers 30). Simson was 20 jaar richter geweest in het leefgebied van zijn stam Dan onder de Judeeërs.

Evaluatie Simson
Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser. Maar dan wordt vergeten dat nogal wat vrouwen ‘vallen’ op sterke mannen. Ook staat er in de Bijbel dat God Simson juist aanzette tot betrekkingen met die vrouwen.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter.

Wie nauwkeurig leest moet het opvallen dat de Filistijnse vrouwen een dominerende en verleidende rol speelden. Typisch voor heidendom. Het is dan ook logisch dat in verband met die vrouwen Simson herhaaldelijk tot wraakacties tegen de Filistijnen overgaat.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter. Hij lijkt de Filistijnen heel zijn tijd als richter (circa 1086-1066 v. Chr.) op de hielen gezeten te hebben. Zo zelfs, dat er nergens staat dat hij als Richter rust voor de Israëlieten bracht. Iets wat steevast wel over de andere richters werd gesteld. Sterker, de Judeeërs waren Simson liever kwijt (15:11-12).

Het verklaart ook waarom de Filistijnen zo’n groot offerfeest aanlegden om zijn gevangenneming te vieren en hij er zoveel wist te doden ondanks dat ze hem eerder blind gemaakt hadden. Die blindheid was waarschijnlijk ook de reden waarom hij die laatste wraakactie ook niet overleefde.

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho