De coronacrisis heeft veel bestaande problemen in de samenleving zichtbaar gemaakt. Dat geldt zeker ook voor de duizenden vrouwen en mannen in de prostitutiesector. Sinds kort zijn hun activiteiten in de avond verboden. Dat betekent voor Mira* dat ze haar geld alleen overdag moet verdienen, als er hordes mannen zich wel in de straat aan haar komen vergapen, maar de betaalde klandizie vies tegenvalt. Er is veel concurrentie, haast iedereen lijkt in geldgebrek. “Moet je die zien hé, die is dik” schreeuwt een tiener tegen zijn vriendje. Mira zet haar tanden op elkaar en incasseert. Al verstaat ze haast geen Nederlands, de toon zegt haar genoeg. De tozo regeling bestaat niet meer en voor de BBZ regeling komt ze niet in aanmerking. Haar ‘seksonderneming’ was immers al jaren niet echt levensvatbaar. Want wat valt er nu écht te verdienen in deze sector? Al jaren is haar leven: overleven. Haar vaste lasten betaalt ze in contanten. Een zakelijke bankrekening openen is voor haar niet mogelijk. Het zijn vaak de louche partijen die zich hiervoor lenen. Dit leven in de marge van onze maatschappij maakt haar uiterst kwetsbaar.

Collega Daniëlle begeleidt Mira als maatschappelijk werker. Haar situatie wordt nu met de dag penibeler. We steunen met voedsel en Daniëlle bespreekt de mogelijkheden. O, Mira is gewend met weinig geld te leven, maar zó weinig inkomsten als ze nu heeft… Het brengt deze sterke vrouw tot wanhoop. Als de eerste traan eenmaal over de dam is, kan ze niet meer stoppen. Ze is blij met het voedsel hoor, maar haar kinderen in Roemenië moeten natuurlijk ook eten. Na het gesprek met Daniëlle heeft ze zich herpakt en werkt ook nog dat laatste uurtje waarop de raamstraten open zijn. Het grimmige uurtje, wordt het genoemd, waarin mannen grof inspelen op de penibele situatie.

We worden er als team soms moedeloos van. Daniëlle verzucht dat Mira echt vast zit in haar situatie. Ze is geen slachtoffer van mensenhandel, maar kan toch geen kant op. Mira woont namelijk samen met een huisgenoot in een veel te duur huurhuis. We zien het bij veel cliënten. Zou Mira stoppen met prostitutie en zich melden voor een uitkering, dan wordt het inkomen van haar huisgenoot meegeteld. Het levert haar zo’n schamele uitkering dat ze liever over haar grenzen blijft gaan in de prostitutiestraat. Ze doet de raarste dingen om nog iets van een inkomen te regelen. Haar eigen gezondheid en veiligheid zijn nu minder belangrijk dan het geld.

Mira’s situatie laat me niet los. Thuis plof ik op de bank en lees ik de plannen van de nieuwe regering op het mensenhandel en prostitutiedossier. Er blijft focus op bestrijding mensenhandel en de gelden voor de uitstapprogramma’s worden vanaf 2023 structureel verdubbeld. Zeer terecht! Stichting De Haven en collega-organisaties zijn nog steeds topdruk om vrouwen als Mira te ondersteunen. Nog steeds melden zich nieuwe vrouwen en mannen die willen stoppen. Het werk dat we doen is bij lange na niet gedekt door overheidsgelden. Ik lees ook de hoopvolle plannen dat het gemeentes nu mogelijk gemaakt wordt om urgentieverklaringen op sociale verhuur te regelen voor mensen die deelnemen aan uitstapprogramma’s. Dat moet dan alleen nog wel lokaal worden ingevoerd. Als dit gaat werken dan kan het heel veel mannen en vrouwen helpen om los te komen van de seksindustrie. Zo velen zitten feitelijk vast als gevolg van een te dure woonsituatie.

De Wet Regulering Sekswerk (WRS), waar zo lang op is gewacht, wordt ook ingevoerd. We zien uit naar uitwerking van de details hiervan, want ook hier zitten in de details de ware beauty. Grosso modo betekent het wel dat vrouwen zoals Mira nog vóórdat ze aan prostitutie kunnen beginnen een intake gesprek krijgen waarin ze meteen op rechten en plichten gewezen worden. En meteen zouden worden gewezen op hulpverlening. Nu komen hulpverleners vaak pas in beeld als er veel gestapelde problemen zijn. Ze zouden betere toegang krijgen tot een bankrekening en verzekeringen. Het ‘stapelen’ van mensenhandel signalen zal zo al ‘bij de voordeur’ beginnen. Goede stappen vooruit! Met de WRS komen er bovendien juridische tools voor de opsporingsinstanties om signalen van mensenhandel beter te koppelen.

Ook lees ik dat het mensenhandel artikel in het Wetboek van Strafrecht wordt gemoderniseerd, om nog meer in te spelen op aanpak van deze grove vorm van misdaad. Nu leiden nog zó weinig uitbuitingssituaties tot rechtsvervolging. Wat ik lees stemt hoopvol en legt de juiste klemtonen. Ik hoop dat de uitwerking van dit coalitieakkoord voor Mira op tijd komt, want het water staat haar aan de lippen. Morgen gaan we dus weer met frisse moed voor haar en de anderen aan de slag!

Sinds het begin van de coronaperiode zijn ruim twee keer zoveel vrouwen uit de prostitutie gestapt als daarvoor. Voor veel vrouwen is de keuze om te breken met de seksindustrie dichterbij dan ooit. Met jouw donatie kunnen wij zoveel mogelijk van deze vrouwen helpen.

Eva Wielenga is directeur van Stichting De Haven.