Hoe ds. H.J. Hegger vervreemdde van 'zijn' stichting In de Rechte Straat
Over ds. Herman Hegger, de ex-priester die bekend werd als oprichter van de stichting ‘In de Rechte Straat’, schreef zijn dochter Loes een indrukmakend boek. Als meest aangrijpende feit ervoer ik dat Hegger na 32 jaar ‘uitgespuwd’ werd door de stichting waarvoor hij werkte.
Enige jaren werkt Hegger in Denderleeuw, een van de gereformeerde enclaves in het rooms-katholieke België. In die tijd, 1957, schrijft hij, Mijn weg naar het licht, waarmee hij de eerste ex-priester is die zijn uittreden publiek maakt. Korte tijd later volgt Moeder, ik klaag u aan. Om meer voormalige priesters te kunnen opvangen, verhuist de familie Hegger naar Velp, waar in villa De Wartburg voldoende kamers zijn om zes tot acht ex-geestelijken te kunnen opvangen. Het levenswerk van ds. Herman Hegger is een feit.
In het vervolg van dit boek tekent Loes Hegger de diverse priesters, veelal intelligente zonen van arme, meestal ongeletterde ouders. Het zijn jonge mannen die ooit een soort uitverkorenen in hun familie waren, die met die last én met de opdracht om heilig en kuis te leven verder moesten. Toen dat ideaal verdampte, verschrompelden ze tot de losers van hun familie, van de kerk. Zo’n honderd ex-priesters logeerden in de vijftien jaren na 1962 in villa De Wartburg. Slechts een beperkt deel van deze mannen trad overigens om inhoudelijke redenen uit. Vaak was het celibaat hun te zwaar. Het merendeel van de ex-priesters dacht theologisch anders dan ds. Hegger, de man die echter zonder aanzien des persoons hulp verleende.
Gloriejaren voorbij
Dochter Loes verwoordt op literaire wijze de nieuwe levensroeping van vader Herman, waardevolle naastenliefde in een verzuild naoorlogs Nederland. Totdat ergens in de jaren zeventig de oecumene doorzet, hervormd en gereformeerd toenadering zoeken. De tijd van een overzichtelijk christelijk tweestromenland – katholiek en protestant– is ten einde. Het bestuur van de stichting krijgt moeite met de behoudende koers van ds. Hegger en zijn felle, anti-roomse attitude. Het verkleurt naar een meer reformatorisch profiel, waardoor Hegger, aldus zijn dochter, met allerlei beperkingen uit de reformatorische zuil van doen krijgt. De gloriejaren van De Wartburg zijn voorbij. Dat kan, als de tijd je inhaalt.
Triester is te lezen hoe In de Rechte Straat voor ds. Hegger steeds meer een knellende leiband wordt. Het conflict wordt zo scherp dat er tussen hem en het bestuur per aangetekende brief gecommuniceerd wordt. Een afscheidsbijeenkomst blijkt een ‘ontluisterende gebeurtenis’. Loes Hegger schrijft zelfs over haar ouders: ‘De Wartburg spuwde hen uit.’
Op een zijspoor
Waarom verwoord ik een donkere bladzijde in de historie van een stichting die zichzelf inmiddels allang opnieuw uitgevonden heeft en haar bestaansrecht bewijst? Omdat het – ook in christelijke kring – te vaak voorkomt dat mensen die vol elan hun schouders onder belangrijk werk gezet hebben, op verdrietige wijze op een zijspoor terechtkomen. Je zult decennia in de voorhoede gediend hebben bij een christelijke krant, een evangelische stichting, een theologische universiteit of een politieke partij en door de achterdeur moeten vertrekken. Je zult het ‘gezicht’ van een christelijke instelling geweest zijn en er na je pensioen niet één keer meer geweest zijn.
Pijnlijk ís dat. Voorkomen móeten we het. Het leert je om je eigen positie en inbreng te relativeren, voorbijgangers als we zijn. Het leert je om tijdig terug te treden, jezelf niet te willen overleven. Het leert je vooral om met de profeet Habakuk (3:2) te bidden: ‘HEERE, Uw werk, behoud het in het leven in het midden van de jaren.’ Als dat ons motief en ons verlangen geweest is, kunnen we persoonlijk te allen tijde dankbaar omzien, ook als dingen pijn doen.
Piet Vergunst is hoofdredacteur van de Waarheidsvriend. Lees hier het volledige artikel.
Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!
Praatmee