Wat bedoel ik dan wel met de titel? Zolang wij willen blijft het virus. En wij willen nogal wat. Wij willen levensjaren. Wij willen gezondheid. Wij willen niet teveel belasting betalen. Wij willen welvaart. Wij willen de wereld zien, de zomerzon in de winter, de skipiste in het voorjaar, de mysterieuze verten in de zomer en de entertainmentcentra in de herfst. Maar belangrijker bedreiging voor het milieu dan al die pretmijlen in het vliegtuig zijn de zakelijke mijlen die gevlogen worden. Wij willen “uit ons dak” kunnen gaan op festivals en de godenzonen bejubelen in de stadions. Wij willen Max toejuichen en snel en droog in onze heilige koe van A naar Beter kunnen gaan. Wij willen nogal wat. En zolang wij willen blijft het virus.

Onze vaak onbeheerste wil maakt onze omgang met een virus zo dat het steeds weer de kop op kan steken. Het virus reist mee van A naar Beter, kucht zich een weg in stadions en kerken, hopt van familielid naar vriend op verjaardagsfeesten. Natuurlijk laten we ons even in de lockdown duwen en door het raam (beeldscherm) naar buiten gluren of de kust alweer veilig is. En zodra we weer kunnen gaan we weer doen wat we willen. Daarbij laten de mensen die ons de vrijheid geven of de vrijheid afnemen zich ook drijven door wat we willen. Niet teveel belasting betalen, dus niet beter betaald zorgpersoneel, dat onder lagere druk kan werken. Geen economische teruggang zodat we misschien de volgende winter niet aan de Costa Brava kunnen doorbrengen. Enzovoorts. Het systeem van het willen staat garant voor de bloei van het virus. Het virus blijft zolang wij willen.

Ondertussen leven wij in een wereld die opraakt, wegregent, uitdroogt en onderloopt. Een wereld waar miljoenen hun eigen thuis hebben verlaten omdat daar (politiek, economisch of in verband met de veiligheid) niet meer te leven valt. Die miljoenen overstromen de gebieden waar het wel veiliger, economisch beter en politiek rustiger is om vervolgens die gebieden op te schudden in onrust, omdat de mensen daar zich bedreigd voelen in hun willen. En ook dat komt omdat wij niet stoppen met willen. Wij willen de goedkope producten uit Azië, de olie uit Nigeria en het Midden-Oosten, de kobalt uit Congo en het hout uit Brazilië. En dus raken die gebieden ontbost, geplunderd en verarmd. Natuurlijk komen die mensen kijken wat wij hier met hun rijkdom hebben gedaan. En dus blijft het virus. Omdat wij willen.

Geef de ander niet de schuld! Niet de multinationals, niet de regeringen, niet de banken, de huisjesmelkers, aandeelhouders en pensioenfondsen. Zeker niet de illuminati of andere schimmige onderkruipsels. Als al deze machten al bestaan, bestaan ze omdat wij willen. En omdat wij willen blijft het virus. We transporteren het zelf, maken het zelf tot vijand, maken zelf de keuzes die soms effectief lijken om het virus te doden maar op een ander moment ons zo kwetsbaar maken dat het virus weer alle ruimte heeft. Geef de ander niet de schuld van wat wij willen.

WIJ willen. WIJ!!! Ik schrijf in meervoud. En individu is in dezen zo goed als niets. Een individu, ook ik, kan vrijwel niets uitrichten. Wij zijn allemaal deel van het grote geheel en het grote geheel wil. Net zoals twintig relschoppende adrenalinejunks een hele voetbalcompetitie stil kunnen leggen. Maar geef die relschoppers niet de schuld, het is WIJ! Zolang we dat niet beseffen blijft het water door het gat in de dijk stromen en kijken wij allemaal individueel toe maar doen niets. Wij willen. Het is het tweede woord dat Jezus als samenvatting van de bijbelse boodschap gaf: Heb je naaste lief want hij is als jij (vertaling van Martin Buber) en heeft dus liefde nodig (zeg ik er bij). Het tweede woord van Jezus legt haarscherp bloot waarom het virus blijft. Zolang mijn medemens niet voor mij bestaat zal het virus niet verdwijnen. Ons individualisme en ons egocentrisme maken de wereld onleefbaar. Ik bedoel die twee niet als waardeoordeel maar als constatering, als fenomeen. Maar “onleefbaar” is wel een waardeoordeel.

Wat was het eerste woord dat Jezus sprak als het gaat om de samenvatting van de Bijbel? Heb God lief boven alles. Ik zei al dat ik er op terug zou komen. Wij maken van onze wil ons godje. Lang leven, Costa Brava, verzorgd pensioen en geen bedreiging dat anderen dat komen opsnoepen. Mag dat niet? Natuurlijk mag je dat. Maar realiseer je wel dat je dan niet boven jezelf uitstijgt en dus waarschijnlijk ook niet of nauwelijks oog hebt voor jouw medemens en vervolgens een open deur bent voor het virus tenzij je jezelf helemaal opsluit. Heb God lief BOVEN alles. God kom je tegen in de Bijbel. God is liefde. God is vrede en recht. Leer Hem kennen en leer leven.

Laat je eigen godjes gaan, ze zijn God niet. Het lange leven niet, de welvaart niet, gezondheid niet. Alles wat je op aarde moet achterlaten kan geen god zijn. Gericht op God zal je zien dat het virus verdwijnt. Waarom? Omdat God je leert leven in liefde, vrede en recht. De toon van de mensheid zal veranderen. De omgang met zieken, ontheemden, vluchtelingen, eenzamen, armen en die arme rijken zal wezenlijk veranderen. En het virus zal verdwijnen omdat het ten diepste ons leven niet meer kan ontwrichten.

Geloof ik dat werkelijk??? Ja. Geloof ik ook dat we dat als mensheid zouden kunnen? Geloven in God? Ja, want anders vroeg God het niet. Nee, want wij zijn en blijven mensen en een deel van ons blijft willen. Hoe groter dat deel hoe langer het virus blijft. En nu snap je de titel: Het virus blijft zolang wij willen.

Ds. Peter van Dolderen is predikant van de Nederlands Gereformeerde Kerk (NGK) in Almere. Bovenstaande blog verscheen onlangs op zijn website.