Priesters van de schepping dragen de aarde op aan God
Priester van de schepping. Zo had ik nog nooit naar mezelf gekeken. In protestantse kring zijn we vertrouwd met het idee van rentmeesterschap. God heeft de mens opdracht gegeven om goed beheer te voeren over het scheppingswerk dat Hij aan ons heeft toevertrouwd. Wat we bijvoorbeeld in Lucas 16 lezen over de rentmeester die de eigendommen van zijn heer beheert, passen we dan toe op onze omgang met de schepping. De aarde is van God, en wij hebben daar goed voor te zorgen.
Tijdens mijn promotiestudie ontdekte ik dat oosters-orthodoxen – en ook veel andere christenen – niet zoveel hebben met dit beeld van de rentmeester. Ze vinden het te economisch, alsof we slechts ‘managers’ zijn op aarde. Bovendien lijkt het zo alsof we boven of naast de schepping staan. Alsof we er ons vanaf een afstandje mee bemoeien. We zijn toch ook onderdeel van de schepping, als een van de vele schepselen van God?
Tegenover het beeld van de rentmeester stellen zij daarom het beeld van mensen als ‘priesters van de schepping’. Je kunt hun rol vergelijken met die van de priester in de kerk: hij brengt zijn gemeenschap in verbinding met God, bijvoorbeeld in de eucharistie (het avondmaal). Ook zegt hij God lof en dank namens zijn gemeenschap. Hij vertegenwoordigt zijn gemeente. Zo zijn mensen ook in de schepping geplaatst. Ze danken en loven God voor en met de schepping. Heel de schepping prijst God, maar de mens doet dat met hart en mond, als ‘priester’ namens alle schepselen.
‘Priesters van de schepping’ zorgen niet alleen goed voor de aarde, ze dragen die ook op aan God. Hun belangrijkste taak is om alles in de schepping te zien in het licht van God. Net zoals rentmeesters blijven onthouden dat de aarde niet van henzelf is, maar van God.
Het is boeiend om te ontdekken hoe oosters-orthodoxen ook in dit verband Jezus zien als de hogepriester. Hij kwam de schepping binnen en werd mens zoals wij. Daardoor is Hij de weg naar God. En daardoor is er perspectief voor heel de schepping. Zo bezien zou je Simeon en Hanna (Lucas 2) de beste priesters van de schepping kunnen noemen. Ze loven en prijzen God immers om het allerbeste in de schepping: de komst van de Messias. Rentmeester en priester: beide perspectieven sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan. Als rentmeester probeer ik op verantwoorde wijze om te gaan met Gods goede wereld. Zo eet ik bijvoorbeeld geen vlees, vanuit het oogpunt van dierenwelzijn en duurzaamheid. Als priester van de schepping probeer ik te leven vanuit verwondering over en dankbaarheid voor de schepping. Ik draag de schepping op in gebed, ik prijs en dank God voor al het moois dat er is.
Rentmeesterschap staat voor mij voor ‘duurzaam doen’. Priesterschap voor de bijbehorende spiritualiteit.
Eva van Urk-Coster studeerde toegepaste psychologie aan Hogeschool Saxion en theologie aan de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze werkt aan een proefschrift over theologische visies op de ecologische verantwoordelijkheid van de mens. Bovenstaand fragment is afkomstig uit het boek ‘Eenvoudig leven’ van Sam Janse, Bert de Leede, Koos van Noppen, en Jacques en Paul Schenderling. Deze uitgave is een bijbelstudiebundel die over thema’s als duurzaamheid en levensstijl de brug slaat tussen Bijbel en actualiteit.
Praatmee