De kleren van meisjes zijn niet het probleem

Dagelijks leven11 oktober 2021 Matthijs den Dekker

Elk paar jaar laait er wel weer een discussie op over kledingvoorschriften op scholen. Het is een soort boksgevecht dat volgens voorspelbare rondes verloopt.

  • Ronde 1: een school heeft kledingvoorschriften.
  • Ronde 2: een aantal meisjes (nooit jongens!) draagt kleren die ‘niet kunnen’.
  • Ronde 3: de kledingvoorschriften worden van stal gehaald en meisjes moeten naar huis om zich om te kleden.
  • Ronde 4: de meisjes komen in opstand.
  • Ronde 5: er vindt een gesprek plaats met de meisjes (nooit jongens), waarin wordt verteld dat het echt beter is, omdat ‘mannen nu eenmaal kijken’.
  • Ronde 6: de meisjes kiezen eieren voor hun geld, maar zoeken steeds de randen op van de kledingvoorschriften.
  • Ronde 7: er is maatschappelijke verontwaardiging, er worden blogs geschreven, en na een tijdje waait het weer over.
Als een man of jongen een meisje bekijkt als object, als lichaam, als iets dat opgewonden maakt, is dat niet het probleem van het meisje.

Tot over een paar jaar: dezelfde bokswedstrijd, andere boksers. Ik kan het weten, want vijf jaar geleden ben ik aan een blog begonnen over dit onderwerp, naar aanleiding van maatschappelijke verontwaardiging . Die blog heb ik nooit afgemaakt, omdat het toen al weer overgewaaid was.

Deze blog maak ik wel af, omdat ik er wel degelijk iets over te zeggen heb. De kern daarvan is dat ik vindt dat het verkeerde gesprek gevoerd wordt. Drie stellingen daarbij. 1. De kleren van meisjes zijn niet het probleem. 2. Het verkeerde gesprek wordt gevoerd. 3. Kledingvoorschriften zijn nuttig.

1. De kleren van meisjes zijn niet het probleem
Het is een vaak gehoorde reactie: ik wil dragen wat ik wil, als mannen daarnaar kijken, zijn het viezerds die dat niet moeten doen. Ik vind dat dit in de kern helemaal waar is. Als een man of jongen een meisje bekijkt als object, als lichaam, als iets dat opgewonden maakt, is dat niet het probleem van het meisje.

Het probleem zit in hoe de man kijkt. Iets anders is ‘blaming the victim’. We leren meisjes dan dat hun lichaam gevaarlijk is. Dat ze op moeten passen. We leren ze vaak onbewust, dat ze zich moeten voegen naar wat de blik van mannen in hen ziet.

Jezus legt de lat hoog in de Bergrede: niet alleen ‘geen overspel’, maar zelfs ’niet kijken, geen lust’.

In principe moet een meisje kunnen dragen wat ze wil, want het is de mannelijke blik die fout zit. Jezus legt de lat hoog in de Bergrede: niet alleen ‘geen overspel’, maar zelfs ’niet kijken, geen lust’. In de kern ook weer: niet een vrouw als object of lichaam zien, maar als persoon. En meisjes leren om zo ook naar zichzelf te kijken.

Maar dit is slechts één kant. Daarom punt 2.

2. Het verkeerde gesprek wordt gevoerd
En met de verkeerde mensen. Ik ben helemaal voor het gesprek waarin het gaat over ‘dat mannen nu eenmaal kijken’, als dat gesprek gevoerd wordt met de jongens. Ik lees altijd over meisjes die op het matje geroepen worden, nooit over gesprekken met jongens die gaan over wat zij kunnen doen. Over hoe vrouwen in deze samenleving op allerlei manier tot een ding gemaakt worden.

Met de meisjes moet een ander gesprek gevoerd worden. Kleding is namelijk niet neutraal. Het lichaam is een tempel van de Geest, seksualiteit is een prachtig iets. Daar moet het over gaan: Wat vind je mooi? Wat is schoonheid? Hoe laat je jezelf als persoon zien? En omdat het vaak over christelijke scholen gaat: Hoe eer jij God met je lichaam?

Het andere gesprek, over schoonheid, lichamelijkheid, God eren met je lichaam, is ingewikkeld. Het legt veel meer verantwoordelijkheid bij meisjes.

Of algemener en praktischer: Kinderen kunnen best leren dat sommige dingen voor de ene gelegenheid niet geschikt zijn en voor de andere wel. Korte rokjes, spaghettibandjes, maar ook petjes van jongens.

Dit is niet het gesprek dat vrouwen tot dader en ding maakt. (En bovendien mannen ook naar beneden haalt door te stellen dat zij nu eenmaal overgeleverd zijn aan hun driften.) Dit is niet het gesprek waarin het woord ‘hoertje’ over meisjes wordt uitgesproken. Dit is een gesprek met verschillende kanten, waarin het gaat over hoe je anderen ziet als persoon en hoe je jezelf uitdrukt als persoon.

Op deze basis kun je regels stellen. En dat brengt ons bij punt 3.

3. Kledingvoorschriften zijn nuttig
Pubers blijven pubers en pubers blijven zich verzetten tegen regels. Geef ze eens ongelijk. Als jij je hele leven hoort dat hoe jij je kleedt de oorzaak is dat mannen je als een ding zouden behandelen, kom je daartegen in opstand. En de enige manier waarop je dat weet te doen is door nog uitdagendere kleding aan te trekken.

Het andere gesprek, over schoonheid, lichamelijkheid, God eren met je lichaam, is ingewikkeld. Het legt veel meer verantwoordelijkheid bij meisjes, omdat het dieper gaat en persoonlijker is (waarvan ik overigens geloof dat meisjes het prima aankunnen). Het is ook vager: hoe veel of hoe weinig je aantrekt is voor iedereen anders.

Ik vrees dat de meeste scholen (en misschien ook wel kerken) helemaal niet gewend zijn het gesprek op dit niveau te voeren.

En daar komen de kledingvoorschriften om de hoek kijken. Een school moet, mag en kan een grens trekken: dit vinden we oké, dit gaat te ver. Als die grenzen maar niet gemaakt worden en verdedigd worden op basis van wat te verleidelijk voor jongens en mannen zou zijn. Als we het goede gesprek voeren, gaat het over de waarden van de school (dit is ons antwoord op de vraag over hoe je jezelf laat zien’) en niet over een oordeel over meisjes (‘nu ben jij een wandelende verleiding voor anderen’).

Dit is voor mij de kern: We moeten een ander gesprek voeren. Hoe geven we onze kinderen een gezond zelfbeeld mee? Een besef dat ze waardevol zijn, voor ons als ouders, voor God. Geschapen naar Gods beeld en daarmee mooi. Zelfverzekerd. Later komt misschien de notie van gebrokenheid en verleiding. Ik vrees dat de meeste scholen (en misschien ook wel kerken) helemaal niet gewend zijn het gesprek op dit niveau te voeren.

Daarom is het ook een vraag die ik mezelf stel: Hoe kan ik mijn dochters opvoeden met het idee dat ze mooi zijn, dat ze mooi mogen zijn en dat er alsnog nagedacht moet worden over wat je bij welke gelegenheid wel of niet aantrekt?

Deze blog verscheen eerder op de website van Matthijs den Dekker.

Praatmee

Beluister onze podcast

#322 Patrick & Jeffrey over David de Vos, de Trump-bijbel en een opvallende arrestatie
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Navalny
Nieuws

Russische priester voor 3 jaar geschorst vanwege herdenkingsdienst voor Navalny 

Een Russische priester die een herdenkingsdienst hield voor de in februari overleden oppositieleider Alexei Navalny is door het patriarchaat in Moskou voor die jaar geschorst. Dat maakt Religion News Service bekend. Priester Dmitry Safronov leidde op

synode
Nieuws

PKN geeft preekbevoegdheid voor kerkelijk werkers in vacante gemeenten

In haar vergadering van 20 april heeft de synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) besloten dat kerkelijk werkers - in een nieuwe categorie - predikantsbevoegdheid kunnen ontvangen, namelijk in vacante gemeenten. Dit betreft een tijdelijke

kerk san francisco
Nieuws

Man (25) steekt kerkganger bij dienst in San Francisco

In San Francisco is een kerkganger neergestoken die een man een historische kerk uitzette nadat hij de orde verstoorde. De aanval vond plaats terwijl aartsbisschop Salvatore in dezelfde kerk een dienst leidde. Dat melden verschillende media.  De aart

aanval bisschop
Nieuws

Australië: Politie arresteert zeven geradicaliseerde tieners na terreuraanval op bisschop

Naar aanleiding van het strafrechtelijke onderzoek dat is geopend na de islamitische terroristische aanval op een bisschop, heeft de Australische politie zeven tieners gearresteerd. Ze worden verdacht van het aanhangen van een gewelddadige extremisti

Louisa
Video

Video: Louisa vond zichzelf niet knap genoeg en stopte met eten

Louisa (16) kreeg op haar dertiende anorexia. Het begon met minder eten en meer bewegen, maar een paar maanden later lag ze in het ziekenhuis. In een videoserie over verslavingen gaat BasiC in gesprek met jongeren die te maken hebben gehad met versla

Jan van Luik
Video

IZB sluit zich aan bij gebedsinitiatief Thy Kingdom Come

Op initiatief van de Anglicaanse Kerk worden christenen sinds 2016 wereldwijd opgeroepen om tussen Hemelvaart en Pinksteren te bidden om de komst van Gods koninkrijk. Bij dit initiatief, dat 'Thy Kingdom Come' heet, sluiten veel kerken en christelijk

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp stelt dat mensen mede door hel- en vermoedenispreken de kerk verlaten

"Natuurlijk kan een hel- en vermoedenispreek mensen tot God brengen, maar ik ben er niet zeker van dat deze manier van getuigen in de postmoderne wereld nog werkt. De kans is groot dat mede door deze manier van preken veel mensen de kerk de rug hebbe

Han den Dekker
Verdieping

Totaal absurd: Jezus doorkruist het menselijke ego

Leven in, uit en door God, vanuit het Christusbewustzijn is non- duaal. Jezus leefde ons non- dualiteit voor. Het is een leven voorbij de polariteiten. Je ego, je oude mens leeft in polariteiten of tegenstellingen. Je ego is aan het overleven vanuit

Meerartikelen

ds. T. A. Vergunst
Video

Terugkijken: ds. T. A. Vergunst beantwoordt Refoweb-vragen

In onderstaande aflevering van 'Pastorie online', een programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, is ds. T. A. Vergunst te gast om te spreken over het thema 'Ik wil, word gereinigd'. De predikant van de Gereformeerde Gemeente te Carterton

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 38

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

dakloze
Column

Een mooie opdracht: Jezus zichtbaar maken in contact met daklozen

In de straat kwamen we meerdere mensen tegen die zichtbaar onder invloed van het een of ander waren. Eenmaal binnen hadden we vol zicht op een continue stroom mannen en vrouwen die een smoezelig pand - binnen bevond zich een bordeel - in gingen en ee

Ds. Bram Hofland
Opinie

Van een écht gesprek was tijdens het CGK-convent geen sprake

Afgelopen zaterdag waren we met bijna 400 leden van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) bij elkaar. Een familiegesprek. Hoognodig: want zoals het soms in families kan gaan zijn we met een heel aantal niet ‘on speaking terms’. Sommige familiele

Partijkantoor ChristenUnie
Nieuws

Partijkantoor ChristenUnie in een week tijd drie keer beklad, partij doet aangifte

Het partijkantoor van de ChristenUnie is in een week tijd drie keer beklad met pro-Palestijnse leuzen. Dat laat Jacqueline Vandermeer, adjunct-directeur van het partijkantoor, in gesprek met het Nederlands Dagblad weten. Aanvankelijk deed de partij g

Hugo de Jonge
Nieuws

Minister: Gemeente mag vrije meningsuiting waker abortuskliniek inperken en andere plek toewijzen

Het is mogelijk dat een gemeente een waker bij een abortuskliniek naar een andere plaats stuurt, ook als het gaat om een eenmensprotest. Dat stelt minister Hugo de Jonge naar aanleiding van Kamervragen van SGP-Kamerlid Diederik van Dijk. Volgens De J

Ds. D.A. Pater
Video

HHK-predikant deelt bekering van Iraanse moslim: "De kracht van het kruis was onweerstaanbaar"

"Hij zei: 'Voor mij was het aanbod van God in het kruis zo onweerstaanbaar.' Hij riep tot God om hem om Jezus' wil genadig te zijn. Hij vertelde dat vrijwel onmiddellijk de last van zijn vroegere leven van hem afgenomen werd. Die verlichting ging gep

Ds. Peter Sinia en dr. Teun van der Leer
Podcast

Cvandaag podcast: waarom de (kinder)doop opnieuw actueel is

De (kinder)doop kwam eerder dit jaar ter sprake tijdens de synode van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK). "We proberen als kind gedoopte gelovigen die verlangen naar de geloofsdoop tegemoet te komen, ondanks dat onze belijdenisschriften dat ni

Zeldzame 2000 jaar oude Joodse kleitablet
Nieuws

Zeldzame 2000 jaar oude Joodse kleitablet gevonden op Tempelberg

De archeologen Gabriel Barkay en Zachi Dvira hebben op de Tempelberg in Jeruzalem een bijzondere vondst gedaan. Het gaat om een 2000 jaar oude kleitablet die een Griekse inscriptie bevat en voorzien is van een afbeelding van een wijnkruik. De vondst

Minister Weerwind
Nieuws

Motie SGP en NSC tegen versoepeling transgenderwet krijgt meerderheid; minister weigert uitvoering

Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde deze week in met een motie van NSC en SGP om een voorstel voor het versoepelen van de veelbesproken transgenderwet weer in te trekken. Minister Weerwind van Rechtsbescherming gaf echter direct aan de motie n

mensen in india
Nieuws

Christenen vasten en bidden voor verkiezingen India en vrezen voor toename vervolging

Afgelopen vrijdag begonnen in India de grootste verkiezingen ooit in de wereldgeschiedenis. Christenen in het land gebruiken de periode om te vasten en te bidden. Ze hopen op Gods leiding en bescherming in een land waar de vervolging vanwege hun gelo

Jeremia 31:31
Verdieping

De klagende profeet Jeremia is geen zeurpiet

Jezus heeft geleden. Jeremia ook. Deze profeet was de man die het lijden kende. Hij was de profeet die de val en de verwoesting van de stad Jeruzalem en de ondergang van de tempel van Salomo meemaakte.   In het boek Klaagliederen lees je over zijn im