Tien tot vijftien minuten
Op 9 augustus schreef prof. Bernhard Reitsma in het Nederlands Dagblad een column die de aandacht trok. De vinger legde hij bij het feit dat preken en kerkdiensten in Nederland in het algemeen steeds korter worden. Waarom? Omdat de kerk inzake presenteren rekening houden wil met psychologen en coaches die als mening uiten dat we vandaag maximaal tien tot vijftien minuten geconcentreerd luisteren kunnen. Heilzaam was het dat prof. Reitsma zijn lezer in de spiegel van de vervolgde kerk kijken liet: ‘Gelovigen die vervolgd worden, kunnen zich niet voorstellen dat je de Bijbel in een kerkdienst maar tien minuten opendoet.’

Hoe kenmerkend is ondertussen deze discussie voor de kerk in ons land? Hoe geraakt moeten we zijn door reacties als dat je de handen soms vol kunt hebben aan het in praktijk brengen van een korte preek, dat het in principe niet om de lengte van de preek gaat maar om de verrassing, om het meeslepende verhaal? Het zijn reacties die voorbijgaan aan het eigene van de kerkdienst.

Bij God wonen
In elk geval gaat het hier om een discussie die in de realiteit van ons leven staat. De cultuur vraagt veelal om kort en flitsend, om het snel je punt kunnen maken. En als kinderen in het leven vooral de dingen willen die ze leuk vinden, geeft dat kortsluiting in de kerkdienst, onbehagen bij hun ouders. Voor die ouders zelf zal het ervaren probleem niet minder zijn: geconcentreerd naar een preek luisteren is zo anders dan het nieuws tot je nemen via je iPhone. Je zult als predikant met bovenstaande overwegingen elke week maar moeten toeleven naar de zondag. Zomaar kan dit je verlammen.

Beter dan bij de lengte lijkt mij het insteken bij ons verlangen, bij ons hart. Een kind van God verlangt naar het huis van God, het is een treffende rode draad in de psalmen. ‘Eén ding heb ik van de HEERE verlangd, dát zal ik zoeken: dat ik wonen mag in het huis van de HEERE, al de dagen van mijn leven.’ (Ps.27) ‘Wanneer zal ik binnengaan en voor Gods aangezicht verschijnen?’ (Ps. 42). ‘Welzalig die U verkiest en doet naderen, die mag wonen in Uw voorhoven.’ (Ps.65) ‘Mijn ziel bezwijkt zelfs van verlangen naar de voorhoven van de HEERE.’ (Ps.84) Onderweg op deze aarde is wonen bij God een ultiem geluk. Het is daar dat pelgrims Hem voortdurend loven.

Gods verlangen
Dieper dan het verlangen náár God gaat het verlangen ván God. Dat verlangen bestond erin om mensen te scheppen die Zijn beeld dragen, die Zijn gelijkenis vertonen. Na Genesis 3 blijft Hij de mens zoeken, wil Hij de mens herstellen in de gemeenschap met Hem. Waar de maaltijd een oefening in de gemeenschap is, zegt Christus tegen de discipelen: ‘Ik heb er vurig naar verlangd dit Pascha met u te eten, voordat Ik ga lijden.’ (Luk.22:15) Diep gaat dat.

Nu, als de gemeente op zondag samenkomt, oefent ze zich in de omgang met Hem. De bruid en haar Bruidegom zijn samen. Liefdestaal is dat: uitingen van afhankelijkheid en trouw van haar zijde, tekenen van Zijn liefde van Zijn kant. Zichzelf aan Hem toevertrouwen door haar, meer van Zichzelf laten zien door Hem. Die wisselwerking is het weefsel van de eredienst.

‘Ik word niet moe…’
Bij deze liefde past geen tijdklok, althans niet in minimalistische zin. Uiteraard is er orde en structuur, dat is de discussie niet. Maar als de kerk leeft van de liefde van God, kan ze tegen Hem niet zeggen: ‘Kunt U ons in tien of vijftien minuten zeggen wat U op Uw hart hebt?’ Beledigend is dat, hoogmoedig, niet passend bij de nederige en ontvangende gestalte van de kerk. Zeker als daarbij de vraag gesteld wordt of die openbaring in vijftien minuten prikkelend en pakkend verwoord kan worden, op de praktijk van mijn leven gefocust.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van de Waarheidsvriend. Lees hier het volledige artikel.

Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!