Pas op voor arrogantie en stigmatisering, ook in charismatische kerken
Mijn ouders namen mij als kind mee naar een hervormde kerk binnen de PKN. Een enigszins traditionele gemeente waar de diensten als sober te bestempelen zijn. In de afgelopen jaren voelde ik mij erg getrokken door de wat meer charismatischere kerken in Nederland. Het spectaculaire aspect van deze gemeentes trok mij een stuk meer aan. Wat meer hedendaagse muziek, genezingsdiensten en focus op evangelisatie.
Veel jongeren in Nederland voelen zich hierdoor aangesproken en dat zorgt er dan ook voor dat gemeentes als Mozaiek0318 zo groot zijn. Bruisende gemeentes, waarbij het gros opgevoed is in traditionelere gemeentes. Natuurlijk is er een reden geweest voor deze mensen om naar een andere kerk te gaan. Dit is te merken in de bewoordingen die worden geuit tijdens de diensten. En dan heb ik het met name over de uitspraak ‘geen religie maar relatie’. Dit is een uitspraak die absoluut de vinger op de zere plek legt, maar voortkomt uit een bepaalde arrogantie en zorgt voor stigmatisering.
Allereerst is het woord ‘religie’ zeer lastig te definiëren. Dat maakt deze uitspraak gelijk al zeer ingewikkeld. Het hebben van een relatie met Jezus is namelijk absoluut te definiëren als een diepreligieuze praktijk. Zoals ik het heb begrepen, wordt hier dan ook meer gedoeld op een overdreven focus op de waarde van tradities en religieuze gebruiken. Dit zou dan voornamelijk bij de traditionele kerken gebeuren. Het gebruik van een orgel, de oude berijming, het niet op willen geven van de Statenvertaling en alle zaken hier omheen. De charismatischere gemeentes doen dit af als randzaken en focussen zich op de relatie met Jezus. Dit denken creëert een wig tussen de charismatischere gemeentes en de wat meer traditionele. Naast dat dit voor afstand zorgt, is het ook te kort door de bocht.
Het is belangrijk om te bedenken dat elk denken over Jezus gevormd wordt door tradities. Tweeduizend jaar van christelijke traditie laat zijn sporen na in ons denken. Ook als we ons richten op een intieme relatie met Jezus gaan we uit van bepaalde dogma’s. Bijvoorbeeld dat de Bijbel het woord van God is. Dat is iets wat we geloven en aannemen, maar wel vanuit de traditie. Er zijn nog meer voorbeelden te noemen zoals de drie-eenheid. Kortom, je kan als christen niet om de traditie heen. Traditionele gemeentes hechten waarde aan tradities die voor de meer charismatische gelovigen onbelangrijk zijn. Het is zeker mogelijk om je op die tradities dood te staren, maar fundamenteel is het enkel een andere selectie in tradities. Het is dan ook arrogant om traditionele gemeentes weg te zetten als ‘religieus’, terwijl er enkel een andere selectie gemaakt wordt in tradities.
Bepaalde tradities belangrijk vinden betekent dus niet automatisch dat een intieme relatie met Jezus niet bestaat. Veel mensen om mij heen voelen zich aangeraakt door een traditionele dienst. Zij voelen zich dicht bij God door het zingen van psalmen in de oude berijming. Een leus als ‘geen religie maar relatie’ lijkt dit uit te sluiten. Het is mogelijk om een diepe relatie te hebben met Jezus buiten charismatische kringen. Dat ik graag tot Gods eer zing onder begeleiding van een orgel, doet daar niets aan af.
Kortom, de uitspraak ‘geen religie maar relatie’ zorgt voor vooroordelen en stigmatisering. Iemand die deel uitmaakt van een traditioneel kerkgenootschap is niet gelijk ‘religieus’. Wel is het belangrijk om open gesprekken met elkaar te voeren over hoe belangrijk bepaalde tradities zijn en wat écht belangrijk is. Daarbij is het belangrijk om niet enkel met het vingertje naar traditionele gemeentes te kijken, maar ook te reflecteren op de eigen prioriteiten. Open dialoog is altijd beter dan stigmatisering.
Bovenstaand artikel is aangeleverd door CIP-lezer Sander Verweij.
Praatmee