Mart-Jan van der Maas maakt discipelschap tastbaar: "Absurd dat Jezus tijd stak in groepje van 12 mensen"

Nieuws18 maart 2021
Mart-Jan van der Maas

Mart-Jan van der Maas woonde jarenlang met zijn gezin in Cambodja. Deze levenservaring en de genade van een goede vriend en mentor aan zijn zijde hebben hem veel geleerd over discipelschap. Aan alles merk je zijn passie voor Jezus en de wil om discipelschap tastbaar en begrijpelijk te maken. Hij schreef er vanuit deze ‘worsteling’ het boek ‘Diamant van discipelschap’ over. Volgens Mart-Jan is discipelschap vooral intentioneel en relationeel: “Jezus stak het overgrote deel van Zijn tijd hier op aarde bewust in een klein groepje van twaalf mensen. Dat is toch absurd?” 

Mart-Jan ziet dat discipelschap zich anders manifisteert in Cambodja dan in bijvoorbeeld Amsterdam. Elke situatie en elke kerk is verschillend volgens hem: “Er is geen perfect stappenplan naar de ultieme vorm van discipelschap. Maar ik geloof wel dat er basiselementen die Jezus ons voorleeft aanwezig moeten zijn. Of dat nu in Australië, Cambodja of in Nederland is.” 

Wat zijn deze basiselementen die je nodig hebt voor discipelschap?
“Discipelschap hoort plaats te vinden daar waar we ons verhouden tot andere mensen. Je kunt het dus niet beperken tot één onderdeel van je leven. Heel je leven behoort Jezus toe. Binnen elke groep en binnen elke relatie hoort discipelschap zijn plek te hebben. Maar ook als je je naar binnenkeert, in je eigen belevingswereld. Er hoort niet zoiets te zijn als een plek waar je je heilig gedraagt en een plek waar je je niet heilig gedraagt. Discipelschap vindt dus echt plaats op elk terrein van je leven.  

Daarnaast is discipelschap iets wat heel intentioneel is. Het komt niet vanzelf. Je gaat niet toevallig maar wat doen en daar komen dan volgelingen van Jezus uit. Jezus is ook heel bewust met zijn twaalf leerlingen bezig. Hij stuurt ze eropuit, kiest ze uit en houdt ze hun opdracht voor ogen. Het is doordacht. 

Verder is discipelschap ook heel relationeel. Dat is lastig voor ons als Nederlanders maar in Cambodja zie je dat relationele veel meer. Die relaties zijn ook niet gericht op wat je er voor krijgt. Dat zie je in Nederland nog wel vaak. Functionele interesse in anderen omdat je hen ergens voor kunt gebruiken. Discipelschap is hoog intentioneel en hoog relationeel. Dit zijn twee elementen waar we in Nederland moeite mee hebben.”  

"Hij nam mij op sleeptouw. Bij hem kon ik terecht met mijn vragen"

Wat maakt discipelschap in Cambodja makkelijker?
“Waar we in Nederland tegenaan lopen is het individualistische, het ik-gerichte. De wereld is belangrijk omdat het je voordeel oplevert. Dat maakt discipelschap moeilijk omdat Jezus zegt: ‘Het gaat niet om jou’. Discipelschap is gericht op het dienen van anderen dus dat gaat tegen de heersende cultuur in.  

Echter, in een collectieve cultuur kun je weer niet zo gemakkelijk beslissingen nemen als hier. Daar is het heel belangrijk wat je familie ergens van vindt. In Cambodja zeggen ze bijvoorbeeld ook: ‘Als je een Cambodjaan bent dan ben je een Boeddhist’. Dus als je daar zegt dat je voor Jezus kiest dan ben je daarmee eigenlijk geen Cambodjaan meer, zo diep gaat dat. Dat maakt discipelschap in Cambodja juist weer lastiger. 

Jezus spreekt ook juist tegen de collectivistische Joden als Hij zegt: ‘Wie vader of moeder of kind verlaat omwille van Mij…’. Het gaat er dus niet per se om dat het hier in Nederland makkelijker of moeilijker is.” 

"Ik worstelde in die tijd heel erg met geloofszekerheid en dan belde ik Bart"

Hoe ben jij zelf gediscipeld?
“Ik ben opgegroeid in een gereformeerde gemeente in Vlissingen. Er zit nergens een verwijt in mijn verhaal richting deze kerk maar ik worstelde met geloofsvragen. Ik was echt opzoek naar Jezus maar ik merkte dat ik daar in de kerk weinig handvatten voor kreeg. En terecht, hoor. Want ik was een puber en dan kwam ik op catechesatie met mijn vragen en dat schuurde dan en liep niet lekker. Ik was daar ook niet tactisch in. Maar er was dus niet echt ruimte voor mijn persoonlijke vragen. In die tijd leerde ik iemand kennen die graag met jongens van mijn leeftijd optrok. We gingen vaak vliegtuigen spotten bij Schiphol en daarna bij de McDonalds eten. Gewoon vriendschappelijk. We deden allemaal superleuke dingen. Hij nam mij op sleeptouw. Bij hem kon ik terecht met mijn vragen. Hij wist ook lang niet alles maar dan deden we de Bijbel open en gingen we erover praten en samen voor bidden. Als we het dan nog niet wisten, vroeg we het aan zijn ouders. Bart heette hij. 

Ik worstelde in die tijd heel erg met geloofszekerheid en dan belde ik Bart. Door de telefoon zei hij mij: ‘Wat staat er in Johannes 1:12 dan? Allen die Hem aangenomen hebben heeft Hij het recht gegeven om kinderen van God genoemd te worden. Dat staat er gewoon en dat mag jij ook aannemen.’ Ik merkte dat vanaf dat moment Gods Geest begon te werken en Gods Woord tot mij begon te spreken. Er kwam groei. Hoe Bart mij op sleeptouw nam en ook de leuke dingen met mij deed, was erg belangrijk voor mij. Ook tijdens de scheiding van mijn ouders. Dan hadden we de drie B’s: Bijbel, bidden en bier. Niet teveel bier, hoor. Maar hij was er, bad voor mij en ik mocht er zijn.” 

In jouw verhaal zie je dus vooral de relationele kant van discipelschap naar voren komen. 
“Ja. En ook als je kijkt naar Jezus. Het overgrote deel van zijn tijd hier op aarde investeerde hij in een heel klein groepje mensen. Een groepje van twaalf mannen. En dan binnen die groep had hij nog een speciale groep van drie mannen. 75 procent van zijn tijd ging op aan die groep. Dat is toch absurd? Dat is hoog relationeel. En dan uren en uren praten, wat je allemaal niet in de Bijbel leest, terwijl ze onderweg waren. Het leven delen. Dat vergeten we soms. We kijken vaak naar wát Jezus zegt maar niet naar hoé Hij met zijn discipelen omging.”  

Je boek spreekt over een ‘diamant’ van discipelschap. Waarom een diamant?
“Ik denk in plaatjes. Dit is niet zomaar weer een boek over discipelschap. Dit is ook een boek waar ik mee geworsteld heb, het heeft mij echt pijn gedaan zeg maar. Hoe kan het dat ik Jezus in alles wil volgen, maar dat als je mij vraagt: ‘Hoe doe je dat dan?’, dat ik daar geen pasklaar antwoord op heb? Daar heb ik echt mee geworsteld. Het kan toch niet zo zijn dat als Jezus nu terugkomt en Hij mij vraagt: ‘Hoe is het gegaan Mart-Jan?’, dat ik dan zeg: ‘Tja, moeilijk’. Dat kan toch niet? Dus dat heeft mij aangezet tot worstelen en bidden. 

Discipelschap moet zich in elke sociale ruimte afspelen: binnen elke groepsgrootte, binnen al die verschillende dynamieken. Daarom laat het zich heel mooi lenen voor het plaatje van een diamant, met al die verschillende vlakken. Die sociale ruimte is een soort driehoek op de kop en je kunt het ook naar boven doortrekken, naar een steeds grotere groepsomvang. Denk aan Mozaiek, de Opwekkingsconferentie. Het uitleven van dat we leren op een zondag, in een kring of kerngroep, in welke sociale ruimte dan ook, daar heeft de kerk lange tijd niet zo bekend om gestaan. Daar zit een onbalans. Terwijl als je naar Jezus kijkt je daar juist een volmaakte balans ziet. Alle facetten van discipelschap zijn bij Hem aanwezig.

Discipelschap is niet alleen de les op zondag maar bijvoorbeeld ook het samen geld inzamelen voor iemand die zijn huis is kwijtgeraakt, wat we in Cambodja hebben gedaan. Of samen huilen, of samen uitbundig God aanbidden toen er een nieuw kerkgebouw was. Gebalanceerde groei op alle vlakken. Dat deed Jezus ook. Hij deelde alle facetten van het leven met Zijn discipelen.” 

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho