Studie WI-SGP: 'Op een aantal belangrijke thema's populisten blijven uitdagen'
Deze week verschijnt het boek Concurrent of Bondgenoot. Een christelijk perspectief op populisme. Deze studie van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP biedt allereerst een diepteboring over de vraag: wat is populisme? Dat is volgens de auteur dr. Hans van de Breevaart van belang, “want feiten, frames en ficties buitelen in het debat over elkaar”. In het kort toont populisme ons de onbetaalde rekening van de democratie zoals die de afgelopen decennia in Nederland heeft gefunctioneerd.
Analyse en evaluatie populisme
Aan de hand van een aantal kenmerken beschrijft Hans van de Breevaart de belangrijkste populistische visies en praktijken. Hierbij gaat het vooral over de stijl van politici, de aanval op de elite en het opkomen voor de belangen van het gewone volk. Daarbij verkent hij het verschijnsel ook internationaal. Vervolgens wordt het streven van populistische partijen tegen het licht gehouden van wezenlijke christelijke waarden, zoals gerechtigheid, menselijke waardigheid, rentmeesterschap en mededogen. Het slothoofdstuk bevat conclusies en aanbevelingen en is bedoeld om de bezinning op en het debat over de omgang met populistische partijen of politici te bevorderen.
Een greep uit de aanbevelingen
- SGP’ers dienen ervoor te waken klakkeloos te oordelen over het verschijnsel populisme of over populisten. De opinies hierover van de overgrote meerderheid van academici, media, politieke tegenstanders en ook die van medechristenen kunnen niet zomaar een leidraad voor ons zijn. Dit onderzoek laat zien dat het dominante frame vaker gebaseerd is op bepaalde onderbuikgevoelens en associaties, dan op serieus onderzoek dat ernaar streeft het optreden van populisten te bezien tegen de achtergrond van de nood der tijden.
- De SGP dient het populisme positief-kritisch te benaderen, door het niet als een ziekteverschijnsel te zien, maar als een koortsverschijnsel van onze democratie. Net als koorts maakt het populisme ons erop attent dat er een heel aantal zaken mis is in politiek en samenleving. De heftigheid van het koortsverschijnsel is bovendien een indicatie voor de mate waarin die misstanden lange tijd zijn gebagatelliseerd en zelfs actief bevorderd door opinieleiders en politici in ons land.
- In het spoor van Groen van Prinsterer moet bij elk politiek beleidsvoorstel zorgvuldig worden nagaan welke ideologische vooronderstellingen daaraan ten grondslag liggen. Dit geldt ook voor berichtgeving in media en methoden van onderwijs.
- De SGP zal op een aantal belangrijke thema’s populisten moeten blijven uitdagen, zoals abortus, euthanasie en het klassieke gezin en daaruit politieke conclusies trekken. Daarnaast is het gewenst om op te komen voor bredere groepen in de samenleving die structureel nadeel ondervinden van het huidige regeringsbeleid.
- Gezien de urgentie van een zo breed mogelijk front tegen de links-liberale politieke hegemonie, zowel internationaal, nationaal, en regelmatig ook regionaal en lokaal, ligt een positieve grondhouding om waar mogelijk samen te werken met populisten meer in de rede dan een categorische afwijzing daarvan. Wel dienen SGP-vertegenwoordigers alert te zijn op uitingen van populistische politici die onverenigbaar zijn met Bijbelse uitgangspunten en christelijke waarden en daar ondubbelzinnig afstand van nemen.
Over de auteur
Dr. Hans van de Breevaart (1971) is historicus en wetenschappelijk medewerker van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP. De publicatie wordt uitgegeven in samenwerking met uitgeverij De Banier BV te Apeldoorn en verschijnt als deel 6 in de ReflectorReeks.
Boekpresentatie en debat - maandagavond 2 november – via YouTube te volgen
Het boek zal Deo volente op maandagavond 2 november officieel overhandigd worden aan Kees van der Staaij, fractievoorzitter van de SGP in de Tweede Kamer. Aansluitend zullen Cor Verkade (SGP’er en sympathisant van het populisme) en Gertjan Schutte (bekend criticus van het zogenaamde cultuurchristendom) een korte reflectie geven op de inhoud van het boek en kort met elkaar in discussie gaan. Op hun beurt zullen zowel Kees van der Staaij als de auteur daarop weer reageren. Voor deze bijeenkomst wordt i.v.m. de coronamaatregelen geen publiek uitgenodigd. Wel zal de presentatie op YouTube te volgen zijn via een link op www.sgp.nl.
Praatmee