Ons antwoord op het drama op Lesbos: een oorverdovende stilte
Het is nauwelijks te geloven. Dan nog maar een keer lezen. Maar ook bij de derde lezing van de troonrede kom ik nog steeds geen woord tegen over de vluchtelingencrisis. Zelf geen hint in die richting.
Veel, heel veel over de coronacrisis. Logisch, want dat houdt ons dagelijks bezig. Maar dat geldt toch ook voor de vluchtelingencrisis? De troonrede moet toch handelen over de dingen die gaande zijn. Het nieuws over die brand op Lesbos moet toch ook in het paleis zijn doorgedrongen. Maar misschien heeft de koning toch een boodschap willen doorgeven. Met die oorverdovende stilte rond het vluchtelingenprobleem geeft hij een breed levend gevoelen weer. Een gevoelen dat zich uitdrukt in onmacht, onwil en ontkenning.
Nee, ik hoor niet bij de mensen die vinden dat grenzen criminele bedenksels zijn of dat iedereen zich moet kunnen vestigen waar hij maar wil. Het is een mooie utopie, maar het zou elke samenleving ontwrichten. Grenzen zijn nodig en wetten niet minder. Ze zijn een eerste vereiste om een samenleving in te richten en leefbaar te houden. Maar dat wil niet zeggen dat de wereld ophoudt bij onze grenzen. En het wil ook niet zeggen dat onze verantwoordelijkheid ophoudt bij onze grenspalen. We hebben een boodschap aan elkaar. We hebben verantwoordelijkheid voor elkaar. Nee, wij zijn er niet toe geroepen om de wereld te redden, daar zijn we veel te klein, te nietig en te machteloos voor. Maar we zijn er wel toe geroepen om te doen wat onze hand vindt om te doen. Gewoon op ons eigen formaat.
Na de Turkijedeal in 2016 werd de oude legerbasis Moria op het eiland Lesbos ingericht als doorgangskamp voor vluchtelingen. Een kamp dat bedoeld was voor 3000 bewoners. Dat is al een aardige samenscholing. Maar in maart dit jaar zaten er 20.000 en nu zitten er nog steeds 13.000 mensen. Het valt voor ons niet mee om ons in de situatie van de mensen daar te leven. Het is een soort uitzichtloos overleven. Nu wordt er door de branden een oplossing geforceerd.
Het is verontrustend dat erna zo zoveel jaar nog geen enkel begin van een oplossing is. Er is geen visie en er zijn geen constructieve plannen, er is alleen die gestaag doorgaande vluchtelingenstroom. Onze mooie wetten blijken niet meer te werken nu de wereld op drift raakt. Er is een nieuwe visie nodig. De enige ‘visie’ lijkt vertraging. Een politiek die tot bizarre omstandigheden leidt, zoals nu op Lesbos.
Nu onze overheid niet verder komt dan ‘een gebaar’, is het tijd voor de gewone burgers om in actie te komen. Niets doen is geen optie. En dan zie je toch weer iets gebeuren van wat de koning in een iets ander verband ook benoemde: ‘Het weefsel van onze samenleving is opnieuw sterk gebleken’. Allerwegen worden kleine en grotere acties gevoerd. Gisteren maakte ik een overleg mee over zo’n spontane actie. Er werd begonnen met Bijbellezen en bidden. Dat kan je echt op weg helpen. Er klonken woorden van de profeet Jesaja over wat God van ons vraagt: ‘is het niet dat u uw brood deelt met wie hongerlijdt en de ellendige ontheemden een huis biedt…’
Bovenstaand artikel verscheen eerder op Zaut.org, een initiatief om een christelijk, actueel, profetisch en nuchter geluid te laten horen in Nederland. Klik hier om de website te bezoeken.
Praatmee