Als ik opmerk dat de vertaling van de Bijbel weinig aandacht krijgt, dan doel ik op het werk van de bijbelvertaler, van de man of vrouw die zich inspant om het Woord van God te vertalen naar een taal waarin de Bijbel nog niet te lezen is. Wél krijgt de vertaling in reformatorische kring veel aandacht als we discussiëren over Statenvertaling, Nieuwe Bijbelvertaling, HSV. Dat heeft iets schrijnends.

Leeft voor mij de verkondiging van Gods Woord in elke taal die op aarde gesproken wordt? Deze vraag kan geen christen omzeilen of relativeren.

‘Laten Wij verwarren’
De uitstorting van de Heilige Geest, ooit in Jeruzalem op de discipelen, ging gepaard met tekenen en wonderen. Voor de menigte betekende dat verwarring (Hand.2:6), omdat alle aanwezigen het Evangelie in de eigen taal hoorde, ‘de taal waarin wij geboren zijn’. Zo dichtbij komt de Geest, in je moedertaal. Het is verwarring die leidt tot verbazing, verwondering.

In Genesis 11 lezen we in een tegengestelde context over verwarring. Aan het begin van dit hoofdstuk kent ‘heel de aarde één taal en eendere woorden’, maar als de mens een toren wil bouwen die tot in de hemel reikt, spreekt de HEERE: ‘Komt, laten Wij neerdalen en laten Wij hun taal daar verwarren, zodat zij geen van allen elkaars taal zullen begrijpen.’ Voorbij is de eensgezindheid onder de mensen.

Vijftig jaar
Nu leven we na Genesis 11 en Handelingen 2. Een bijbelvertaler zei het concluderend zo: ‘God geeft taal als een geschenk aan mensen. Ik help hen graag om dit cadeau uit te pakken.’ Bij dit werk zullen velen als associatie de naam ‘Wycliffe’ hebben. Deze zomer is er meer aandacht voor het werk van Wycliffe Bijbelvertalers, omdat de Nederlandse tak van de internationale organisatie vijftig jaar bestaat.

Het werk in andere landen heeft oudere papieren. Meer dan een eeuw geleden probeerde de Amerikaanse bijbelverkoper Cameron Townsend zaken te doen met Indianen in Guatemala. Spaanstalige Bijbels wilde hij hen verkopen: ‘Ik heb een belangrijke boodschap van de almachtige God voor jullie.’ Het antwoord luidde: ‘Als jouw God zo machtig is, waarom spreekt Hij dan onze taal niet?’ Cameron liet de vragen binnenkomen, besloot bij deze Caqchiquel-indianen te gaan wonen, om hun taal te leren en de Bijbel te vertalen in de taal van hun hart.

Townsend had mensen nodig om hem te assisteren en richtte daarom het nog altijd bekende

‘Summer Institute of Linguistics’ op. Later volgde Wycliffe Bijbelvertalers, genoemd naar de veertiende-eeuwse kerkhervormer John Wycliffe, de man die de overtuiging had dat iedereen de Bijbel moest kunnen lezen en daarom het initiatief nam om de Bijbel vanuit het Latijn te vertalen in de taal van het gewone volk.

Zendingswerk
Bijbelvertaalwerk is zendingswerk. Bijbelvertaalwerk is het geven van invulling aan de roeping van de kerk om heen te gaan, om al de volken te onderwijzen, om te dopen en om hun te leren in acht te nemen wat Jezus geboden heeft. Wij zijn bevoorrecht dat we een keur aan vertalingen tot onze beschikking hebben én we zijn geroepen het Woord te brengen bij hen die het in de eigen taal nog missen. Geloven zonder Bijbel in je eigen taal – voor miljoenen mensen is dit de werkelijkheid.

Soms lees je berichten dat over x-jaar iedereen het Woord van God in zijn moedertaal lezen kan. Vaak is er de overtuiging dat ‘onze generatie’ dit meemaken gaat. Hoe het zal gaan, Wycliffe Nederland spreekt zelf over ‘ongekend’ en ‘enorm’, als de recente geschiedenis van bijbelvertaalwerk genoemd wordt, zelfs over het wonder van de 21e eeuw. Nog nooit werd er wereldwijd in 2500 talen gewerkt aan de vertaling van de Bijbel. Sneller dan ooit vindt het vertaalwerk plaats, dankzij moderne technieken, vormen van samenwerking, inzet van plaatselijke kerken.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Klik hier om zijn volledige artikel te lezen.