Het heil is verankerd in de werkelijkheid van de levende God

God24 juni 2020 Dr. F. G. Immink, De Waarheidsvriend
houvast

Onze kennis van de HEERE God is praktisch van aard. Het komt tot uiting in het geestelijke leven en onze levenshouding. Deze praktische strekking behoedt ons ervoor om al te leerstellig over God te spreken, stelt prof. dr. F. G. Immink in De Waarheidsvriend.

Ontzag en aanbidding
Bij Gods ‘eigenschappen’ gaat het om karaktertrekken die Hem groot, heerlijk en aanbiddelijk maken. Daarin komt tot uitdrukking dat we Gods wezen steeds gedenken en overdenken in ontzag en aanbidding. ‘De Heere is groot en zeer te prijzen, Zijn grootheid is niet te doorgronden.’ (Ps.145:3) In zulke bijbelverzen klinkt het besef door dat wij mensen de volle rijkdom van Gods wezen niet kunnen bevatten.

Ons spreken over Gods eigenschappen hangt dus direct samen met het heil dat wij mogen ondervinden.

Niet in die zin dat wij geen waarachtige kennis van God zouden kunnen hebben, maar meer dat het ons begrip ver te boven gaat. Dat sluit echter niet uit dat we met volle overtuiging belijden: ‘Genadig en barmhartig is de Heere, geduldig en groot aan goedertierenheid.’ (Ps.145:8) De eigenschappen of karaktertrekken ‘genadig’ en ‘barmhartig’ zijn wezenlijk voor God. Zo mogen we Hem kennen, ja, zelfs in het hart zien. Ons spreken over Gods eigenschappen hangt dus direct samen met het heil dat wij mogen ondervinden.

Ware kennis
In de beleving van het heil zit een kenniselement opgesloten. De ware godskennis is geen vluchtig moment, maar wordt gekenmerkt door duurzaamheid en bestendigheid. We kunnen het in gedachten houden, ons erop bezinnen, het geestelijk overwegen. De godskennis is geestelijke bagage op onze levensweg. Mozes zegt tegen het volk Israël dat ze de verordeningen van God moeten ‘leren en nauwlettend in acht nemen’ (Deut.5:1).

Het kenniselement staat in dienst van het praktische leven. Als er geen kennis van God in het land is, zegt de profeet Hosea, dan zal er ook geen trouw en goedertierenheid gevonden worden (Hos.4:1). Godskennis is trouwens niet alleen van belang met het oog op het alledaagse leven, maar speelt ook een rol in de liturgische ordening van het kerkelijke leven. Bij de uittocht uit Egypte wordt het feest van het Pascha ingesteld: ‘Deze dag moet voor u een gedenkdag worden. U moet hem vieren als een feest voor de Heere.’ (Ex.12:14) Ook in het Nieuwe Testament speelt de notie van de gedachtenis een belangrijke rol. Denk maar aan de viering van het heilig avondmaal: ‘Doe dit tot Mijn gedachtenis.’ Kerkelijke feesten zijn een oefening in volhardende godskennis.

Relatie met de mens
Bij het gesprek over het wezen en karakter van God licht ik er een aspect uit dat op de achtergrond een belangrijke rol speelt. Ik bedoel het primaat dat aan de Heere toekomt in de omgang met Zijn schepping en met de mens (Hij is het belangrijkste). Het gaat hierbij om de aard van Gods bestaan in vergelijking met ons menselijk bestaan. We kunnen hiervoor ook andere woorden gebruiken: Gods soevereiniteit, onafhankelijkheid, zelfstandigheid (de gedachte dat God op-Zich-Zelf bestaat; het bestaan en het leven in Zichzelf vindt).

Kerkelijke feesten zijn een oefening in volhardende godskennis.

Hoewel de schepping van de mens veronderstelt dat er een betrekking is tussen God en mens, blijft de Heere daarin wel de alfa en de omega. Hij wordt niet afhankelijk van de mens. God bestaat in en door Zichzelf en Hij neemt in Zijn heilswerk als het er echt op aan komt ook ‘redenen uit Zichzelf’. De bijbelse noties van verkiezing en verbond laten dat duidelijk zien. Ook al is er dus sprake van een relatie tussen God en mens en van gemeenschap tussen God en mens, er is ook asymmetrie (ongelijkheid) tussen God en mens.

Ankerpunt
De verhevenheid, majesteit en heiligheid van de Heere zijn dus niet alleen uitdrukkingen die zijn grootheid aanduiden, maar geven aan dat het spreken en handelen van God het ankerpunt vindt in Hemzelf, in Zijn karakter en eigenschappen. De innerlijke ontferming waarmee Hij ons tegemoet treedt, komt op uit Zijn wezen. Ten opzichte van God staan wij mensen in de positie van de afhankelijkheid en ontvankelijkheid.

Dat brengt met zich mee dat gerechtigheid en liefde, ja, zelfs het geloof, gáven van God zijn. Wij hebben dat niet uit onszelf en in onszelf. In de weg van het geloof komt het wel tot wederkerigheid, want wij mogen de Heere kennen en Hem liefhebben. Maar in die omgang met God worden wij ons er steeds opnieuw van bewust dat wij het voorwerp van Zijn genade en goedheid zijn. Zoals Paulus het omschrijft: ‘nu u God kent, ja wat meer is, door God gekend bent…’ (Gal.4:9).

Dr. F. G. Immink uit Woudenberg is emeritus hoogleraar Praktische theologie van de Protestantse Theologische Universiteit. Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 18 juni 2020, of download de gratis pdf.

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho