Nieuw album Mensenkinderen: "Liedboek der Kerken bevat schat aan poëzie"
'Zoals het licht van sterren ons na een lange tijd kan raken, zo zijn de liederen van het Liedboek der Mensenkinderen. Ze hebben eeuwen afgelegd voor ze onze oren bereiken, maar verlichten dan nog steeds onze ziel,' schrijft Reinier Sonneveld in zijn recensie over het nieuwe album 'Die ver is, is nabij' van de band Mensenkinderen. In gesprek met het brein achter de band: Bas van Niennes.
Oude gezangen nieuw leven inblazen, waarom?
"De teksten uit het liedboek zijn al honderden jaren oud, ze zijn gezongen in vrede en in oorlogstijd, ze zijn doorleefd. Al eeuwenlang bieden ze troost en hoop, dit is waar we zo naar verlangen helemaal in deze onzekere tijd. Teruggrijpen op tradities en oude waarden kan houvast geven in het leven van hier en nu."
Waarom is het belangrijk dat die oude liederen nog een plek hebben, wat is er sterk aan?
"De kracht ligt er in om te overdenken van dat wat er al is. Luisteren en stil worden. Ik besefte wat een diepe rijkdom er verscholen lag in de teksten. Door ze te voorzien van een nieuwe melodie vinden ze hopelijk opnieuw een weg naar binnen. Er zijn sommige zinnen die we tegenwoordig niet meer gebruiken in onze spreektaal juist dit gegeven maakt het interessant en geeft het meer gelaagdheid en mysterie. Het liedboek der kerken bevat een schat aan poezië, ik hoop met het Liedboek der mensenkinderen het stof er wat vanaf te blazen zodat de woorden weer gaan glanzen in de nieuwe context. Ik hoop dat de luisteraar geraakt mag worden door de diepgang die erin de woorden verscholen ligt."
Heb je een gezang wat je blijft raken?
"‘Licht dat vol van zegen is’, gezang 238.
Kom o Trooster, Heil'ge Geest,
zachtheid die de ziel geneest,
kom verkwikking zoet en mild.
rust die alle onrust stilt.
Het lied spreekt over zachtheid, rust voor de ziel. Als ik me onrustig voel of verdrietig dan zijn het deze helende woorden die me raken en die mijn blik weer richten op Jezus, de trooster. Ik schreef de melodie bij deze tekst in een moeilijke periode en herinner me nog dat ik diep in de nacht, toen ik niet kon slapen, gesterkt werd door de zin ‘rust die alle onrust stilt’."
Je husselt zinnen en maakt nieuwe melodieën. Blijft de boodschap van een lied staan?
"Het belangrijkste voor mij is dat als ik hussel met zinnen en melodieën dat er een nieuw en fris ‘liedje’ ontstaat wat bij mij persoonlijk binnenkomt. Dat de tekst heel natuurlijk landt op de melodie die naar boven drijft. Het perspectief en de boodschap veranderen soms maar dit geeft ook weer de frisheid die ervoor zorgt dat je opnieuw gaat luisteren naar de tekst."
Waarom is die aanpassing wel nodig?
"De aanpassing gaat vaak heel natuurlijk. Soms werkt het in de melodie beter door er een regel uit te halen. Sommige gezangen hebben ook niet echt een ‘refrein’ dus dan zoek ik naar wat voor mij het beste werkt qua klank en gevoel. Ik bestempel vaak een couplet als een refrein als ik die woorden eruit wil laten springen."
Een nieuw album, waarom?
"Omdat er nog zoveel prachtige gezangen zijn en omdat de inspiratie nog lang niet op is. Ondanks dat het geen spreektaal is zijn de teksten toch heel relevant en geven ze juist bodem en houvast in deze vluchtige tijd. Het bemoedigt me als ik hoor hoeveel goeds de nieuwe gezangen doen bij de mensen die ze luisteren. Dat is de grootste aanmoediging om door te blijven gaan."
Wat heeft jullie geïnspireerd voor dit nieuwe album?
"God kan soms ver weg voelen maar komt juist heel dichtbij in de momenten dat je echt door en door voelt dat je leeft. De schoonheid van de natuur tijdens een lange wandeling. In de vroege ochtend hardlopen terwijl de zon langzaam opkomt. Een vuurtje en een goed glas bier met een vriend. Al deze elementen zorgen ervoor dat ik leef en me geïnspireerd voel. Ook het verdriet en de eenzaamheid die ik bij mezelf ervaar of bij de mensen om me heen zie is een inspiratie om te blijven zoeken naar nieuwe troostvolle melodieën. Ik geloof dat muziek helend is."
Reinier Sonneveld noemt in zijn recensie dat het in de nummers vaak over ‘licht’ gaat. Waarom is dat een fenomeen wat veel terugkomt?
"Licht is een thema wat veel voorbij komt inderdaad. Ik denk omdat het de essentie van ons bestaan is. Licht is de bron van al het leven, we kunnen niet zonder. Duisternis kan geen duisternis verdrijven, enkel het licht is daartoe in staat. 'Haat kan geen haat verdrijven, alleen liefde is daartoe in staat', een mooie quote van Martin Luther King die wat mij betreft zo in het liedboek had gepast."
Wat hoop je dat dit album met mensen doet?
"Corrie ten Boom vertelde eens het verhaal dat ze lang op appèl moest staan in het
concentratiekamp Ravensbrück. Terwijl ze daar in die ijskoude stilte stond en niet meer op haar benen kon staan, landde er een klein vogeltje op het hek. Midden in de diepste duisternis ervaarde ze Gods aanwezigheid toen het vogeltje begon te zingen: een hemelse melodie. Ze werd uit haar situatie opgetild en ervaarde God heel dichtbij. Ik bid dat je Gods melodie mag horen en dat je zijn troostende aanwezigheid steeds meer zult ervaren door de dag heen. Hij voelt soms ver weg, maar door zijn woord en in zijn Zoon komt hij heel dichtbij je. Laat dat je troost en kracht zijn in elke omstandigheid."
Praatmee