Diederik van Dijk: Wie zwijgt stemt toe, bij Donorwet
Per 1 juli aanstaande treedt de nieuwe Donorwet in werking. Een ingrijpende wet die iedere burger persoonlijk raakt. Wie zelf geen expliciete, persoonlijke keus over orgaandonatie maakt, krijgt straks achter zijn naam in het donorregister ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’ genoteerd. Oftewel: wie zwijgt, stemt toe.
Vanwege de ingrijpendheid van deze nieuwe wet heeft het parlement van de minister een heel strak en ambitieus communicatieplan geëist. Het Nederlandse publiek moet goed geïnformeerd zijn over de consequenties van de nieuwe wet en moet ook zoveel mogelijk actief de eigen keuze vastleggen. Die voorlichting zou juist in deze maanden haar hoogtepunt bereiken.
Inmiddels is het de vraag of de doelstellingen van het communicatieplan nog onverkort overeind staan, gelet op de consequenties van de coronacrisis en de genomen maatregelen ter bestrijding daarvan.
Voor de publieksvoorlichting wordt onder meer gebruik gemaakt van televisie- en radiocampagnes binnen de zendtijd van de rijksoverheid. Dit wordt nu echter vooral gebruikt voor voorlichting over corona. Maar ook de ambtelijke capaciteit van het Ministerie van VWS is op dit moment vooral op corona gericht. Is die capaciteit nu wel voldoende om adequate invoering van de nieuwe Donorwet te waarborgen?
In zekere zin geldt hetzelfde voor alle patiëntenorganisaties. Die zijn nu allemaal druk met corona en hebben daardoor veel minder tijd en gelegenheid om hun leden te informeren en te activeren. Fysieke voorlichtingsbijeenkomsten zijn al helemaal gestopt. De NPV ervaart dit als geen ander. Tientallen geplande bijeenkomsten over orgaandonatie zijn geschrapt. Bovendien is het zeer de vraag of in de huidige corona-tijd mensen wel zo bezig zijn met nadenken over hun registratie in het donorregister. De meesten hebben nu wel andere zaken aan hun hoofd.
De Eerste Kamer heeft deze week een aantal kritische vragen aan de minister voorgelegd. Als de voorlichting over de Donorwet niet voldoet aan de geformuleerde ambities moet nagedacht worden over uitstel van de inwerkingtreding van de Donorwet. Het risico is anders reëel dat kwetsbare groepen mensen buiten hun weten om geregistreerd zullen worden in het donorregister onder de noemer ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. Bij een tere, persoonlijke zaak als orgaandonatie is dit geen aanvaardbaar risico. Niemand wil onbewust orgaandonor zijn.
Praatmee