Het ruikt heerlijk in de keuken van de synagoge in Vinnitsa. Voor de komende twee dagen staat er koolsalade op het menu, met wortel, rijst, ei, boekweitmeel, wat brood en een stuk cake. Twee auto’s zijn er weg om de maaltijden weg te brengen, de andere twee laden de maaltijden in. Alina Griadchenko coördineert de actie Meals on Wheels in Vinnitsa, maar ook in veel andere steden in Oekraïne: “Normaal komen mensen naar de gaarkeuken bij de synagoge maar omdat deze nu gesloten is, en het verboden is voor mensen om samen te komen, brengen we het eten bij ze thuis.”

Broodnodig
De maaltijden zijn niet alleen een daad van medemenselijkheid, maar zijn letterlijk broodnodig. Vanuit Christenen voor Israël ziet Sara van Oordt dat de quarantaine in Oekraïne voor grote problemen zorgt. “Het is daar nog strenger dan hier: vanwege coronamaatregelen mogen ouderen hun huis niet uit, alleen naar de supermarkt. Maar omdat de voedselprijzen de afgelopen weken gestegen zijn, soms zelfs verdubbeld, komen mensen die krap zitten nu helemaal niet in de supermarkt.” Een oplossing die het dagelijkse leven biedt, zijn de gaarkeukens bij de synagoge. “Zij mogen wel eten bereiden, maar het mag niet opgehaald worden.”

Ondertussen zoekt Griadchenko een ander plekje op door de gebrekkige verbinding. Maar in de keuken loopt alles op rolletjes, iedereen is blij met de maaltijden. “Een vrouw van in de 90 zei toen we een maaltijd brachten: “Het is zo lekker, dat ik niet weet wat ik eerst moet eten, en wat ik voor morgen moet bewaren.” Vanmiddag belde ik een vrouw, die niet wilde dat we maaltijden brachten. Ze zei: “Maak je niet druk om ons.” Maar ze hoeft zich niet te schamen, wij helpen vanuit onze liefde. We willen voor hen zorgen. En dus brengen we haar vandaag twee maaltijden.”

Medicijnen of voedsel?
Van Oordt ziet dat niet alleen de quarantaine voor uitdagingen zorgt, maar ook de economische situatie van verschillende kwetsbare gezinnen. “Als je in Oekraïne thuis zit, wordt je salaris niet doorbetaald en heb je dus niets. Deze situatie geldt voor ongeveer 10 procent van de maaltijden die we bezorgen.” Ook zijn de voedselprijzen verdubbeld, terwijl het normaal al lastig is voor ze rond te komen. “Toen ik begin februari in Oekraïne was, kreeg ik voor een documentaire de opdracht om boodschappen te doen met het weekbudget van een Joodse oudere. Op de markt dacht ik goedkoop boodschappen te doen en kocht ik wat groenten, olie en kaas. En toen was het geld op. Dan is er dus geen geld meer over voor medicijnen of kleren. Mensen met diabetes bijten hun pilletje soms doormidden: dan kunnen ze er nog een dag extra mee doen.”

De lijst van deelnemende ouderen breidt zich uit, vertelt Griadchenko. Voorzagen ze in eerste instantie slechts in de noden van de ‘bekende’ ouderen, nu is dat aantal uitgebreid met ouderen die door het sluiten van andere gaarkeukens in de problemen zijn gekomen. “We snappen dat het niet altijd comfortabel voelt voor mensen, maar voor sommige mensen betekent onze hulp dat ze nu kunnen eten, anders hadden ze niets gehad. Voor anderen gaat het om een daad van zorg en liefde, die wij ze kunnen geven. Zodat ze God door ons kunnen zien. Hij laat door ons heen zien dat ze niet vergeten zijn, niet alleen zijn.”

De actie loopt sinds 17 maart, maar gaat door zolang de maatregelen van kracht zijn. Van Oordt: “We zijn blij dat we de hulp kunnen geven. Het gaat niet alleen om voeding, maar mensen kijken naar de ouderen om.” Griadchenko: “Als alles over is, en we hopen dat het snel is, zullen mensen zich de zorgende handen herinneren die maaltijden klaarmaakten, en God zelf die voor hen zorgde.”