Jan van den Bosch over zijn ontmoeting met Corrie ten Boom: "Zij past in het rijtje Paulus en Petrus"
De herinneringen aan haar zijn talrijk, evenals de bijbehorende anekdotes. En hoewel ‘tante Corrie’ in 1983 overleed, neemt zij nog altijd een grote plaats in het leven van Jan van den Bosch in. Zijn eerste ontmoeting met haar is in 1974, als hij als 24-jarige programmamaker voor een interview bij haar langsgaat. De 82-jarige Corrie ten Boom ontvangt hem zittend in bed, kopje thee in de hand. ‘Nou jongen, waar wil je het over hebben?’ Het is het begin van een bijzondere vriendschap.
Nog voordat het interview begint, zegt tante Corrie (op haar verzoek zo genoemd door Jan), theekopje nog altijd in haar hand: ‘Heer, wilt U deze jongeman zegenen, het is volgens mij een aardige kerel.’ Na het amen flapt Jan eruit dat bidden zonder je handen te vouwen toch wel erg oneerbiedig is. Een daverend lachsalvo is zijn deel. Corries gevoel voor humor was algemeen bekend. Jan: ‘Wij hadden vervolgens een heel leuk gesprek over mijn ouders, mijn leven, het opgroeien in een reformatorisch-orthodoxe sfeer en over de psalmen, die wij beiden uit ons hoofd kenden. We hebben samen ’t Hijgend hert der jacht ontkomen gezongen, zij met dat oude bibberige stemmetje, ik met wat vastere stem. Toen ik wegging, zei Ellen de Kroon (de toenmalige persoonlijke assistente): ‘Ze vraagt of je gauw nog eens terugkomt.’ Ik sputterde tegen met het excuus erg druk te zijn waarop Ellen zei: ‘Als tante Corrie iets vraagt, dan is dat bijna een bevel. En bovendien vraagt ze niet zoveel mensen om nog eens terug te komen, dus jullie hebben een klik. Houd dat vast.’
Amerika
Het blijkt een wijze raad want in de jaren die volgen, zijn er talloze ontmoetingen en wordt de band hechter. Als Corrie in 1977 naar Californië verhuist (mede vanwege het betere klimaat voor haar astma), vinden deze ontmoetingen vooral in Amerika plaats. Als Jan haar kort na de verhuizing met zijn broer bezoekt, willen ze niets liever dan snel door naar Disneyland, dat zo ongeveer om de hoek ligt. Er komt niets van in want tante Corrie wil heel graag allerlei oude liederen zingen. Niet veel later zitten ze met z’n drieën aan de keukentafel, zingend... De volgende dag volgt een nieuwe poging. Maar ook deze mislukt want Corrie neemt hen mee naar de kerk. En opnieuw volgt een ontmoeting die cruciaal blijkt in het leven van Jan, als Corrie hem introduceert bij de voorganger. ‘Door Corrie ten Boom ben ik diep bevriend geraakt met dr. Robert Schuller. Hij heeft mij geleerd om veel meer te leven vanuit positief denken, waardoor bijvoorbeeld ook de programma’s die ik destijds voor de EO maakte een andere insteek kregen. Schuller bouwde een enorme glazen kerk (Crystal Cathedral) en in vier hoeken stonden grote beelden. Eén van die beelden was voor tante Corrie. Hij was enorm trots op haar.’
Schilderij
Regelmatig gaat Jan bij tante Corrie in Placentia langs. ‘In de kamer hing een schilderij van vader Casper ten Boom en het was net alsof zijn ogen je volgden. Waar je ook stond, vader Casper keek je aan. Tante Corrie praatte, al lopend door de huiskamer, heel vaak met hem. ‘Vader, wat wilt u dat ik doe’. Ik wist dan nooit goed over wie ze het had, over vader Casper of haar hemelse Vader, dat liep echt door elkaar heen.’ Na Corries overlijden blijkt dat ze dit schilderij aan Jan heeft nagelaten. ‘Het heeft een hele tijd in mijn slaapkamer gehangen. En ik ging ook praten. ‘Ja, vader Ten Boom, ik heb eigenlijk niet genoeg gebeden.’ En door die ogen die je volgden, had ik het gevoel dat ik nog meer moest bidden. Daar werd ik dan weer zenuwachtig van, zo zenuwachtig dat ik een paar maanden lang een theedoek over het schilderij gehangen heb. Serieus! Later is het schilderij naar de familie Van Woerden (neef van Corrie) gegaan.’
Verkeersleider
Samen reizen gebeurt ook, en dan met name in Amerika. ‘Ze was daar echt een heldin, dat kunnen we ons in Nederland niet zo goed voorstellen. Als ik zei – en eigenlijk geldt dat nog steeds – ‘ik ken Corrie – met gevaar voor eigen leven – alles voor over had om Joden te redden. ‘Corrie en haar familie hadden een enorme liefde en passie voor het Joodse volk. Die liefde kwam voort uit Gods liefde voor Zijn volk.’ In 1968 wordt Corrie door de Staat Israël erkend als Rechtvaardige onder de Volkeren en plant zij in Yad Vashem in Jeruzalem een boom. Een plek waar Jan regelmatig komt. ‘Iedere keer als ik in Yad Vashem ben, ga ik naar de boom van tante Corrie, maar op de een of andere manier wil het boompje maar niet echt groeien of gaat het dood. Dan komt er weer een nieuw boompje wat vervolgens ook weer staat te kwarren.’ Het lijkt haast symbolisch voor de gezonde afkeer die Corrie had voor onderscheidingen, hoewel ze er vele ontving.
Onbevreesd
Net als Corrie valt ook Jan een koninklijke onderscheiding ten deel. ‘Ik draag deze onderscheiding vaak, maar als tante Corrie hier zou zitten, zou ze zeggen: ‘Kom op, doe dat ding af. Je bent toch van Jezus.’ Ze kon ook echt zeggen waar het op stond en was soms zelfs heel fel. Het was dan ook wel een baasje. Haar persoonlijke assistenten hadden het niet altijd makkelijk. Maar hoe bijzonder is het dat een vrouw in die tijd zo’n dominante rol had en over de hele wereld in kerken en gevangenissen sprak. Ze had absoluut iets krachtdadigs. Onbevreesd stapte ze overal op af, waarbij ze soms de gekste dingen deed, zoals vanaf de kansel een stuiterbal de kerk in gooien.’
Jaloers
In 1978 krijgt Corrie een beroerte, waardoor haar spraakvermogen ernstig wordt aangetast, gevolgd door nog twee beroerten in 1979 en 1980, waarna ze aan bed gekluisterd is. ‘Ze had tegen mij gezegd: ‘Jan, ik overlijd als ik 91 ben, op 15 april, op mijn verjaardag.’ En ik, calvinist die ik ben, gaf aan dat ze dit toch onmogelijk kon weten. ‘Dat heeft de Heer me heel duidelijk gemaakt.’ Ze leefde zo dicht bij God, daar was ik altijd wel jaloers op. En inderdaad, ze overleed op vrijdag 15 april 1983, op 91-jarige leeftijd. Ik had gelukkig een programma klaarliggen wat we een dag later konden uitzenden, want na haar uitspraak was ik toch maar aan de slag gegaan met de gedachte ‘stel dat het waar is’.’
Relevant
Inmiddels zijn we ruim 36 jaar verder en de vraag of Corrie en haar boodschap nog steeds relevant zijn, wordt met een volmondig ‘ja’ beantwoord. ‘Net zo relevant als Jezus. Ze was een volgeling van Hem en als een volgeling relevante dingen zegt en in Zijn voetspoor wandelt, dan ben je net zo relevant. Niet dat je als Jezus bent overigens. Ik zie dat ook met Anne van der Bijl. Als er een rij standbeelden zou moeten komen – al houden wij protestanten daar niet zo van – dan past ze daar helemaal tussen. Paulus, Petrus en tante Corrie. Dat vind ik echt!’
Praatmee