Els ging 25 jaar na de genocide naar Rwanda: 'Daders en slachtoffers zitten in dezelfde kerk'
In maart 2019 ben ik weer in Rwanda geweest om mijn oude collegae op te zoeken om de periode “mee te leven” en hen weer te bezoeken. Toen Kigali nog niet bevrijd was, 25 jaar geleden, ging ik voor noodhulp naar Rwanda en uiteindelijk heb ik er 5 jaar gewerkt waarvan 4 jaar in de ziekenhuizen van de presbyteriaanse kerk. Het idee vorig jaar was om hun verhalen vast te leggen op camera waarin ze vertelde wat zij hadden meegemaakt en wat hen hielp om staande te blijven, 25 jaar na de genocide.
Het waren bewogen interviews. 'Ik kreeg opeens 24 wezen in mijn huisgezin', zei iemand. 'Ik ben naar de gevangenis gegaan om met de daders te gaan bidden', vertelde een ander. Als christen moeten we alleen niet zeggen dat we vergeven maar dat we ook een voorbeeld geven daarin. Een andere collega vertelde dat hij penningmeester was bij de EPR (presbyteriaanse kerk) maar ondertussen ook moest vluchten omdat hij op de lijst stond om vermoord te worden omdat hij Tutsi was. De kerk speelde in die eliminatie van Tutsi's en gematigde Hutu's ook een rol, hij vertelde hoe hij met de moordenaar van zijn ouders is omgegaan en wat het lokale rechtssysteem hem gebracht had.
Er waren heftige emotionele reacties op de interviews en er werd genoemd dat er nog veel pijn en verdriet is en ze tegelijkertijd ook door moeten omdat het al 25 jaar geleden is. De vraag kwam dan ook om counselingseminars te organiseren omdat er in het land niet veel aanbod is voor zoveel slachtoffers. En wat zou het mooi zijn om het Licht van Christus te brengen daar waar zoveel duisternis was. Uiteindelijk zijn er eind 2019 in samenwerking met de EPR (presbyteriaanse kerk in Rwanda) twee counselingseminars opgezet voor de kerkleiders.
Daders en slachtoffers zitten in dezelfde kerk en het is moeilijk om die pijn en andere gevoelens te delen en de dialoog aan te gaan met elkaar. Kees van Beekhuizen, directeur van St. Adullam organiseert veel seminars in conflictgebieden en zo zijn we een samenwerking aangegaan. Alle situaties worden weerlegd vanuit de bijbel en het is een daarom ook een mooi instrument voor de kerken.
De onderwerpen van de seminars waren onder andere schuld schaamte, boosheid, angst, afwijzing, berouw en vergeving. De seminars zijn gegeven door Mathias Ntakarutimana, die directeur is van de stichting Adullam in Burundi. Mathias is een ervaringsdeskundige, woont in een land waar er soortgelijke spanning is tussen bevolkingsgroepen. Hij heeft gemengde ouders en kan dus alle gevoeligheden goed aanvoelen.
De EPR (Presbyteriaanse kerk Rwanda) zou graag ook nog psycho-educatie willen krijgen over depressie en suïcide en hoe er mee om te gaan. De suïcide aantallen gaan omhoog onder zowel daders als slachtoffers van de genocide. Voor ook veel kinderen is het leven zwaar. De kosten voor behandeling voor mensen die niet dichtbij het geprivatiseerde ziekenhuis wonen is bijna niet te op te brengen.
Eind april wordt er een seminar georganiseerd over depressie. Om de kerkleiders handvatten te geven hoe depressieve kinderen te herkennen, eerste hulp bij depressie, leren luisteren, hoe te communiceren etc. De toerusting van de twintig leiders vraagt wel wat, reiskosten, een paar nachten eten en slapen in Kigali, productie van manuals etc. Het is het idee dat zij met hun opgedane kennis de onderwerpen kunnen delen met hun gemeenteleden.
Praatmee