Ds. Van der Wind vraagt zich af of christenen door groepsdenken meewerken aan onnodige polarisatie

God24 januari 2020 De Waarheidsvriend
Ds. A. N. van der Wind

Wie zich negatief uitlaat over bepaalde groepen in de samenleving, doet aan wij-zij denken. Dat is niet in de haak, vindt men. Met groepsdenken werk je mee aan onnodige polarisatie, vat ds. A. N. van der Wind samen in De Waarheidsvriend. Of is dit slechts taal van de elite, ook onder christenen?

Nathanaël zei: ‘Kan uit Nazareth iets goeds komen?’ (Joh.1:47) Deze Israëliet vormt zich een mening over Jezus op grond van Zijn herkomst. Zo vindt de eerste beoordeling van iemand plaats op basis van stereotypen. Daarvan zijn in de Bijbel vele voorbeelden te vinden. ‘Joden hebben geen omgang met Samaritanen’, zegt de vrouw uit Sichar (Joh.4:9). Christus gaat echter het gesprek met haar aan. Hiermee doorbreekt Hij het wij-zij denken. Doelbewust overbrugt Hij de afstand tussen Joden en Samaritanen. Toch deinst Hij er niet voor terug ook een tegenstelling te benoemen: ‘U aanbidt wat u niet weet; wij aanbidden wat wij weten, want de zaligheid is uit de Joden.’ (Joh.4:22)

Kretenzen
Een sterk voorbeeld is de uitspraak van Paulus: ‘Kretenzen zijn altijd leugenaars, kwade beesten, luie buiken. Dit getuigenis is waar.’ (Tit.1:12b-13a) Mag je een hele bevolkingsgroep zo over één kam scheren? In de huidige tijd noemt men zoiets groepsbelediging. Alle aandacht richt zich in onze samenleving op het individu, als uniek mens met een strikt persoonlijke verantwoordelijkheid. Men vindt het niet juist iemand als onderdeel te zien van een groep met mogelijk een slechte reputatie.

In bijbelse tijden lag dit anders. Niet alleen het individu, maar ook een sociale gemeenschap als geheel werd verantwoordelijk gehouden voor de moraal en voor afwijkend gedrag. Niet alleen afzonderlijke personen, ook groepen dragen kenmerken die we goed of slecht kunnen noemen. Zo stonden de bewoners van Kreta blijkbaar bekend als leugenaars.

We kunnen hier niet zomaar aan voorbijgaan door vast te stellen dat we nu in een andere tijd en cultuur leven. Het is bijbels én realistisch om te erkennen dat een gemeenschap een gezamenlijke verantwoordelijkheid draagt. In het menselijk, sociaal functioneren is de identiteit van de groep waartoe we behoren van groot belang. In onze moderne, westerse denkwijze ligt dit moeilijk. Het extreme individualisme verhindert een open gesprek over de eigen karaktertrekken van een gemeenschap. Zo’n uitlating over de Kretenzen in Titus 1 lijkt ons ongepast voor iemand die het goede voorbeeld moet geven. Eerbiedig luisteren naar Gods Woord houdt echter in dat we ernaar moeten zoeken de waarheid van deze tekst goed te verstaan. 

Afzondering
De wedergeboorte brengt wel een wezenlijk verschil teweeg met allen die nog buiten de geloofsgemeenschap met Christus zijn. Dit is niet alleen een verschil in de hoop, maar ook in hoe je bent. Terwijl we vandaag binnen de kerk de neiging hebben dit verschil diepgaand te relativeren, vonden de apostelen het in hun onderwijs nodig op dit contrast veel nadruk te leggen. Deze constatering laat zien dat ons denken over de verhouding tussen kerk en wereld een correctie nodig heeft vanuit Gods Woord. Wanneer de apostelen schrijven over het christelijke leven in een heidense omgeving, waarschuwen ze ervoor zich niet te verbinden met ongelovigen. ‘Wees hun metgezellen niet!’ (Ef.5:6-7,11)

Toewijding aan God betekent afzondering van de wereld (1 Kor.15:33; 2 Kor.6:14-18). Met deze aansporingen is niet alles gezegd, maar we mogen er niet overheen lezen. Onder gereformeerde christenen in ons land krijgt de gedachte van de antithese niet veel aandacht meer. Het pleidooi voor participatie en solidariteit met de wereld heeft de harten gewonnen.

Toerusting
Er zijn natuurlijk goede theologische argumenten om ons solidair op te stellen met de wereld. God heeft immers ook Zijn liefde aan ons bewezen toen wij nog vijanden waren. Door goed te doen aan alle soorten mensen mogen we iets laten zien van de hemelse Vader. De Zoon van God werd de mensen gelijk en men zag Hem als Vriend van hoeren en tollenaren. Zijn voorbeeld geeft ons een bewogen en ruim hart voor alle mensen in nood.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 23 januari 2020.

Foto boven: Carola Breukelman

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho