Daniël van Beek leidt kerkdiensten in een winkelcentrum: "De labels vallen weg, het gaat opeens om mensen waar je van houdt"
Kerkdiensten die gehouden worden in een winkelcentrum en de burgemeester die een woordje komt doen bij de buurtmaaltijd. Het past bij de identiteit van Het Open Huis in Haarlem dat zichzelf zowel een “vrolijke, multiculturele kerk” als “actief maatschappelijk centrum” noemt. Daniël van Beek is de voorganger van Het Open Huis en CIP.nl vroeg hem naar de hoed en de rand van dit bijzondere initiatief.
“We zijn kerk in Schalkwijk, we hadden gisteren nog een buurtmaaltijd voor 300 wijkbewoners”, vertelt Daniël enthousiast. Zijn manier van praten over de gemeenschap die hij mag dienen, verraadt dat hij zeer nauw betrokken is bij de wijk en haar inwoners. “Het was helemaal gaaf. Vier jaar geleden zijn we gestart met buurtmaaltijden op kerstavond, maar toen deden we dat nog in ons eigen gebouw. Daar hadden we plek voor 150 mensen. Maar vorig jaar zat het vol en stonden er nog mensen voor de deur dus dit jaar hebben we het groter aangepakt. Het kon gelukkig in het winkelcentrum waar we ook goed contact mee hebben omdat we er regelmatig kerkdiensten houden.”
Hoe ben je zo enthousiast geraakt over Het Open Huis?
“Mijn vrouw en ik waren vanaf het begin dat we hier kwamen bezig met deze wijk en alles wat daarin gebeurde. Sinds ik leidinggeef aan deze kerk zie ik dat ik wat ik geleerd heb in de praktijk mag brengen. Wat de gemeente zocht in een voorganger viel samen met mijn passie. Ik houd van Jezus en van al die verschillende mensen en begeef me graag buiten kerkelijke muren, midden in de samenleving. Ook merkte ik dat het onderwijs geven en voorgaan in diensten me trok. Daarnaast heb ik tijdens mijn masterscriptie van mijn opleiding theologie onderzoek gedaan naar verkondiging binnen een multiculturele context. Dus dat kwam allemaal bij elkaar hier in Het Open Huis.”
Wat houden de activiteiten van Het Open Huis nu precies in?
“Het heeft twee pilaren die organisatorisch los van elkaar staan, maar samen Het Open Huis vormen. De kerkelijke en maatschappelijke kant. Het maatschappelijk centrum is onderdeel van Stichting Ontmoeting, een landelijk opererende organisatie. Maar de mensen die hier komen zegt de organisatorische kant niet zoveel, die komen hier omdat het een open huis is, omdat ze hier welkom zijn. Ze voelen zich thuis, worden geholpen met hun problemen en levensvragen. We beginnen de buurtmaaltijden met gebed en een stukje uit de Bijbel.
Het is helder dat we dingen doen als christen, maar mensen worden ook niet gelijk met de Bijbel benaderd. Als ze bijvoorbeeld voor maatschappelijke hulp komen dan krijgen ze die. Er is huiswerkbegeleiding, we delen aan dertig huishoudens wekelijks voedselpakketten uit, er is een kledingbank en een kringloopwinkel waar mensen ingezet kunnen worden om te (her)integreren in de maatschappij. Als mensen binnenkomen, krijgen ze een bak koffie en een broodje. Als ze meer willen weten over het geloof hebben we als kerk huiskringen, studies en bijvoorbeeld de Alpha-cursus die we aanbieden. Als mensen die de kerk binnenkomen behoefte hebben aan contact of maatschappelijke hulp, dan verwijzen wij ze door naar activiteiten van het maatschappelijk centrum. Zo werken kerk en maatschappelijk centrum complementair aan elkaar en dat maakt het ontspannen.”
Hoe zie je mensenlevens veranderen?
“Het valt mij op dat veel mensen die hier komen al heel snel zeggen: ‘Ik voel me hier thuis en ik ben hier welkom'. Er is bijvoorbeeld een man met een behoorlijk verleden die in een sociaal isolement terechtgekomen was. Hij vond tussen mensen zitten niet zo fijn, en toen hij hier kwam zat hij stil in een hoekje. Maar als snel hielp hij mee met praktische dingen zoals tafels sjouwen voor buurtmaaltijden, dat lag hem wel. Stapje voor stapje kwam hij zo steeds meer in contact met mensen en raakte hij daarbij geïnteresseerd in het geloof. Zo heeft hij uiteindelijk Jezus leren kennen. Je ziet dat door de ruimte die wij mensen bieden ze stap voor stap kunnen groeien. Ook geestelijk. Verschillenden hebben in die weg ook God leren kennen, juist ook doordat ze Zijn liefde proefden in hele praktische dingen, zoals bij het meehelpen met activiteiten.
Wat betekent het voor hen dat ze onderdeel uitmaken van Het Open Huis?
“Er komen hier mensen binnen voor wie het leven niet zoveel meer betekent, ze zijn bezig met overleven. Hier mogen ze weer tot bloei komen. Dat doet iets met hun eigenwaarde. Ze merken: ik doe ertoe, ik mag er zijn, ik word gekend, ik ben geliefd, ik word op weg geholpen. Dat benoemen ze ook, hun leven krijgt weer zin.”
Wat brengt de diversiteit aan achtergronden met zich mee? Wat leer je ervan?
“Je leert veel van de verschillende culturen en achtergronden. Vooral ook over hun eten, haha. Maar als het in het nieuws gaat over de oorlog in Syrië dan denk je ook opeens aan een gemeentelid dat daar vandaan komt. Als het in het nieuws gaat over illegaliteit denk je aan de man of vrouw die hier verblijft zonder verblijfsvergunning, maar die je persoonlijk kent en waarvan je weet waarom ze hun huis en haard hebben (moeten) verlaten. De labels vallen weg, het krijgt een persoonlijke klank en het gaat dan opeens om de mensen van wie je houdt en wiens beweegredenen je ook kent en snapt.”
Tear is een organisatie die kerken en initiatieven in Haarlem zoals Het Open Huis ondersteunt, hoe doen ze dat?
“Wat ik mooi vind aan Tear is dat ze de rol van plaatselijke kerken bij het bestrijden van de nood in de wereld heel duidelijk zien. Het evangelie is niet alleen iets van je ziel, maar gaat je hele mens aan. Ook je lichaam met de daarbij behorende sociale en fysieke levensbehoeften. Slechts twee á drie procent van de inwoners van Haarlem gaat naar de kerk. We zijn een kleine minderheid, maar dan is het des te mooier als je ziet dat we zo in de maatschappij aanwezig mogen zijn. Bij die buurtmaaltijd kwam onlangs bijvoorbeeld de burgemeester een woordje doen, de manager van het winkelcentrum regelde het geluid en ook de wijkagent is dan aanwezig. Er liggen zoveel kansen voor kerken in Haarlem!"
Tear organiseert 16 januari in Haarlem een werkconferentie voor mensen die het interessant vinden om het evangelie op een dergelijke manier in de praktijk te brengen.
Praatmee