Nieuw onderzoek: Kerk is minder belangrijk voor dorpsgemeenschap dan men zelf denkt
Kerken blijken minder onmisbaar in kleine gemeenschappen dan zij zelf geneigd zijn te denken. Tot die conclusie komt Katholiek Nieuwsblad (KN) na een langlopend onderzoek naar de gevolgen van kerksluiting in dorpsgemeenschappen.
Uit het onderzoek van het rooms-katholieke weekblad komt onder meer naar voren dat het tempo waarmee kerken zullen verdwijnen van het platteland, de komende jaren alleen maar zal toenemen. Het levert vaak pijnlijke sluitings- of fusieprocessen op, maar de plaatselijke dorpsgemeenschappen blijken ook verrassend snel te herstellen van deze pijn.
De verschillende sociale functies die de parochies hadden, worden vaak moeiteloos overgenomen door lokale maatschappelijke organisaties, zo constateert KN. Maar weinig parochianen maken de overstap naar een kerk in een andere plaats.
‘Ongemakkelijke conclusie’
In zijn commentaar in een themanummer over het onderzoek, dat vrijdag verschijnt, spreekt KN-hoofdredacteur Anton de Wit van “een vrij ongemakkelijke conclusie” voor kerkelijk betrokken mensen: “Het dorp anno 2020 kan het prima zonder kerk stellen.”
Voor het onderzoek, waarvoor KN een jaar uittrok, spraken redacteuren van het blad met vele tientallen wetenschappers, kerkelijke beleidsmakers en ervaringsdeskundigen. Zowel op de website als in de papieren uitgave van Katholiek Nieuwsblad verschenen uitgebreide reportages over dorpen waar een kerksluiting aan de orde is.
Enkele belangrijke bevindingen uit het KN-onderzoek op een rijtje:
- De terugloop van kerkbezoek is nog niet op z’n dieptepunt; de grootste golf kerksluitingen moet nog komen.
- Er zijn grote regionale verschillen: juist in de van oudsher katholieke streken (Noord-Brabant, Limburg) gaat de terugloop het hardst.
- De sociale gevolgen van kerksluitingen in plattelandsgemeenten blijken mee te vallen, omdat andere organisaties de verschillende taken van de parochie overnemen.
- De bereidheid van mensen om naar een kerk een dorp verderop te gaan is schrikbarend laag. Kerksluiting is niet alleen gevolg van kerkverlating, maar veroorzaakt ook nieuwe kerkverlating.
Praatmee