Goos den Hartog zag hoe mensen leven zonder schoon drinkwater: "We kregen er tranen van in onze ogen"
Het was zijn eerste reis buiten wat hij noemt ‘de geciviliseerde wereld’. "Ik heb redelijk wat gereisd, maar in Afrika was ik nog nooit geweest." Aan het woord is Goos den Hartog (59), lid van de raad van toezicht van Woord en Daad. Afgelopen september reisde hij met enkele leden van diezelfde raad en directeur-bestuurder Rina Molenaar af naar dit continent om daar een aantal projecten te bezoeken.
De ondernemer uit Ochten – tevens heemraad bij het waterschap Rivierenland – zal de reis niet snel vergeten en is onder de indruk van ‘de verschillende typen projecten’ die hij heeft bezocht. Maar ook kwam hij geschokt terug. "Het is niet te geloven dat er mensen zijn die niet eens schoon water hebben om te drinken. Met alle gevolgen van dien. De tranen schieten je in de ogen als je dat ziet."
Goos is al vele jaren bestuurlijk en politiek actief en probeert – zoals hij het zelf zegt – linksom of rechtsom een bijdrage aan de maatschappij te leveren. Een advertentie van Woord en Daad waarin een lid van de raad van toezicht werd gevraagd, trok zijn aandacht. "Ik zit 25 jaar in de waterwereld, op dit moment als bestuurder/wethouder en dacht: misschien kan ik bij Woord en Daad met mijn bestuurlijke ervaring en kennis van water en mijn waterrelaties wat bijdragen. Zo kwam van het een het ander. Mijn vrouw Marja is trouwens actief in de Woord en Daad-winkel in Ochten." In de schaarse vrije tijd die nog rest, is de Ochtenaar graag bezig in zijn tuin en met zijn pony’s. Ook lezen is een favoriete hobby.
Maispap van vies water
Geraakt was Goos door het Shalla drinkwaterproject ten zuidoosten van Addis Abeba. "Het was ronduit shockerend om te zien hoe mensen daar leven zonder schoon drinkwater en onder slechte hygiënische omstandigheden. Ik was daar nog nooit zo mee geconfronteerd. Alles ontbreekt er, behalve de maispap gemaakt van vies water. Mensen worden er ziek van en kinderen zijn er te klein voor hun leeftijd. We kregen er tranen van in onze ogen. Het is prachtig dat Woord en Daad samen met lokale partners drinkwatervoorzieningen naar de dorpjes aan kan leggen. Het geeft mogelijkheden om de toekomst te veranderen voor de mensen."
Goos was in Ethiopië getuige van de ondertekening van documenten rondom het kersverse WaterPricing-project, waarin zes partijen samenwerken aan goed waterbeheer van de Awashrivier. "60 jaar geleden is er bij die rivier al een modern gemaal gebouwd en een prachtig irrigatiesysteem aangelegd. Maar helaas is dit slecht onderhouden. De politiek of de mensen hebben het erbij laten zitten. Daardoor levert de oogst van suikerriet en passievruchten in de regio veel minder op dan zou kunnen. Het is mooi om het systeem te optimaliseren."
Poldermodel
De kracht van het project zoals het nu wordt vormgegeven, is volgens Goos dat boeren per hectare een bedrag moeten betalen voor voldoende water toevoer en afvoer. "Het blijft wel complex, want er hangt veel af van partnerorganisaties en landeigenaren. Maar ik geloof erin. Als de boeren betalen krijgen ze genoeg water in droge tijden en wordt er in de natte periode voldoende water afgevoerd. Veel grote, maar zeker ook kleinere boeren hebben er baat bij. Het werkt eigenlijk hetzelfde als in Nederland bij de waterschappen. Van de bijdragen van de boeren kunnen er voorzieningen worden aangelegd en onderhouden waar ze vervolgens van profiteren."
Het is niet verbazingwekkend dat vooral de waterprojecten de interesse hebben van de heemraad. "Goed monitoren en onderhoud van de watergangen en van het talud is hierbij heel belangrijk. Daar zou ik best in mee kunnen denken. Het goed beheren en onderhouden van het watersysteem/stuwen/gemalen is van groot belang voor de toekomst van dit gebied. Met dit systeem is daar ook geld voor en het eigenaarschap ligt bij de betrokken boeren groot of klein. Het is een heel boeiend project."
Bij de projectleiders van Woord en Daad merkt Goos dat ze niet alleen inhoudelijk betrokken zijn bij een project, maar ook bij de medemens. De drive om voor de naaste wat te willen betekenen, moeten ze ook wel hebben, vindt hij. "Anders loop je tegen een muur aan. Je moet altijd rekening houden met de lokale gebruiken. Als Nederlander sla je snel een paar hoofdstukken over als je dat niet doet."
De reis heeft het werk van Woord en Daad voor Goos meer een gezicht gegeven. "Het is toch heel wat anders als je de projecten met eigen ogen ziet, en de noodzaak voor de medemens daar aan de lijve ondervindt, dan wanneer je project rapportages op papier leest."
Praatmee