Ingrijpen in het DNA van embryo’s: laat jij je mening ook horen?
‘Kiembaanmodificatie’ of ‘ingrijpen in embryo-DNA’. Voor velen zeggen deze begrippen nu nog niet zo veel, maar daar zal op korte termijn verandering in komen. Van 2019 tot 2020 zullen er door heel Nederland debatten en dialogen georganiseerd worden waarbij de vraag centraal staat: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Of, anders gezegd, vinden wij het wenselijk om de mogelijkheid te hebben het DNA van embryo’s veranderen? NPV-Zorg voor het leven doet mee aan het nationale project dat als doel heeft om de maatschappelijke dialoog over dit thema aan te wakkeren.
De uitkomsten van de maatschappelijke dialoog zullen leiden tot een advies aan de overheid. In dat advies wordt beschreven hoe wij als samenleving om willen gaan met nieuwe medisch-technologische ontwikkelingen. Voor christenen vormen de dialogen een cruciaal moment om op te komen voor de beschermwaardigheid van het leven. Laat jij je mening ook horen?
Het zal niemand ontgaan zijn dat de gezondheidstechnologie zich in een hoog tempo ontwikkelt. De mogelijkheden om de kwaliteit van het leven te verhogen breiden zich uit. Sinds 2015 wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar kiembaanmodificatie: het veranderen van DNA in menselijke embryo’s, waarbij de veranderingen doorgegeven worden aan het nageslacht. Bij kiembaanmodificatie worden ongewenste genen met een ingewikkelde techniek, de CRISPR-CAStechniek, uit het DNA ‘geknipt’ en vervangen door gewenste genen. Op deze manier kunnen er in theorie bijvoorbeeld erfelijke ziekten uit familielijnen gehaald worden. Het lijkt erop dat het niet lang meer duurt voordat de techniek klaar is voor gebruik. Wanneer de ontwikkelingen doorgaan, zal het in de toekomst misschien ook mogelijk worden om bepaalde uiterlijke kenmerken of persoonlijke eigenschappen van mensen te veranderen.
Wetenschap en politiek roepen op tot een maatschappelijke dialoog
De wereld stond op z’n kop toen de Chinese onderzoeker He Jiankui in 2018 meldde dat er een tweeling geboren was waarvan hij de genen had veranderd toen zij nog een embryo waren. De kinderen zouden door deze DNA verandering beschermd zijn tegen hiv-infecties. Dit klinkt veelbelovend. Toch zijn er veel wetenschappers en beleidsmakers die vraagtekens zetten bij onderzoeken rond het ingrijpen in DNA. Er is nog weinig bekend over de veiligheid van de technieken. En, is het ethisch verantwoord om veranderingen te maken in menselijk DNA? Gebruiken we de techniek om mensen beter te maken of om ‘betere mensen’ te maken? Omdat de gevolgen van DNA veranderingen verstrekkend kunnen zijn, menen velen dat een maatschappelijke dialoog nodig is voordat er verantwoorde besluiten gemaakt kunnen worden over het eventueel veranderen van de regelgeving op medisch-ethisch gebied. Daarom stelt de overheid de vraag: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Een belangrijke vraag! Hierover gaan we in gesprek tijdens de DNA-dialogen.
Waarom moeten christenen meedoen?
Met de DNA-dialogen staat er veel op het spel. De overheid vraagt om ‘de mening van Nederland’ vóórdat zij belangrijke (beleids-)keuzes maakt. En terecht, want als samenleving dragen wij een grote verantwoordelijkheid voor de maatschappij en onze toekomstige generaties. Voor christenen bieden de DNA-dialogen een unieke kans om met anderen na te denken over vele morele kwesties. De dialogen zorgen ervoor dat de Embryowet, waarin op dit moment is bepaald dat embryokweek voor onderzoeksdoeleinden verboden is, onder de volle aandacht is. Een wet die direct raakt aan de het principe van de beschermwaardigheid van het prille leven. Ook staan vragen centraal als: zal de wereld mooier worden wanneer ziekten en imperfecties niet meer hoeven te bestaan? Wie bepaalt welke aandoeningen ernstig genoeg zijn om ingrijpen te rechtvaardigen? Zullen toekomstige generaties leven in een wereld waarin zij te maken krijgen met de gevolgen en eventuele bijeffecten van het genetisch ingrijpen? Verdienen embryo’s bescherming? En, zijn de eerste kinderen waarvan het DNA aangepast wordt geen proefkonijnen van de wetenschap? Juist in deze dialogen kunnen wij benadrukken dat het leven, van begin tot eind, mét of zonder aandoening, bescherming verdient.
Waar het prachtig is om ziekten te kunnen voorkomen, blijft het ook van groot belang om besef te hebben van onze verantwoordelijkheden in Gods schepping. Juist nu er fundamentele vragen en morele kwesties gelanceerd worden, mogen wij ons niet onttrekken. Wanneer wij onze standpunten inbrengen, komt er iets in beweging. ‘De mening van Nederland’ moet ook gekleurd zijn door de visie van christenen.
Hoe kan ik meedoen?
Graag nodig ik iedereen van harte uit om aanwezig te zijn bij de DNA-dialogen. Ook is het mogelijk om je actief te mengen in een online discussie. De eerste DNA-dialoog - de kick-off - zal D.V. woensdagavond 9 oktober plaatsvinden in Rotterdam, daarna volgen nog vele andere dialogen.
Praatmee