"Als de kerk zich niet berouwvol omkeert naar God, breekt Jezus zelf de kerkelijke gemeente tot de grond toe af"
De Openbaring aan Johannes bevat tal van geheimenissen en het lijkt er soms op alsof iedere theoloog er net iets anders tegenaan kijkt. Elihu van Groeneveld besloot er het tweedelige 'De Gewoonste Zaak van de Hemel' over te schrijven. CIP maakt met hem een serie interviews over Openbaring. In dit vierde deel vertelt Elihu over de verklaring van kerkverlating en het teruglopende kerkbezoek. Oorzaak en gevolg laten zich volgens de auteur terugvinden in het Laatste Bijbelboek. Net als de remedie.
We hebben in onze samenleving veel te maken met secularisatie. Steeds meer mensen lijken de kerk te verlaten. De oorzaken daarvan kun je volgens Elihu van Groeneveld (pseudoniem) lezen in het Bijbelboek Openbaring. "God legt een causaal verband met gehoorzaamheid! Dat is in het nieuwe testament niet anders dan in het oude. Het trouwe Verbondsvolk ontvangt zegen. Ontrouw leidt tot vloek. Dat Bijbelse adagium kun je gewoon doortrekken naar de kerkgemeente anno nu. Dat doet Jezus ook. In Zijn brieven aan de engelen van de zeven gemeenten geeft Jezus geen tips en trucs om de mensen bij de kerk te houden, maar Hij vordert bekering van de hele gemeente. In vijf van de zeven brieven kun je het lezen: ‘Breek met het leven dat je nu leidt……’."
"Wanneer de kerk van Jezus Christus zich niet berouwvol omkeert naar God, dan haalt Jezus in Hoogsteigen Persoon de lampenstandaard weg! Hij doet het! Niet Satan! Jezus zelf breekt de kerkelijke gemeente tot de grond toe af! Het resultaat van die onorthodoxe aanpak zie je terug in het straatbeeld. Kerkgebouwen maken plaats voor winkelcentra en seniorenflats. Zo handelt de Kerkvorst wanneer Zijn kerkelijke gemeente zich niet van harte omkeert naar God. In elke brief dicteert Jezus het aan Johannes: 'Wie oren heeft, moet horen wat de Geest tot de gemeenten zegt.' Tot zevenmaal toe kun je dat cruciale zinnetje woordelijk lezen. En let dan ook op de gebezigde meervoudsvorm. Het gaat om de gemeenten, met een “n”. Jezus heeft het niet exclusief tegen één van de zeven kerkgemeenten van toen, maar Hij heeft het óók tegen de kerkelijke gemeente waar ik lid van ben.”
Het Bijbelboek Openbaring leert volgens Elihu dat het wegnemen van de lampenstandaard begint met teruglopend kerkbezoek en structurele desinteresse. “De lege kerkbanken zijn een stille getuige van een gemeente die weliswaar oren heeft, maar naar de Geest amper wil horen. Kerkverlating en teruglopend kerkbezoek zijn herkenbare parameters van een ontrouwe kerkgemeente. Het vraagt van elke kerkenraad een kritische zelfanalyse. Het instellen van een zoveelste commissie die de zaak weer eens moet opschudden of de eredienst moet opleuken, ligt voor de hand. Maar ondanks alle goede bedoelingen, wil Jezus met Zijn zeven brieven graag bewerken dat de kerkenraad op zoek gaat naar antwoorden op pijnlijke vragen: Waar moeten wij ons van bekeren…..? Waar moeten wij mee breken……?"
"Jezus gaat die lastige vragen in ieder geval niet uit de weg. In de zeven brieven die je terugvindt aan het begin van het Bijbelboek Openbaring laat Jezus door Johannes noteren hoe het werkt. Dit en dat gaat goed in de gemeente, maar daar en daar doe je het als gemeente radicaal fout! Dat Jezus daarbij niet generaliseert of vervalt in algemeenheden, dat laat Hij ook duidelijk weten. Hij scheert niet de hele gemeente over één kam. Enkelen doen zus, en sommigen doen zo. De kinderen van God die de heilige Geest niet hebben uitgeblust, laat Hij delen in de Eerste Opstanding. Maar wee je gebeente wanneer je er een potje van maakt, dan wacht de tweede dood! In enkele brieven laat Jezus niet na om de zondige kerkleden aan te wijzen: Die en die zijn de oorzaak van de misstanden in de kerk. En, even verderop heeft Hij het over een zuster van de gemeente: als zij zich niet anders gaat gedragen, dan laat Ik niet na om haar kinderen iets vreselijks aan te doen…….…”
“Jezus vordert met Zijn zeven brieven een radicale verandering. Geen kerktransitie die wij onder druk van de tijdgeest om ons heen zien gebeuren en waar wij ons kerkzijn naadloos op afstemmen. Dat niet! Want dat leidt alleen maar tot ernstige beroering en kerkelijke onrust. Jezus voorspelt het al in één van Zijn brieven. Een strijd om het Woord, zo noemt Hij dat! Een oorlog in de kerk met het zwaard van Zijn mond. Jezus wint er geen doekjes om. Hij zegt het luid en duidelijk: “Breek…..!”
"Dat vereist bij de classicale kerkvisitatie een wezenlijk andere attitude. Geen bestuurlijke- en organisatie vragen die thuishoren bij een willekeurige bedrijfsaudit in het zakenleven, maar vragen die houtsnijden: Kerk van Jezus Christus, is God goed voor u? Hoe is uw relatie met het Hoofd van de kerk? Zijn er in uw gemeente signalen dat Jezus bezig is om de lampenstandaard te verwijderen? Hebt u nog zicht op de zonden en de tekortkomingen in uw gemeente? En zo ja, wat doet u ermee? Brengt u ze biddend bij de troon van God? Of verschuilt u zich achter de voortdenderende moderne hermeneutiek, waarbij de validatie van Gods Woord in een groeiend aantal gevallen wordt weggezet als ‘niet van toepassing’……?”
Elihu van Groeneveld concludeert dat Jezus & kerk niet los verkrijgbaar zijn. De auteur baseert zich daarbij vooral op het laatste Bijbelboek. “De talloze mensen die de kerk verlaten met de bijna klassieke woorden dat ze nog wel geloven, vinden hun ongelijk in het Bijbelboek Openbaring. De duivel stort zich maar wat graag op die ‘loslopende gelovige’. In Openbaring vind je terug hoe het gebeurt. En of Satan nu de eerste of de tweede generatie te pakken krijgt, dat is hem om het even. Zaak is dat hij in ieder geval de volgende geslachten weer mag inlijven als zijn eigendom. Daar draait het namelijk steevast op uit bij kerkverlating.”
“De Bruidegom bewaart Zijn onvoorwaardelijke liefde voor een gemeenschap van heiligen. Omgekeerd verlangt Hij van Zijn bruid dezelfde liefde. Maar ja, die liefde blijft soms onbeantwoord. Gelukkig loopt het uiteindelijk goed af. Er volgt een Bruiloft met het Lam. Dat is het happy end dat je achterin de Bijbel kunt lezen. Een huwelijk met een bruid uit de nieuwe hemel bij God vandaan. Maar voor het zover is, ziet Johannes hoe de kerk zich te buitengaat aan profetische ontucht en -overspel. De kerk, in beeld gebracht als een vrouw, gaat zich te buiten aan allerlei escapades en vrijages. Johannes mag op Patmos zien hoe de kerk aanvankelijk haar veilige plek betrekt in de woestijn. Ze kreeg op die eerste Pinksterdag de vleugels van een grote adelaar. Het is de verbeelding van de heilige Geest die aan de kerk is toebedeeld."
"De kerk wordt een lange tijd beschermd tegen gevaren van buitenaf, dat lees je in Openbaring. Maar intern loopt het uit op een relationeel drama. Johannes ziet namelijk verderop in de profetie hoe dezelfde vrouw in dezelfde woestijn zich heeft losgemaakt van haar hemelse schatten en gaven. Gretig klemt zij zich vast aan aardse zekerheden. Behangen met prachtige sieraden en gekleed in schitterend purper rijdt ze rond op de economie. Het zijn de afschuwelijke beelden van Babylon, de grote hoer. Het is de kerk die de gratis liefde van God inwisselt voor betaalde liefde……”
Na deze uitleg valt Elihu even stil. Het is alsof hij de woorden de tijd wil geven. “Wat er na de Reformatie is misgegaan, weet ik niet. Van geen kansel is die uitleg over de grote hoer nog te horen”, zo vervolgt hij aarzelend. Zoekend naar woorden vertelt hij over de grote dikke Atlas van de Bijbel, ‘Biblica’ genaamd. “Dat boek bevestigt dat de protestanten kort na de Reformatie de Rooms Katholieke kerk als de grote hoer hebben gedefinieerd. Voor hen was het klip en klaar. De wereldkerk die geleid werd vanuit Rome is de grote hoer uit Openbaring. Het klopt van alle kanten. De inquisitie, de brandstapels en de dood van de heiligen, zijn goed te herkennen. Evenals Rome. Het is de stad van zeven heuvels."
"In het tweede deel van “De Gewoonste Zaak van de Hemel” volg ik die gedachtegang. Wie ronddwaalt in Rome kan de stille getuigen van de profetische ontucht vinden. De kerk met een eigen staatshuishouding en een eigen bank zet zich op één lijn met de wereldeconomie. De mooie en grote Sint Pieter en het bijbehorende museum in Vaticaanstad zijn toonbeelden van aardse schatten. Het laat zien hoe de kerk de gratis genade tegen geld en goed heeft uitgevent. Veel kunstwerken zijn voorzien van de naam van de gulle gever. Menig wereldleider heeft met gigantische schatten en privileges “de hemel verdiend”. En ook nu nog, kun je in toeristenkerken het zielenheil voor een paar tientjes kopen. Stop het geld en het briefje maar in de offerkist. Het is hoererij puur sang! De liefde van Jezus is te koop voor geld en goed."
"Maarten Luther en de zijnen ontvingen van God het inzicht. Zij stelden het laakbare gedrag van de kerk aan de kaak. Zij mochten doorzien hoe de kerk de gratis genade voor geld verkocht. Hoererij! De handel in aflaten leverde genoeg op, om menig vooraanstaand bisschop en -kardinaal te huisvesten in een prachtig privé paleis. De Sint Pieter in Vaticaanstad is er grotendeels mee bekostigd. Alleen al in Rome vind je ontelbare palazzi van kerkleiders. Het zijn zichtbare monumenten van het kerkelijk overspel. Johannes ziet in een profetische preview hoe de bruid van Christus zich als een hoer vergooit aan het aardse slijk.”
Toch nuanceert Elihu van Groeneveld dit profetische beeld. “Wie de profetie van de grote hoer eenzijdig spiegelt aan de kerk in Rome, ziet voorbij aan de totale vloek van Babylon. Het is de moeder van àllè hoeren! Babylon biedt profetisch onderdak aan een ieder die het vertrouwen op Koning Jezus loslaat en inwisselt voor het vertrouwen op de portemonnee of op iets anders. God vergelijkt dat gebrek aan hemels vertrouwen in alle profetieën met ontucht en overspel. Het breekt het hart van Jezus. Hij stopt geen energie meer in een relatie waar een gebrek aan vertrouwen heerst. Is het dan een wonder dat de kerk leegloopt? Het is allereerst Jezus die Zich afwendt van de overspelige kerk. Hij laat de kerkelijke gemeente en haar leden los. De gevolgen zijn desastreus. De leden bewegen zich los van het Lichaam van Christus. De bijbehorende hemelse boodschap is duidelijk: ‘Kerk van Jezus Christus, bekeer je, en vertrouw weer volledig op Mij alléén’…….”
Dit is het vierde deel in een artikelenserie met Elihu van Groeneveld. In het vijfde deel vertelt de schrijver hoe de Openbaring aan Johannes ons meer laat zien van de dood en het dodenrijk.
Praatmee