PKN-predikant over de GemeenteGroeiGroepen: "Het is een goed teken als we elkaar in de kerk broers en zussen noemen"
De PKN heeft een aantal succesvolle pioniersplekken opgestart. Vragen vanuit de samenleving worden door de kerk op een creatieve manier beantwoord. Zo zijn er bloeiklassen voor twintigers over aansprekende thema’s als dankbaarheid. Maar ook de interne GemeenteGroeiGroepen, zijn populair. CIP.nl sprak met eén van die mannen achter dit succes, Pieter Both. Hij is deel van de werkgroep GGG-materiaal, die door ds. Jelle de Kok vanuit het Evangelisch werkverband wordt aangestuurd.
Hoe is dat succes van de gemeentegroeigroepen eigenlijk tot stand gekomen Pieter?
"Hans Eschbach heeft deze kringen, vanuit het Evangelische Werkverband, twintig jaar geleden geïntroduceerd. Het is op zich een bekende formule maar het werkt. We zien elk jaar weer veel vraag naar ons samengestelde materiaal. Prachtig om te zien!"
We hoorden in de wandelgangen dat het thema dit jaar ‘Dit is mijn Lichaam’ zou zijn. Kun je dit bevestigen en zo ja, waarom hebben jullie daarvoor gekozen?
"Dat klopt! De belangrijkste reden voor die keus is dat de samenleving toch wel erg individueel ingesteld is geraakt. Juist het Lichaam van Christus, de nieuwe gemeenschap die ontstaan is dankzij het offer van Jezus, mag daarin een voorbeeld zijn. ‘Je moet worden wat je eet bij het avondmaal’, zei Augustinus ons al voor. De kerk zou de plek moeten zijn waar in de juiste verhouding het individu en de groep samenkomt. Dat komt ook terug in de titel van het materiaal, de kern ligt daarvan in de opstanding van Christus, dat bindt samen. Wij moeten deels afsterven aan het individu en meer de groepsbelangen gaan dienen. Of in ieder geval onze eigen belangen in het juiste perspectief zetten. Die van het dienen van Gods Lichaam."
Wat gaat er nog mis in het Lichaam van Christus? Wat kan er beter?
"Ik zie wel dat kerken vooral kijken hoe ze aantrekkelijk voor mensen kunnen zijn. Dat is ook hoe gemeenschappen zich tegenwoordig inrichten. Het moet aansprekend een aanlokkelijk zijn. Maar juist in de PKN zie je nu ook met de nieuwe pioniersplekken dat we meer familiezijn ontwikkelen. Zo erg zelfs dat ik laatst iemand van búiten de kerk hoorde zeggen: ‘dit voelt als familie’. Familie is soms een wat achtergebleven thema in de kerk. We zijn broers en zussen. Laatst klaagde iemand erover dat we het niet meer ‘broeders en zusters’ noemden maar steeds vaker ‘broers en zussen’. Dan denk ik, dat laatste is toch juist een goed teken? Dat is veel persoonlijker en eigentijdser. Het avondmaal is echt samen zijn, het is echt een liefdesmaal. Hoe dat er in de tijd van de eerste gemeente uit heeft gezien weten we niet precies. Wij hebben vooral het symbolische over gehouden.
Het was in de oude kerk echt bedoelt voor de armen en dat gebeurt nu nog vaak, dat er dan ook vooral gecollecteerd wordt voor de diakonie. In ons materiaal komt het ‘nieuwe wij’ sterk terug zoals we dat noemen. Het is goed om naar de gemeenschap te kijken. We zijn met vele graankorrels één brood. En Christus’ was de graankorrel die stierf zodat wij konden leven.
In de psychologie wordt steeds vaker beschreven dat we als samenleving de band met elkaar kwijt zijn. Je kunt op verschillende manieren naar het Lichaam van Christus kijken, de plaatselijke kerk zoals die gemeentegroeigroepen, maar ook de wereldwijde kerk. Paulus zegt namelijk ‘er is er maar één kerk, de wereldwijde kerk. Maar je zou ook prima een huiskring als Lichaam van Christus kunnen zien. Want de Bijbel zegt: ‘waar twee of drie vergaderd zijn daar is God in hun midden’. We schrijven het materiaal om het geloofsgesprek op gang te brengen. Het stelt altijd de vraag: ‘hoe geef jij de theorie vorm in jouw leven?’ Dus het is niet per se de studie maar groei in geloof is het doel, het gaat om je hoofd, hart en je handen.
Soms zie je dat we nogal eens in dat theoretische blijven hangen. Soms horen we dat het materiaal te weinig diepgravend is. Dat we er te weinig diepgravende feiten inzetten. Maar dan denk ik: het gaat om meer vruchten dragen en niet om meer takken te krijgen. Dus het is echt wat je ermee doet. Het toepassen van de kennis die je hebt en krijgt. Meer kennis van het geloof verwarren mensen nog weleens met geloofsgroei."
Hoe komt dat materiaal nou tot stand? Is dat een geheim ritueel of gaan jullie heel lang vasten en slaan jullie dan op goed geluk de Bijbel open?
"Vanuit de brainstorm kwamen we op het thema individualisering. Iemand had het boek Borderline Times van Dirk de Wagter gelezen en vond dat we iets met het thema individualisering moesten gaan doen. Vroeger was het niet per se beter, hoor. Toen werden mensen soms ook juist onderdrukt door de christelijke heersende moraal. Ze moesten zich dan erg aanpassen en je kon niet met je kop boven het maaiveld uitsteken. Nu is dat meer vrijgevochten maar dat heeft ook zijn nadelen. Deze tijd is niet per se slecht, dat hoor je ook nog wel eens. Moderne media bijvoorbeeld, daar kun je heel negatief naar kijken maar je kan het ook het wonder van verbinding noemen! Ik vind het heel mooi dat mijn verhuizing voor mijn kinderen veel makkelijker is geworden door social media. God wil ook dat we ons ontplooien maar we mogen ons ook opzij zetten voor de ander."
Prachtig! Waneer starten we? En is er nog meer informatie?
"Op de landelijke GemeenteGroeiGroependag van het Evangelisch Werkverband, op zaterdag 7 september geef ik een lezing over het materiaal en is er een workshop over hoe je een gesprek leidt en hoe je een kring vormgeeft. Daarbij verstrekken we informatie over de achtergronden van het materiaal."
Praatmee