Wijsheid
De Geest begint Zijn werk van vernieuwing met het ontmaskeren van leugens. Hij zal bij Zijn komst de wereld overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel, zegt Jezus (Joh. 16:8‑11). Drie zaken waar we in het dagelijkse leven niet zo goed raad mee weten, haalt Hij naar boven.

In de eerste plaats laat Hij zien dat een weg zonder Jezus doodloopt. Waarom? De geest van de wereld zegt: ‘Je bent gemaakt voor geluk, zoek het in de dingen van de Schepper – in meer welvaart, meer productiviteit en omzet, meer invloed, meer vrijheid. Zoek het goede van het leven in vriendschap, genieten of in de wetenschap.’ De Geest van God zegt: ‘Je bent geschapen voor heerlijkheid (een stralend mens worden in de relatie met je Schepper) – zoek daarom de Schepper van de dingen met heel je hart.’ In 1 Korinthe 2 spreekt de apostel Paulus over wereldse wijsheid en wijsheid van God. De wijsheid van de wereld kan veel bereiken, maar ze kan één fundamenteel probleem niet oplossen: zonde. Zonde betekent: het doel missen waarvoor we geschapen zijn; de goede dingen van de schepping het enige voorwerp van ons verlangen maken, en die als heilbrengers, (af)goden te omarmen. Alleen de wijsheid van God, die de apostel omschrijft als de dwaasheid van God in het kruis van Christus, kan ons redden.

Niet ongestraft
Ten tweede zal de Geest overtuigen van gerechtigheid. Het woordje elenchthein betekent: openlijk verklaren en weerleggen wat onwaar is. De geest van de wereld zegt: gerechtigheid is een inspanning; laten we ons inspannen om een betere wereld te maken door techniek en wetenschap, door spiritualiteit en geestelijke therapieën, of door morele herbewapening. Deze geest kan wel iets tot stand brengen, maar maakt ons moe of depressief als we falen. De Geest van God laat zien dat gerechtigheid een geschenk is, gegrond op wat Jezus heeft volbracht. Hij heeft Zijn missie op aarde voltooid. Het geschenk van Zijn gerechtigheid brengt ons tot verwondering, spoort ons aan om te blijven bidden, uit te zien naar Zijn terugkeer en met moed ons werk te doen. De Geest overtuigt ten slotte van oordeel. ‘Oordeel’ moeten we horen als een hoopvol woord. Godsdienstige leiders en een heidense gouverneur spraken het oordeel uit over Jezus, gedreven door de overste van deze wereld.

Maar God keerde alles om: het kruis bracht juist het oordeel over Gods vijand mee. De Vader gaf Jezus de overwinning over de hel en de dood door Zijn opstanding uit de doden. De leugen staat een grondige afrekening te wachten. Dat is een van de toekomstige dingen die de Geest zal verkondigen (Joh. 16:13). ‘Het oordeel is voor mij een belangrijke reden om in God te geloven’, zei iemand die niet christelijk was opgevoed eens tegen mij. ‘Er is Iemand die het kwaad en de ellende in deze wereld niet ongestraft zal laten, maar ermee zal afrekenen. Dat geeft me hoop.’

De waarheid thuisgebracht
We komen allemaal wel eens verstokte rokers tegen. Die weten dat roken slecht is en de gezondheid bedreigt. Soms hoesten ze veel door het roken. Waarom veranderen ze hun leefwijze niet? Omdat de waarheid nog niet is thuisgebracht en ze zelf geen kracht hebben om te veranderen. Het is de geest van roken die hen bindt. Zo werkt het met de geest van deze wereld: hij maakt verslaafd en pakt mensen geleidelijk in.

Wat moeten wij doen? We kunnen alleen aan de leugengeest ontkomen door Iemand Die sterker is: de Geest van God. Hij werkt onder ons door ons te confronteren met het Evangelie. Zijn liefste werk is het repareren van onze ogen, om ze te openen voor de waarde van de Heere Jezus. Dan wordt helder wat eerst verborgen was. Dan gaan we de wijsheid van God in het kruis van Christus omhelzen. Bid daarom dat Hij de waarheid thuisbrengt, voor het eerst, of opnieuw.

Ds. N. M. Tramper uit Gouda is als predikant verbonden aan de International Reformed Evangelical Fellowship (IREF) uitgaande van de hervormde gemeente te Delft.