Peter Schalk viert 35-jarig bestaan RMU: "In de praktijk van ons werk moeten we vooral dicht bij de Bijbel blijven"
De Reformatorische Maatschappelijke Unie (RMU) bestaat 35 jaar. Een bijzondere mijlpaal en reden genoeg om terug te kijken op de afgelopen periode waarin er tal van bijzondere dingen gebeurden. Toch is het werk lang niet altijd makkelijk en krijgt men ook regelmatig met lastige kwesties maken. CIP.nl sprak met voorzitter van de raad van bestuur Peter Schalk, tevens Eerste Kamerlid van de SGP. Hij vertelt over de uitdagingen, waarin RMU het verschil kan maken én over zijn persoonlijk geloof.
In het gesprek wordt al snel duidelijk dat Schalk zijn feiten goed op orde heeft. Hij weet bijvoorbeeld precies te vertellen hoe en wanneer RMU ontstond. “Dat was ooit tijdens het eerste kabinet Lubbers. Het ging toen economisch heel slecht in Nederland, zo slecht zelfs dat er genivelleerd moest worden. Dat leidde natuurlijk tot heel veel protest en in verschillende sectoren schuwde men harde acties zoals staken niet. Het was ook de eerste keer dat de politie ging staken. Mensen die daar werkten waren inderdaad veelal lid van de ACP, een christelijke vakbond. Ook die gingen mee staken. Voor veel christenen uit de gereformeerde gezindte was dat echter een stap te ver. Het was reden voor een aantal politiemensen om een plan ten uitvoer te brengen dat al eerder geopperd was: een organisatie in de gereformeerde gezindte op poten zetten die niet een vakbond is maar een vakorganisatie. Hier kunnen zowel werkgevers als werknemers lid van worden. De stelregel is immers: Niet staken tenzij je zondigt tegen Gods goede geboden. Later hebben we daar nog apert onrecht aan toegevoegd, wanneer je bijvoorbeeld helemaal geen salaris meer krijgt. De RMU begon zonder geld, zonder middelen, zonder mensen en vooral heel veel idealen. Het belangrijkste ideaal? Dat was om het werk te doen vanuit de harmonie-gedachte en niet vanuit het conflictmodel.”
Over staken wordt er binnen de reformatorische kring in christelijk Nederland overigens nog steeds hetzelfde gedacht. Schalk: “Dat hebben we recent nog onderzocht onder onze leden. 93 procent staat nog steeds achter het principe van niet staken. Slechts 7 procent denkt daar iets anders over. Die gaan overigens waarschijnlijk nog niet zomaar staken hoor, maar ze zullen dat middel wellicht iets eerder gebruiken.” De leden van RMU zijn vooral in de orthodox gereformeerde hoek te vinden. Toch zijn ook daar de nodige verschillen tussen diverse kerken. Dat zorgt volgens de directeur echter niet voor problemen. “Wanneer je gewoon de Bijbel naspreekt ben je heel duidelijk. Dat wordt door onze leden herkend. Natuurlijk zijn er verschillen tussen kerken, maar in de praktijk van ons werk als het gaat over zondagsrust en allerlei andere ethische kwesties, gaat het vooral om dicht bij de Bijbel blijven. Dan is vrijwel iedereen het met onze lijn eens. God geeft ons de schepping om daarmee op de juiste manier om te gaan. Wij proberen zo dicht mogelijk bij de Bijbel te blijven.”
Gevraagd naar het precieze werk van RMU noemt Schalk vier belangrijke kerntaken: “Allereerst spelen we in op maatschappelijke ontwikkelingen. Daarbij kun je denken aan wetgeving rondom euthanasie en zondagsrust maar bijvoorbeeld ook aan pensioenregelingen. Ten tweede bevorderen we de samenwerking tussen werkgevers en werknemers op basis van het harmoniemodel. Het derde punt is individuele belangenbehartiging en tot slot doen we ook aan collectieve belangenbehartiging. Die laatste twee vind je natuurlijk bij elke vakbond. Die eerste twee zijn echter extra en volgens mij is dat ook de geur die de RMU moet uitstralen. Daar doen we het voor. Dat is het grote verschil tussen een reformatorische unie of een seculiere unie. De juristen die hier zitten zijn allemaal arbeidsrechtspecialisten, heel goed in hun vak en er ook de hele dag mee bezig. Ik vind echt dat we daarin net zo goed moeten zijn als een gerenommeerd advocatenkantoor. De toegevoegde waarde is dat leden bij ons in een omgeving komen waar men snapt dat dit te maken heeft met jouw persoon als gelovig christen.”
Zelf raakte Schalk meer dan 25 jaar geleden betrokken bij RMU. Sinds 2015 zit hij bovendien namens SGP in de Eerste Kamer. “In 2007 werd ik gevraagd of ik bereid was om op de derde plaats van de lijst voor de Eerste Kamer te komen. Toen haalden we twee zetels. In 2011 kwam ik vervolgens op de tweede plaats terecht en haalden we één zetel. In 2015 kwam ik terug als lijsttrekker en toen kwamen we met twee zetels in de Eerste Kamer. Ik hoop hier ook nog mee door te gaan, het is ook prima te combineren met mijn werk als bestuurder van RMU. Belangenverstrengeling? Daar heb ik tot nog toe geen last van gehad in de afgelopen vier jaar. Terwijl ik wel sociale en economische zaken doe. Ik zit daar echter voor de SGP en het fijne is bovendien dat de SGP op het gebied van arbeidsvoorwaarden grotendeels hetzelfde denkt als RMU. Dat bijt elkaar niet. Maar als dat dus wel het geval is, volg ik de SGP lijn want daarvoor zit ik daar.”
Maar waarom zou je als christen nu eigenlijk lid worden van een vakorganisatie als RMU? “Omdat je het van belang vindt dat er een organisatie is die de belangen van christenen behartigt op het terrein van arbeid en beroep”, meent Schalk. “Je wordt natuurlijk óók lid voor anderen. Als je het alleen voor jezelf doet, zit je meestal al in de problemen. Solidariteit naar elkaar toe is hierbij dan ook van groot belang. En natuurlijk heb je er zelf ook wat aan. Je krijgt namelijk toerusting en bezinning over allerlei onderwerpen waar je op je werk mee te maken krijgt. En je kunt natuurlijk hulp krijgen op het moment dat je het nodig hebt. We hebben een magazine dat elke twee maanden uitkomt en organiseren tal van avonden. Laatst deden we dat bijvoorbeeld rondom het thema orgaandonatie.”
Schalk benadrukt in het gesprek meerdere malen dat God en de Bijbel van groot belang zijn voor RMU. Dat gaat hem echter ook persoonlijk aan het hart, zo vertelt hij desgevraagd. “Omdat Hij in Zijn Zoon de Heere Jezus Christus verzoening aanbrengt voor mijn zonden. Dat is denk ik de kern van waar het om draait. Niet om iets in mij, maar omdat Hij mij genade schenkt door de kracht van Zijn Geest.”
Praatmee