Geloven in totalitair tolerant Nederland leidt tot explosiegevaar
Het blijft een gevoelig iets. Tolerantie en het tolerant zijn. En hoe daar mee om te gaan. Het recept lijkt als volgt in Nederland. We moeten tolerant zijn, voorzover het de opvattingen van de meerderheid niet weerspreekt. Totalitair tolerant zijn. Zoals wel vaker gezegd, de intolerantie van de tolerantie.
Waarom begin ik hier over? Nou, het is de laatste tijd weer ontzettend actueel. Gezien de discussies die er landelijk gevoerd worden. En daarbij ontstaat er een beeld dat de minderheid steeds meer onder druk komt te staan. De meerderheid laat het toe, totdat de minderheid de grens heeft bereikt.
Het is interessant, maar ook zorgelijk om te zien hoe discussies in Nederland worden gevoerd. Daarnaast welke reacties het uitlokt. En die zijn soms zeer ‘intolerant’. Zo werd er vorige week een pittige discussie gevoerd rondom de Nashvilleverklaring. En wat te denken van de ophef over de essay van politiek leider Baudet voor een Amerikaans tijdschrift. Het viel op dat een afwijkende mening zwaar onder druk komt te staan en eigenlijk niet getolereerd wordt.
In de eerste discussie kwam de politiek leider van de SGP - Kees van der Staaij - met een interessante en kernachtige uitspraak tegenover VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. Zij had het over vrijheden en gelijke rechten richting de LHBTI-groep. De reactie daaropvolgend was tekenend: “Als er zo’n brede opvatting is van mensen die het daarover eens zijn met elkaar, waar bent u dan eigenlijk beducht voor dat er mensen zijn die zeggen, wij blijven bij de klassiek-christelijke opvattingen daarover.”
In de tweede discussie rondom Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet naar aanleiding van zijn essay, ontstond er een beeld van iemand die vooral de klassiek-christelijke (kern)waarden verdedigde. Dit tot afschuw van veel politieke partijen, maar ook burgers. Met de felheid waarmee dit gepaard ging, werd het maar eens te meer duidelijk dat standpunten van minderheden eigenlijk niet meer worden getolereerd. De klassiek-christelijke opvattingen zijn anno 2019 niet meer verdedigbaar en passen niet in de samenleving. Aldus de meerderheid.
De kern ligt niet in het gevaar van de intolerantie van de minderheid, maar in het de kop indrukken van opvattingen die door een meerderheid als ongewenst worden gezien. Een democratische samenleving houdt niet alleen in dat de meerderheid beslist, maar ook dat rechten van minderheden worden beschermd. In dat opzicht raakte PVV-Kamerlid Agema nog wel de kern in het eerste debat. “Nergens wordt in deze christelijke gemeenschappen opgeroepen tot geweld tegen LHBTI’s.”
Concluderend kunnen we zeggen dat er een gevaarlijke spanning komt te staan op bovenstaande discussies. Een spanning die explosiegevaar in zich heeft. En wanneer er een explosie plaatsvindt, ben je verder van huis. En om dit te voorkomen zou het verstandig zijn om naar elkaar te willen luisteren. Wat opvallend vaak in discussies (maar ook in bovenstaande debatten) niet gebeurt. Daarnaast om als partijen zuiver met elkaar om te gaan. Dat houdt in dat bijvoorbeeld lobbygroepen hun (soms) extreme manier van werken en actievoeren onder de loep nemen. Polariserend te werk gaan is makkelijk en heeft grote gevolgen.
Een luisterend oor werkt vaak genezend. En zo niet, dan mogen verschillen in onze pluriforme en tolerante samenleving bestaan. Toch?!
Laurens Sok is (online) communicatiemedewerker. Bezoek hier zijn website of volg hem op Twitter.
Praatmee