Docent Driestar hogeschool: "Kunst is een unieke taal die God mensen geeft"

Dagelijks leven12 juni 2019
Winnie Verbeek

“Wij kunnen ons niet alleen met woorden uiten, maar ook met beelden en met muziek. Kunst is een unieke taal die God mensen geeft,” zegt Winnie Verbeek, docent beeldende vorming aan Driestar hogeschool. Onlangs ontving de eerste lichting pabostudenten van de nieuwe minor Kunst & Kids hun cursuscertificaat Interne cultuurcoördinator uit haar handen.

Wat houdt de nieuwe minor Kunst & Kids in en wat is het doel ervan?
“In de minor willen we ontzettend graag startbekwame leraren opleiden die bewust, verdiepend en gericht op de vorming van kinderen kunst- en cultuuronderwijs kunnen ontwerpen. Mensen die dit onderwijs met plezier en met verve uitvoeren en anderen op de school daarbij inspireren. Leerkrachten die de waarde van kunst- en cultuuronderwijs voor ouders, kinderen en collega’s inzichtelijk kunnen maken en de keuzes die ze maken tegenover de school waar ze werken goed kunnen verantwoorden.

In de minor brengen we aan de ene kant een stevige laag verdieping aan. De docent Cultuurhistorie laat ze bijvoorbeeld ontdekken hoe christenen in de vroege kerk op zoek gingen naar beeldtaal die het hart van het Evangelie kon laten zien. Zij ontdekten dat heersende beeldtaal daar goed voor gebruikt kon worden, en brachten daar een extra laagje in. Je hebt daar symboliek voor nodig! De godsdienstdocent onderzoekt aansluitend hoe symboliek je helpt om in de klas een viering goed vorm te geven.”

"Wij kunnen ons niet alleen met woorden uiten, maar ook met beelden en met muziek. Kunst is een unieke taal die God mensen geeft."

Jarenlang had de pabo van Driestar hogeschool geen minor rond kunst, cultuur of expressie. Wat heeft dat te zeggen? Is cultuur en kunst een ondergeschoven kindje in reformatorische kring?
“Op de hogeschool is cultuur nooit een ondergeschoven kindje geweest. Het belang van goed onderwijs in de cultuurhistorische vakken, maar ook in de expressievakken is altijd onderkend. Een belang dat door het merendeel van de collega’s gedeeld wordt. We zijn er trots op dat we onze studenten vormen. We willen ze veel meer meegeven dan het platte dat-wat-je-nodig-hebt-om-je-les-aan-je-klas-te-geven. Dat is vaak wel wat studenten in eerste instantie vragen. Maar we willen ze ontzettend graag bagage meegeven die niet alleen henzelf verrijkt maar ook hun onderwijs. Dat betekent studenten iets laten ontdekken van wat ze normaliter niet doen en niet kennen. Je opent werelden voor hen waar ze niet direct enthousiast van worden. Maar een goede docent kan hen de waarde daarvan laten ervaren, hen er persoonlijk aan verbinden.

Een mooi voorbeeld was dit jaar onze startactiviteit in Museum Gouda. Daar hangt werk van de Haagse school. Dat is vaak werk dat in typisch Hollandse tinten geschilderd is. Met grijzen, groenen en grauwen. Soms wat okers, een vleugje blauw. Werk waar je als normale student van 20 jaar oud al snel van denkt: mwah, beetje saai hoor, ik loop snel weer door! Door een aantal gerichte opdrachten stonden ze er langer bij stil. Dan kijk je beter, zie je meer. Voorzichtig aan komt er dan ook waardering, beginnen de studenten van het werk te houden. En als je van iets houdt, zie je het opeens om je heen, in je eigen omgeving. Dat water niet blauw is, maar indrukwekkend diepzwart, met snelle schakeringen van okers en bruinen, afgewisseld met vleugjes hemel. Je waardeert opeens de diversiteit van de grijzen en de groenen in de bomen en struiken om je heen. Dát kun je kinderen laten zien en daarmee kun je hun wereld verrijken, hun waarneming versterken en hun waardering voor de schepping en de Schepper laten toenemen.

"Met woorden bereik je maar een beperkt gebied. Een schilder kan helpen om ook emotioneel dichterbij te komen."

Dat vormende aspect vind ik zelf een enorme kracht van de pabo en het is een van de motors waarop ik mijn werk doe. Het is meer zo dat we tijdelijk geen minor hadden omdat er ruimte moest komen voor andere projecten. Maar toen deze minor er weer kwam en ik zag hoe studenten en kinderen daarin tot hun recht komen en doorkrijgen hoeveel meerwaarde dit onderwijs voor scholen heeft, werd ik gelijk weer ontzettend enthousiast.”

Wat is de meerwaarde van kunst en cultuur in het christelijk (geloofs)leven?
“Het is echt een heel belangrijk onderdeel van ons mens-zijn, expressie. Het is een unieke taal die God mensen geeft. We kunnen ons niet alleen met woorden uiten, maar ook met beelden en met muziek. Dat raakt andere snaren aan in ons mens-zijn. Alleen daarom is het zo de moeite waard om onderwijs vorm te geven vanuit kunst en cultuur. Maar het kan ook een vorm zijn om dichter bij de kern van het christelijk leven, van een Bijbels verhaal, een Bijbelse boodschap te komen. Met woorden bereik je maar een beperkt gebied. Een schilder kan helpen om ook emotioneel dichterbij te komen. Ik denk bijvoorbeeld aan studenten die via een schilderij van Rembrandt het begrip ‘angst’ met kinderen bespreken. Dan zie ik studenten die via een schilderij van Rembrandt het begrip ‘angst’ heel dicht bij de kinderen brengen. Die het door het schilderij ook bespreekbaar maken, op tafel kunnen krijgen. Dat kan ontroerende momenten opleveren in een gesprek.”

Wat is een van de ontdekkingen die deelnemers aan de minor hebben gedaan?
“Een student bezocht, na in de klas een zorgvuldig voorbereide les rond symboliek gegeven te hebben, de plaatselijke Rooms-Katholieke Kerk. In haar reflectie schrijft ze: ‘Ik hoop dat ik de kinderen heb mogen laten proeven van het respect en de mooie tradities waarmee de Rooms-katholieke kerk God benadert en dat de protestanten daar zeker wat van kunnen leren!’”

Praatmee

Beluister onze podcast

#319 Jeffrey & dr. Wim Dekker over welvaartsevangelist Tom de Wal, anti-Joodse protesten en de NGK
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

drs. Marianne Visser
Verdieping

In het begin van Exodus lijkt God afwezig, totdat je beter kijkt

De naam van God wordt in de eerste twaalf verzen van Exodus niet genoemd en lijkt daarmee afwezig, schrijft docent Oude Testament Marianne Visser. Totdat we beter gaan kijken: Hij is wel degelijk aanwezig. In de 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren bi

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha en Tenira Sturm zingen het schitterende 'Hard geslagen, vastgenageld'

'Hier vindt ons geloof een bedding, onze hoop een vaste grond. Christus rots van onze redding die verloren zondaars vond. Alle lof, eer en aanbidding voor zijn nooit volprezen naam. Wie zijn hoop op Jezus vestigt leeft in hoop die nooit beschaamt', d

Mirjam Bikker
Nieuws

CU-leider Bikker buigt niet voor 'wokisme' en rechtspopulisme: 'Christelijke idealen niet onderhandelbaar'

'Ik wil hier met nadruk zeggen dat christelijk-sociale politiek niet buigt voor links-elitair ‘wokisme’ en ook niet buigt voor rechts-populisme waar telkens maar weer de meerderheid alles zou moeten bepalen', zo stelde ChristenUnie-leider Mirjam Bikk

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: ware essentie verloren gegaan
Nieuws

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: "Ware essentie verloren gegaan"

17 maart was het St. Patrick’s Day in Ierland. Op deze feestdag wordt de komst van het christendom naar het land herdacht. Auteur Aaron Burns verdiepte zich in het onbekende verhaal van de heilige Saint Patrick. "De ware essentie van Patricius is ver

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom het beter is om in een hospice te zijn dan op een feest

"We komen niet heel graag in een sterfhuis of op een sterfkamer. Het is zo'n ruimte waar je de dood bijna voelt. Maar tegelijkertijd is het ook zo slecht nog niet om in een sterfkamer te zijn. De Bijbel zegt zelfs dat je daar beter kunt zijn dan op e

Seyi Omooba
Nieuws

Christelijke actrice moet 350.000 dollar betalen na ontslag om ‘homofobe opmerkingen’

De christelijke actrice Seyi Omooba dacht een prominente rol te vervullen in de toneelbewerking van 'The Color Purple', maar zover zou het niet komen. Omooba werd in 2019 vanwege 'homofobe opmerkingen' die zij vijf jaar eerder op Facebook geuit zou h

Ds. A. van Lingen
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormd Bodegraven: ds. A. van Lingen

De hervormde gemeente (PKN) in Bodegraven verwelkomt een nieuwe predikant. Ds. A. van Lingen (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt afscheid van Kinderdijk. Bodegraven was sinds vorig jaar vacant in verband met het emeritaat van ds. A. Baas. Van L

Woorden van leven
Column

Zaaien en oogsten: de kracht van bemoedigende woorden

‘Elk woord dat wij spreken kan een baksteen zijn om mee te bouwen, maar ook een bulldozer om mee te slopen.’ Dit is een uitspraak van Joyce Meyer die mij aanspoort om te gaan onderzoeken wat de kracht van woorden kunnen zijn. OntdekkenIn deze reis me

Meerartikelen

Rik Op den Brouw
Verdieping

Hoe ontdekken we de waarheid in een wereld vol leugens?

Het lijkt steeds moeilijker te worden om vast te stellen wat waar is. Hoe weet je of iets echt is of ‘fake’ (nep)? De voortdurende stroom aan informatie maakt het onmogelijk om vast te stellen of iets objectief, wat dat ook precies mag betekenen, of

Jeremia
Verdieping

Jeremia: de profeet die werd genegeerd maar niet kon zwijgen

De profeet Jeremia leefde in een tijd die in zekere zin op de onze leek. Het was de achtste eeuw vóór Christus en de ene grote crisis volgde op de andere. Jeremia maakte mee hoe Israël zich losmaakte uit de macht van Assyrië, daarna hoe het slachtoff

Het verhaal van Amadou: “Ik kan niet iemand zien lijden en hem niet helpen, maar ik kan mijzelf niet behandelen.”
Video

Dokter Amadou deelt in videoboodschap heftig en inspirerend verhaal

Dokter Amadou zet zich vol passie in voor zijn patiënten. Zelf heeft hij een goedaardige tumor in zijn hals die niet in het ziekenhuis geopereerd kan worden. Dankzij de schepen van Mercy Ships is de tumor alsnog verwijderd. Twintig jaar lang werkte A

Alexander Noordijk en Joël Boertjens
Video

Terugkijken: een goed gesprek over LHBTI en geloof met Alexander Noordijk

Onlangs vond de derde ochtend plaats van de serie van vijf in de jonge Amsterdamse kerk Mozaiek020. In een volle zaal met belangstellenden ging voorganger Joël Boertjens in gesprek met dominee Alexander Noordijk over het actuele thema 'LHBTI en geloo

Evangelische Hogeschool
Nieuws

Studenten Evangelische Hogeschool aan de slag met hulpvragen

Studenten van het Basisjaar van de Evangelische Hogeschool zetten zich donderdag 21 maart 2024 in voor de kwetsbare naasten in de samenleving. Dit doen ze door met diverse hulpvragen aan de slag te gaan: opruimen, schilderen, tuinieren, ontmoetingsac

Dringende oproep uit Granada, Spanje
Video

Video: Oproep van Nederlands voorgangersechtpaar vanuit Spanje

Maarten en Nelleke zijn voorgangers van een kerk in Granada, in het zuiden van Spanje. Zij hebben de opdracht gekregen om het pand te kopen of te verlaten, maar beschikken niet over voldoende geld. Daarom doen zij een oproep tot investeren in het twi

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De doornenkroon van Jezus: een verwijzing naar de gevolgen van de zonde

De doornenkroon was waarschijnlijk vervaardigd uit gedroogde takken van de Zizyphus spina, een boom die vlijmscherpe dorens heeft van wel 2,5 centimeter lang, die gemakkelijk de schedelhuid kunnen doorboren. Door op de doornenkroon te slaan drongen d

Dineke van Kooten
Column

Relatieproblemen? Als coach zeg ik: 'de fik erin'

Nog niet zolang geleden verscheen mijn tweede boek, met de uitdagende titel: ‘De fik erin. Op weg naar een vurige relatie’, bedoeld voor mannen en vrouwen in een liefdesrelatie. Noem het ordinair of ongepast taalgebruik, maar de fik erin is precies w

Ds. D.J. Diepenbroek
Video

HHK-predikant over roken: "Dat is jezelf moedwillig in gevaar brengen"

We mogen onszelf niet moedwillig in gevaar begeven, zo zegt zondag 40 van de Heidelbergse Catechismus. Wanneer we roken, grote hoeveelheden drank drinken of veelvuldig ongezond eten, doen we dat wél. Zo betuigde ds. D.J. Diepenbroek onlangs in een pr

Social media en jeugdwerk: hoe ga je ermee om?
Video

Social media en jeugdwerk: hoe ga je ermee om?

Niek Bakker vertelt over de invloed van social media op het leven van jongeren. Hoe is dat terug te zien in het jeugdwerk? En hoe ga je daar als jeugdleider mee om? “Veel mensen hebben online een andere identiteit of soms een veelheid aan verschillen

Waarom stierf Elisa aan een ziekte? Henk van Zon geeft antwoord
Video

Waarom stierf Elisa aan een ziekte? Henk van Zon geeft antwoord

De machtige profeet Elisa overleed aan een onbekende ziekte. Hoe kan het dat een gezalfde dienaar van God ziek was, terwijl hij kon bidden en zulke machtige wonderen kon verrichten? In deze Bijbelstudie geeft Henk de Zon antwoord op die vraag. Elisa

Marcus1:30-31
Verdieping

Eenvoudig geloven kan heel moeilijk zijn

Sommige Bijbelse verhalen zijn zo eenvoudig dat wij het moeilijk vinden om ze echt te geloven. Dat geldt niet alleen voor verhalen van heel, heel lang geleden, maar ook voor verhalen over Jezus. Verhalen over wat Hij gezegd en gedaan heeft. Neem nou