Geregeerd door de angst in het postmoderne tijdperk
De wind kruipt onder onze jassen, de regen kan vandaag niet worden tegengehouden door een paraplu. Veel mensen springen van het ene op het andere been: we wachten op de start van de Mars voor het Leven. Er wordt zachtjes gepraat of gewoon gezwegen, maar dan klinken harde knallen. Verschrikt kijken mensen om of duiken ineen. Een aanslag, hier, nu? De kans is aanwezig, dat weten we. Het dreigingsniveau reëel, er zijn vandaag veel mensen op de been. Maar het is slechts de harde wind die speelt met de vlaggenmasten. Toch blijft de schrik nog even hangen.
Ook wie niet aanwezig was op het Malieveld, herkent het gevoel. We zijn veel alerter dan vroeger. Een aanslag is al een tijdje geen ver-van-je-bedshow meer, maar kan zomaar onderdeel van je leven gaan uitmaken. We zijn ons daar bewust van en zoeken een manier om met die situatie om te gaan.
Oude wijn, nieuwe zakken
In het postmoderne tijdperk is dat een moeilijke opgave. We zijn ons ervan bewust dat we geen controle hebben over wat er in de wereld gebeurt, maar lijken daarom juist te naarstiger op zoek te zijn naar de manier om het leven wél maakbaar te laten zijn. Al is het alleen maar ons eigen leven. We spiegelen onszelf donkere verhalen voor: het Europese monster, het klimaat dat drastisch verandert, de overheid die daar allemaal maatregelen voor neemt waardoor veel mensen verarmen, de mogelijkheid dat een aanslag ons of onze familieleden raakt… We voelen ons gevangen in ons eigen leven en beseffen dat we ook daar de controle zijn kwijtgeraakt. Dan komt de aloude zondebok om de hoek kijken: de overheid heeft het gedaan, moet maatregelen nemen.
Angst houdt angst in stand
Diezelfde overheid praat mee, probeert de angst te vangen door middel van politiek. Maar de ene angst is de andere niet: als je klimaatverandering probeert tegen te gaan, denken mensen dat je niet bezig kunt zijn met integratieproblemen of dat je geen aandacht hebt voor hun portemonnee. Allemaal grote problemen – en ondertussen durven we onze problemen die écht dichtbij ons staan, niet onder ogen te zien. Zo verscheen onlangs een artikel in het Reformatorisch Dagblad over het massaal verzwijgen van drank- en drugsgebruik in Staphorst. Blijkbaar leven we liever met een vaag doemdenkbeeld dat ons zou kúnnen raken (en houden we anderen daarvoor verantwoordelijk) dan dat we de problemen die daadwerkelijk dichtbij spelen aanpakken.
Nuchtere christelijke politiek
Niet het kapitalisme, de westerse waarden of onze cultuur, maar alleen God kan ons redden van de regering van de angst. Op dat vertrouwen is de christelijke politiek geënt. Het leven is niet volmaakt, maar houdt hier ook niet op. Dat vraagt om een nuchter, concreet antwoord op problemen die vandaag spelen. Het is ook goed om naar de toekomst te zien, zeker omdat we ook verantwoordelijk zijn als rentmeesters van deze aarde. Maar laten we daarin niet meegaan in de waan van alledag. De christelijke waarden zijn tijdloos en zorgen voor een daadkrachtige politiek: liefde voor de naaste dichtbij en ver weg (en ja, dat kan betekenen dat de ene asielzoeker vanwege onze veiligheid moet worden teruggestuurd en de ander vanwege zijn eigen veiligheid wordt opgenomen) en liefde tot de Schepper en Zijn schepping.
Lianne Ruitenbeek is commissievoorzitter Binnenland bij SGP-jongeren.
Praatmee