In Krimpen aan den IJssel geven we al enige jaren huwelijkscatechese, niet alleen aan jonge stellen maar ook aan paren die wat langer gehuwd zijn. Een van de beginvragen aan oudere stellen is: wat zouden jullie – met je huwelijkservaring – aan jonge stellen willen meegeven?

Er komen dan prachtige dingen uit. Ik noem er een paar: trouw en volharding, de ander blijven zoeken, blijf met elkaar in gesprek, overwin je zelfhandhaving op je knieën, houd rekening met de opvoeding van je partner, respecteer zijn/haar achtergrond, deel je geloof. Dit zijn mooie antwoorden waar je blij van wordt, want deze adviezen zijn geworteld in ervaringskennis.

Deze antwoorden roepen echter ook weer vragen op. Gaat het over zaken die als vanzelf ontstaan of zijn ze soms moeizaam verworven? Wat ligt eronder? Teleurstel‑ ling? Een gesneuveld servies? Gevoelens van eenzaamheid?

Communicatie speelt in een intieme relatie een belangrijke rol. Het is het proces van zenden en ontvangen, van informatie-uitwisseling tussen mensen. In Genesis lezen we dat Adam eerst alleen was en toen de dieren een naam gaf. Maar op het moment dat hij Eva ontwaarde, is hij gaan communiceren op een gelijkwaardig niveau. Hij kon zich verstaanbaar maken door middel van de taal, er was iemand die hem verstond. De gave van de taal is door God alleen aan de mens geschonken, het gesproken woord. Het daarvan afgeleide geschreven woord kent ook een lange evolutionaire geschiedenis, van beeldschrift naar het huidige alfabet.

Contact maken
Daarmee kunnen we de gave van de taal formuleren als een instrument om een relatie aan te gaan, om tot elkaar te naderen, om contact te maken, om dichterbij te komen.
Communicatie heeft dus altijd een intentie: ik wil in contact treden met jou. Heel bijzonder dat de Almachtige deze wijze verkiest om door middel van het gesproken en geschreven Woord met ons in contact te treden. Boodschappen zenden en ontvangen doen we niet alleen met woorden, maar vooral ook met gedrag. Zo’n zeventig procent van onze communicatie is non-verbaal, de rest, dertig procent, is taal. Mimiek, houding, expressie, volume, dat wat je doet of nalaat, bepalen in grote mate onze boodschap naar de ander. We doen niet anders dan hele dagen boodschappen coderen en decoderen, gedrag van de ander lezen en interpreteren. Het is de context die je helpt de inschatting te maken. Gelukkig hebben we daar een feilloze antenne voor ontvangen, maar we zitten er ook wel eens naast.

Betekenis
Aan communiceren gaat een proces vooraf. We nemen iets waar, denken iets of voelen iets en staan voor de opgave datgene wat we denken, waarnemen of voelen te vertolken in woorden. Het proces begint aan de binnenkant, je geeft er woorden aan en zendt ze uit. De verzonden woorden komen bij de ontvanger aan die er op zijn beurt weer wat van vindt en er vervolgens weer wat bij denkt en wat bij voelt. Het is dus binnenkant-buitenkant-buitenkant-binnenkant.

Hier kan veel communicatie mislopen, omdat woorden vinden en er dezelfde betekenis aan hechten absoluut geen vanzelfsprekendheid is. We begrijpen elkaar dan niet goed of we drukken ons niet goed uit. Ook de lading van de woorden kan niet goed geïnterpreteerd worden waardoor de boodschap anders aankomt dan je bedoelde.

In intieme relaties luistert dit heel nauw. Het gaat om twee mensen die 7 x 24 uur samenwonen en samenwerken. Zij runnen in feite een kleine onderneming, wat veel afstemming vereist. Naast al dat dagelijks georganiseer hebben een man en een vrouw ook een intieme relatie. Die intieme relatie ontwikkel je door de ander toe te laten om dichterbij te komen, toe te laten in je hart. Het gaat om de mate van openheid die de verbondenheid doet groeien.

Trudie Boerman uit Krimpen aan den IJssel is ontwikkelaar maatschappelijk werk bij Kwadraad. Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 28 maart 2019, of download hier de gratis pdf. Klik hier om een abonnement op De Waarheidsvriend te nemen.