Werken en toch arm zijn: Biddag laat nadenken over relatie tussen welvaart en welzijn
Werken én arm zijn – het lijkt niet bij elkaar te horen. De Raad van Kerken besloot echter als thema voor de biddag ‘Werkende armen’ te kiezen, schrijft Piet Vergunst in De Waarheidsvriend.
Paulus stimuleert de gemeente van de Thessalonicenzen tot het gaan van een vaste koers, tot het hebben van een goede werkhouding. Zichzelf stelt hij zich hierbij tot een voorbeeld. ‘Wij hebben ons immers niet ongeregeld gedragen in uw midden.’ (2 Thess.3:7) Nee, juist dag en nacht spande de apostel zich in om niemand tot last te zijn.
Wie lui is, kan bij Paulus niet rekenen op veel sympathie. In zijn appèl aan de gemeente zit weinig ruimte voor nuance: ‘Sta dan vast broeders, en houd u aan de overleveringen waarin u onderwezen bent…’ Mensen die ‘ongeregeld wandelen’, worden ‘namens onze Heere Jezus Christus’ aangespoord om ‘in alle rust aan het werk te gaan en hun eigen brood te eten’. Het is in dit bijbelgedeelte dat we de woorden vinden die in onze cultuur tot een vaste zegswijze geworden zijn: ‘Als iemand niet wil werken, zal hij ook niet eten.’
Alleengaanden en ZZP’ers
Met een goede inzet, met de bereidheid om de handen uit de mouwen te steken, ben je er echter nog niet altijd, ook niet in een welvarend Nederland. Als je zelf wekelijks je auto vol kunt tanken, heb je niet door dat het woordje ‘armoede’ bij anderen wel in de agenda staat. Ter gelegenheid van de komende biddag – volgende week woensdag – laat de Raad van Kerken ons weten dat er onder ons ‘werkende armen’ zijn.
Wellicht kwam de Raad op dit spoor door het NOS-bericht van oktober jl. Meer dan vijf procent van de werkenden – volgens de recentste info gaat het om 203.000 personen – mag zich tot de armen rekenen. Het gaat dan om mensen die voor een beperkt aantal uren werk vonden, tegen lage tarieven of mensen die met een klein salaris een groot huishouden onderhouden moeten. Tot deze groep behoren nogal eens alleengaanden, ZZP’ers, mensen met een migratie-achtergrond.
Andere dingen belangrijk
Onderzoek naar de positie van de werkende armen levert voor in statistieken geïnteresseerden altijd weer veel op. Met name de mens achter de cijfers en tabellen heeft dan onze aandacht. Ik haal nu één gegeven uit het laatste armoedeonderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), namelijk dat Nederlanders hun werk bovengemiddeld combineren met andere maatschappelijke taken. ‘Er zijn andere dingen belangrijk in het leven, een idee dat in Nederland sterker leeft dan in ons omringende landen.’ Het doet je goed om dit te lezen, om te ontdekken dat blijkbaar niet voor elk mens de economie het altaar is waarop we massaal offeren.
Andere dingen dan werk belangrijk in het leven? Sluit deze SCP-waarneming niet aan bij het appèl dat ds. J. J. Mulder vorige maand op een bijeenkomst van de hervormde Vrouwenbond deed? Omdat het gezinsleven in de christelijke gemeente ‘geweldig onder druk staat’, stelde de dominee uit Krimpen de vraag of het Gods bedoeling is om de week tot de rand toe te vullen, pleitte hij voor de juiste keuzen ten aanzien van werkend moederschap.
Welvaart-welzijn
Een eerste reflex bij zo’n pleidooi is gemakkelijk de houding van weerstand, van het verwijt van conservatisme, ook omdat het concrete keuzen uit mijn leven ter discussie kan stellen. En toch, ds. Mulder deed niet anders dan de vraag stellen hoe in mijn leven welvaart en welzijn zich tot elkaar verhouden. Het is een thema dat er op de biddag werkelijk toe doet. Immers, wát vragen we aan God op de biddag voor gewas en arbeid, als gemeente en persoonlijk?
Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Lees hier zijn volledige commentaar en klik hier om een abonnement op De Waarheidsvriend te nemen.
Praatmee