Het net sluit zich rondom Israël: "Dit jaar een reële kans op oorlog"
“Er is dit jaar in Israël een reële kans op een oorlog op drie fronten. Vanuit het noorden door Hezbollah en Syrië, vanuit het zuiden door Hamas en vanuit het oosten door de Palestijnen op de Westbank. Allemaal onder toeziend oog en regie van Israëls aartsvijand Iran, ” schrijft Jacqueline Looman in IB Magazine, het maandblad van Stichting Israël en de Bijbel.
Sinds 2011, toen de burgeroorlog in Syrië begon, heeft Israël zich lang afzijdig gehouden. Dat is veranderd nadat Iran er vaste voet aan de grond kreeg.
Intussen beheerst president Assad weer het grootste deel van Syrië en heeft hij zelfs Iran gevraagd om militair aanwezig te blijven in zijn land. Tel daarbij op, de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Syrië, de carte blanche aan Turkije om de Koerden aan te pakken (en wie weet wat nog meer), het machteloze Europa en de Russische wens voor blijvende invloed in de regio, en de Joodse staat heeft heel veel redenen om erg ongerust te zijn.
Wat zijn de Russische garanties waard?
Voor de zoveelste keer is Syrië de plek waar de belangen van de verschillende partijen botsen. En de aanwezigheid van Iraanse troepen in het land maakt dat de Joodse staat steeds meer bij de kwestie Syrië betrokken raakt. Denk maar aan de luchtaanval op Iraanse stellingen vlakbij Damascus. Hoewel de Russen aan de Israëli’s hadden beloofd dat de Iraniërs ten minste tachtig kilometer van de Golanhoogten weg zouden blijven, werd er toch binnen die zone een raket richting Israël afgevuurd. Rusland, feitelijk de machtigste partij in Syrië heeft dat niet kunnen (willen?) voorkomen. De daaropvolgende Israëlische bombardementen waren dan ook niet alleen een signaal aan Iran, maar zeker ook aan de Russen: Hou je aan je woord!
Rusland first
Cruciaal voor Israël is de relatie met Rusland en de Israëlische premier Netanyahu reist ook regelmatig naar Moskou. Tot voor kort rekende de Joodse staat erop dat Rusland de Iraniërs in toom zou houden. Maar de Iraanse aanval op de Golanhoogten heeft de Israëli’s weer met beide benen op de grond gezet. Blijkbaar zijn de Russische garanties over het beperkte veiligheidsrisico voor Israël toch niet zo keihard. In Israël vraagt men zich (terecht) af hoe loyaal de Russische president Poetin nu werkelijk is, maar ook: Wat doet hij als hij moet kiezen Iran of Israël?
Rusland heeft met beide landen een goede verstandhouding, maar daarnaast ook een duidelijk eigenbelang.
Ondertussen zijn de Russische luchtmacht- en marinebasis in Syrië veiliggesteld en heeft de Russische president Poetin zich verzekerd van een leidende rol in dit land. Derhalve timmert Rusland fors aan de weg in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Met Egypte en Libië is onderhandeld over toegang tot militaire installaties. En ondanks hun diepe onenigheid over de oorlog in Syrië sloten Rusland en Saoedi-Arabië een omvangrijke wapendeal. Ook maakten de twee landen afspraken over de olieproductie. Een majeure uitdaging voor Rusland is om zijn huidige militaire en economische aanwezigheid in het Midden-Oosten om te zetten in blijvende invloed. Moskou presenteert zich als een geloofwaardige partner van alle relevante staten in het Midden-Oosten. Daarbij maakt het geen onderscheid naar politieke kleur, regimetype of religie.
Ongemakkelijke positie
Syrië blijft wel heel hoog op het Russische to-do-lijstje staan. Moskou heeft weliswaar het regime van de Syrische president Assad gered, maar is daardoor ook in een ongemakkelijke positie terechtgekomen. In 2015 was samenwerking met Iran absoltuur noodzakelijk voor een succesvol militair ingrijpen in Syrië. Rusland kon geen grondtroepen naar het land sturen, want dan zou de NAVO ook in actie komen en de Russen een wereldoorlog riskeren. Teheran kon dat wel en was daardoor belangrijk voor Moskou. Zonder Iran - en de door hen gestuurde Hezbollah- en andere sji’itische strijders – was het de Syrische leider Assad nooit gelukt om de controle over zijn land terug te krijgen.
Maar nu de invloed van Iran in Syrië een blijvend karakter krijgt, beperkt dat tegelijkertijd wel de mogelijkheden om de Syrische president tot inschikkelijkheid te bewegen. Het lijkt er steeds meer op dat de beschermeling Assad, onder invloed van Iran, zijn eigen plan trekt. De macht van Iran in Syrië zet ook de relaties van Rusland met andere belangrijke spelers in de regio onder druk, en vooral die met Israël.
De wens van Iran
En zo komen we dus weer uit bij de tweede hoofdrolspeler in Syrië: Israëls aartsvijand Iran. Teheran is heel duidelijk over zijn plannen met de Joodse staat, namelijk de totale vernietiging “van het kankergezwel [Israël] van het aardoppervlak”.
Een militaire confrontatie tussen Israël en Iran zou de fragiele ‘vrede’ in Syrië enorm schaden, maar vooral ook het prestige en de internationale positie van Rusland.
Maar mocht het conflict onverhoopt toch escaleren, dan zal Moskou de escalatie vrijwel zeker presenteren als een proxy-oorlog van Amerika en in dat geval waarschijnlijk de kant van Iran kiezen. Vermoedelijk zullen ze dan ook vriend Turkije onder druk zetten om hetzelfde te doen.
Voor de Turken is dat trouwens geen al te moeilijke keuze, want met een stellingname tegen Israël win je immers de sympathie bij de moslims. De Turkse leider Erdogan kan dat, gezien zijn eigen plannen voor de bevrijding van Jeruzalem, prima gebruiken.
Iran zegt klaar te zijn voor “de beslissende strijd” met de Joodse staat. Al jarenlang financieren de ayatollahs met miljarden terreurorganisaties als Hezbollah, Hamas en andere Israëlhaters. Iedereen die Israël wil schaden, kan op een bijdrage van Teheran rekenen. In het groot, maar ook in het klein. Zo heeft Teheran eind januari besloten om de families van Palestijnen uit Gaza die tijdens de grensrellen zijn gedood, een toelage te geven. De boodschap van Iran is eigenlijk: “Stuur je kinderen naar de grens met Israël om te sterven voor geld en een beter leven”. Ofwel, dood een Jood en je hebt beleg op je brood.
Natuurlijk juichen de Palestijnse bondgenoten van Iran, zoals Hamas en Islamitische Jihad, dit besluit toe. Maar ik vrees niet alleen zij, want de Iraanse oproep zal niet binnen de Gaza-muren blijven, maar ook klinken onder de vele (arme) Arabieren en moslims in de wereld. Met alle mogelijke gevolgen van dien.
Praatmee