Het paard dacht nu weer verder te kunnen grazen, maar de mens legde een strop om de hals van het dier en liet hem het dode hert mee naar zijn huis trekken. De moraal van het verhaal: externe hulp kost je je vrijheid.

Dit fabeltje speelt zich nu af in Syrië. President Assad heeft de hulp ingeschakeld van Rusland en Iran, de Koerden de hulp van Amerika en de rebellen de hulp van Turkije. Assad betaalt een hoge prijs voor al die hulp. De ‘hulp’ gaat niet meer weg. Assad is weliswaar nog wel president van Syrië, maar niet meer de baas.

Nederlandse ondersteuning
Er zijn in Syrië zoveel partijen betrokken met allemaal een eigen agenda, met allemaal monsterverbonden. Alles met zeer zware gevolgen; meer dan een half miljoen doden, 11 miljoen vluchtelingen en 6,6 miljoen intern ontheemden binnen Syrië. Veel van de vluchtelingen zullen straks niet terug kunnen keren, want veel van die gevluchte mensen zijn soennieten. Assad wil het land sjiitisch maken. Daarin is hij sterk beïnvloed door met name Iran.

Ook Nederland heeft een rol gespeeld in dit wespennest door 25 miljoen te geven aan enkele Syrische militaire oppositiegroepen. Een klein bedrag, maar niet onbelangrijk. Nederland wilde gematigde krachten ondersteunen. De door Nederland gesteunde groepen hebben een bijdrage geleverd in de strijd tegen IS. Nu deze strijd bijna gewonnen is, zeggen sommigen niet: “dank je wel”, maar “we moeten jullie niet”. 

Een monsterverbond
Een monsterverbond is een overeenkomst waarin partijen, die normaal elkaars tegenstrever zijn, hun tegenstellingen opzijleggen en een verbond sluiten tegen een andere, machtigere partij. Na uitschakeling van deze partij gaat de ruzie meestal gewoon verder. 

Donderspeech
De strijd in Syrië is voor de grote wereldmachten een mogelijkheid om nieuwe wapens te testen en hun invloed in de regio te vergroten. Landen als Turkije, Iran, en Saoedi-Arabië hebben een heel ander doel. Daar gaat het over de het krachtenspel van sjiieten (Iran) en soennieten (Turkije en Saoedi-Arabië).

Turkije wil graag de Koerden in Noord-Syrië aanpakken. Helaas voor Turkije staan de Koerden daar onder Amerikaanse bescherming. Verder wil president Erdogan graag de leider worden van de soennieten en droomt hij van een hersteld Ottomaans Rijk.

De oorlog in Syrië is voor Iran een buitenkansje om haar invloed in Syrië uit te breiden en de as richting Hezbollah in Libanon te versterken, potentieel heel gevaarlijk voor Israël. Een soennitisch land als Saoedi-Arabië haalt de banden met oude vijand Israël aan. Niet omdat ze Israël zo aardig vinden, maar omdat ze bang zijn voor de sjiitische invloed van Iran in Syrië.

Israël gaat daarin mee. Israël is ook bang voor Iran. Volgens Netanyahu is Iran de nieuwe grote destabiliserende kracht in de regio, die overal haar tentakels uitspreidt. Recent gaf Netanyahu een donderspeech op de jaarlijkse internationale veiligheidsconferentie in München. Hij stelde dat Israël zal verhinderen dat Iran van Syrië een machtsbasis zal maken: “We zullen reageren tegen Iran zelf”. 

Aanwezigheid Russen
Recent ging het mis in Zuid-Syrië tussen Israël en Iran. Volgens Israël vloog een Iraanse drone het Israëlische luchtruim binnen. De Israëliërs bombardeerden daarop Iraanse doelen in Syrië, maar verloren daarbij een F-16. Deze werd uit de lucht gehaald door de Syrische luchtverdediging. Wat deze escalatie nog gevaarlijker maakt, is de aanwezigheid van de Russen. Zij zijn grotendeels verantwoordelijk voor de verdediging van het Syrische luchtruim, en zij bemannen geavanceerd luchtafweergeschut om te voorkomen dat buitenlandse partijen aan hun beschermeling komen.

Als de Russen hun werk zorgvuldig en consequent doen en de Israëliërs doelen in Syrië blijven aanvallen, dan zullen in de toekomst mogelijk Israëlische gevechtstoestellen uit de lucht geschoten worden door Russische luchtafweer. Of Russische militairen sneuvelen bij Israëlische luchtacties omdat zij zich in de buurt bevinden van Syrische of Iraanse installaties. Dus de strijd van Israël tegen Iran in Syrië, waarbij Russische militairen sneuvelen, kan een mandaat zijn voor Rusland om Israël aan te vallen. Ziedaar Ezechiël 38 en 39 in wording!

Erg verleidelijk
Voor veel mensen die het nieuws in het Midden-Oosten volgen zijn berichten over oorlog en geweld inmiddels zo normaal geworden dat een bepaalde gewenning optreedt. Het zal ook nu wel weer loslopen, zo is de gedachte. De huidige situatie in Syrië is echter van een andere orde. De wereldmachten Rusland en Amerika, alle omringende landen zijn samengebald in Syrië. Allen met eigen, tegengestelde en soms onduidelijke belangen. Ook instituut Clingendael constateert dat dit een opmaat kan zijn naar een Derde Wereldoorlog.

Israël staat vaak alleen en is niet erg kieskeurig in haar vriendschappen. Een monsterverbond aangaan is dan ook erg verleidelijk. En dat doen ze dan ook. Niet toevallig heeft Israël in Syrië nooit de door Saoedi-Arabië en de Golfstaten gesteunde strijders gebombardeerd. Het monsterverbond daarachter rust op twee pijlers: het bezit van de gemeenschappelijke vijand Iran, en het inzicht dat in de soennitische wereld is doorgebroken dat het Israëlische leger niet te overwinnen is. If you can’t beat them, join them. Maar Israël moet niet vergeten dat als Saoedi-Arabië deze strijd met Iran wint, het met de onderlinge vriendschap snel is gedaan.  

Geschiedenis herhaalt zich
Ook in bijbelse tijden heeft Israël monsterverbonden gesloten. Tijdens het optreden van de profeet Jesaja stonden Israël en Juda in de schaduw van grote buur Assyrië. Ze hadden niet zoveel te betekenen en zochten hun heil in coalities om enigszins een blok te kunnen vormen. Israël sloot een bondgenootschap met Syrië en wilde ook dat Juda zich daarbij aansloot. Toen koning Achaz van Juda dit weigerde vielen koning Resin en koning Pekach (de koningen van Syrië en Israël) Juda aan. Achaz wilde daarom steun zoeken bij het machtige Assyrië.

De profeet Jesaja roept op om op de Here te vertrouwen en geen monsterverbonden aan te gaan. Koning Achaz luisterde niet. Hij deed toch een beroep op Assyrië en werd zo feitelijk aan koning Tiglatpileser III onderhorig. Wanneer Hizkia op de troon komt zoekt hij steun bij het invloedrijke Egypte. Opnieuw ziet Jesaja zich genoodzaakt op te treden. Hij preekt tegen het aangaan van elke militaire alliantie en roept op enkel zijn vertrouwen te stellen in God.

Kritieke ontknoping
Het komt tot een kritieke ontknoping wanneer koning Sanherib van Assyrië oprukt tegen Juda en de overgave van Jeruzalem eist. “Vertrouw enkel op God”, blijft Jesaja roepen. De vrome Hizkia gehoorzaamt en Jeruzalem wordt niet ingenomen.

Wie zijn vertrouwen stelt op God, die wordt beloond, zo luidt de boodschap. Een les die Israël nog moet leren!