Inclusief staanplaatsen zouden er zo'n 6000 mensen in de kerk gepast hebben. Van de toenmalige kerk staat nu alleen nog de imposante voorgevel met zuilengang in antiek Griekse stijl gebouwd. Spurgeon werd in 1834 geboren en overleed in 1892. Al als tiener diende hij zijn eerste gemeente in Waterbeach, vlakbij Cambridge. Velen daar kwamen tot geloof en het gebouw was al snel te klein. De jaren daarna werd zijn buitengewone gave breder bekend en ontving hij een beroep naar een gemeente in zuidelijk Londen.

Nieuwe megakerk
De kapel waarin ze samenkwamen werd ook al snel te klein en ondanks een vergroting, waren rigoureuzere maatregelen nodig en werd elders in Londen een nieuwe megakerk gebouwd. In de tientallen jaren die zijn bediening mocht duren, was er sprake van grote zegen en kwamen vele tienduizenden tot levend geloof in de Here Jezus Christus. Niet in het minst ook door de wekelijks in kranten afgedrukte preken en boeken, die internationaal naar velen hun weg vonden. Soms vulden zich ook andere gehuurde zalen in Londen met meer dan 10.000 mensen die hem wilden horen spreken. Er was gedurende vele jaren sprake van een geestelijke opwekking.

Het bijwonen van diensten waarin Spurgeon voorging was een ware belevenis. De diensten waren op zichzelf eenvoudig, sober, maar de verkondiging sprankelend, appellerend en recht op de man af. Zijn stemgeluid moet heel bijzonder zijn geweest. Het was aangenaam om naar zijn betoog te luisteren. Spurgeon schuwde het niet alle waarheden uit de Bijbel zonder omwegen te preken en velen kwamen tot zondebesef en het besef dat redding alleen buiten zichzelf in Christus te verkrijgen was. Alle valse schuilplaatsen werden genadevol blootgelegd, zodat er niets anders overbleef dan te vertrouwen op de Plaatsvervanger, de gekruisigde en opgestane Heer.

Zwakke gezondheid
Spurgeon nam de Bijbel van kaft tot kaft serieus en bracht dat zo ook aan zijn toehoorders over. Mede daarin lag zijn bijzondere kracht. Bij de uitleg van de Bijbel ging het om reële en actuele zaken die een ieder persoonlijk betroffen. Waar dit niet gebeurt, is de kerk volgens Spurgeons diepste overtuiging vroeg of laat ten dode opgeschreven en zal uit het straatbeeld verdwijnen. Ongewild en ongezocht moest hij zich enkele keren pal voor de bijbelse waarheden stellen, en dat leverde hem vanuit soms ongedachte hoek veel kritiek en vervelende verdachtmakingen op. Wat ongetwijfeld extra aan zijn toch al zwakke gezondheid gevreten heeft.

Het lijkt erop dat Spurgeon opvallend veel herstel op zijn gebed voor zieken mocht zien en er zijn enkele getuigenissen bekend hoe Spurgeon soms profetisch of met een woord van kennis mensen in de grote menigte tot in detail aansprak op zaken die hij niet van hen kon weten. Zo werd onder andere een prostituee, die door een sprong van een brug in de Thames zelfmoord wilde gaan plegen, heel persoonlijk aangewezen tot redding van haar leven en haar ziel. 

Overwegend blanke mensen
Het is bijzonder om te zien hoe deze kerk, hoewel kleiner dan in de gloriejaren van weleer, ook nu nog steeds een plaats is waar het Evangelie getrouw verkondigd wordt en waar vele jonge en oudere mensen tot nieuw leven mogen komen. Opvallend is dat de gemeente niet uit overwegend blanke mensen bestaat, maar dat ook Afrikanen en Aziaten het reformatorisch- baptistisch gedachtengoed als op de Bijbel gebaseerd omarmd hebben en zich kennelijk ook goed in de sobere diensten thuis voelen.

Huidige voorganger is al tientallen jaren dr. Peter Masters. In de dienst die wij bezochten sprak gastspreker en auteur van enkele standaardwerken Dr. Nick Needham naar aanleiding van het leven van Abraham, over de rechtvaardiging door het geloof. Boven het platform met het spreekgestoelte is de tekst uit Jesaja 45:22 aangebracht waardoor Spurgeon zelf als tiener, na een diepgaand proces van overtuiging van zonde, tot geloof was gekomen: "zie op Mij en wordt behouden". 

Londen geregeld ontvluchten
De parallel lopende bijeenkomsten voor kinderen, getuigden van eenzelfde diepgang en men leek doortrokken van de ernst dat ook kinderen niet automatisch een kind van God zijn. Ook voor hen geldt zodra ze dit kunnen vatten de oproep tot kinderlijk geloof en bekering. Na de ochtenddienst zou 's middags het gebouw volstromen met kinderen uit de wijde omgeving voor de wekelijkse zondagsschool. Daarna volgt standaard ook nog een middagdienst, die meer geschikt is voor zoekenden.

Wij reden na de ochtenddienst door naar West Norwood Cemetery; de begraafplaats waar Spurgeon en zijn vrouw naast elkaar in een grafmonument begraven liggen. Spurgeon overleed in januari 1892 in het Zuid-Franse Menton. Hier bracht hij geregeld de winter door. Hij ontvluchtte om gezondheidsredenen geregeld Londen. Mevrouw Spurgeon overleed elf jaar na haar man. Het grafmonument is overigens een prediking op zich, want het bevat onder andere een beeltenis van Spurgeon, een geopende Bijbel en enkele sprekende teksten. Alles wijst heen naar de Heer en Heiland die hij en zijn vrouw vele jaren en uitzonderlijk intensief hebben gediend.

Simpele vasthouden aan het Woord
Spurgeon intrigeert me al sinds ik in mijn late tienerjaren tot levend geloof ben gekomen. Zo nu en dan lees ik graag werken van en over hem. De bovennatuurlijke kracht die door de Heilige Geest aan zijn werk verleend werd, evenals het hartstochtelijke spreken over de Heiland, spreken me steeds weer aan.

In een tijd waarin de Bijbel en haar waarheden door velen opnieuw geïnterpreteerd wordt, de redding voor velen niet meer in één Persoon ligt, het simpele vasthouden aan het Woord, zoals het er staat, zeldzamer lijkt te worden en de kerk soms tot een inhoudsloos instituut 'zonder drempels' aan het verworden is, kun je alleen maar wensen dat God opnieuw een man zoals Spurgeon zal doen opstaan. Natuurlijk wil God door ieder van Zijn kinderen werken, maar af en toe doet Hij net even iets meer door een schepsel dat mag fungeren als richtingwijzer naar Christus. Het is deze Redder van de wereld, Die nog steeds ruimhartig uitnodigt: "Zie op Mij en wordt behouden".