1. Jezus volgen: het discipelschapsparadox
Discipelschap is paradoxaal, dat wil zeggen: het volgen van Jezus is in strijd met de verwachting, of tegenstrijdig lijkend. Kijk naar Jezus’ eigen tijd op aarde: Jezus sterft en dat is een daad van overwinning! Hij vestigt zijn koninkrijk door te dienen, niet door te vechten. Dit is de ‘omgekeerde wereld’, anders dan iedereen zou verwachten. En dat geldt niet alleen voor Hem, maar ook voor zijn volgelingen. Tijdens zijn leven zei Hij het al: om Hem te volgen, moeten wij onszelf verloochenen en ons kruis op ons nemen (16:24). Het kruis symboliseert in deze uitspraak gehoorzaamheid tot in de dood. Dit is ook al in strijd met de normale verwachting van een mens, die wat wil maken van zijn of haar leven.

Jezus nam zijn kruis gewillig op zich, want het was Gods wil voor Hem. Net als van Jezus, verwacht God van ons ook ultieme gehoorzaamheid, zelfs als die ons alles kost. Maar daarmee hangt de belofte samen: ‘wie zijn leven zal verliezen om mij, die zal het vinden’ (16:25). Bereid zijn je leven te verliezen, is de ultieme zelfverloochening. Dit vraagt dus heel veel van ons, maar is niet zonder beloning: ‘Wanneer de Mensenzoon komt, in gezelschap van zijn engelen en bekleed met de stralende luister van zijn Vader, dan zal hij iedereen naar zijn daden belonen.’ (16:27) Het is de moeite waard Jezus te volgen, al lijkt het paradoxaal!

2. Jezus volgen: liefdevolle omgang met elkaar
Wie wil er nou niet de belangrijkste zijn? Sommige kinderen komen er eerlijk voor uit, volwassenen tonen zich vaak liever wat meer bescheiden. Jakobus en Johannes, twee volgelingen van Jezus, zijn daar echter een uitzondering op. Zij vragen (via hun moeder) of ze in Gods koninkrijk twee ereplaatsen mogen innemen (Matt.20:20 en verder). Jezus geeft hen niet op hun kop voor hun ambitie, maar laat wel zien dat in zijn koninkrijk unieke maatstaven gelden om belangrijk gevonden te worden:
‘Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, zal de anderen moeten dienen, en wie van jullie de eerste wil zijn, zal jullie dienaar moeten zijn…
Hoe doe je dat dan, de ander dienen en de houding van een dienaar hebben? Dat maakt Jezus natuurlijk vooral heel duidelijk in zijn eigen leven:
…zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen.’

De ander dienen vraagt zelfverloochening, nederigheid en vergevingsgezindheid. Zo maakt Jezus het concreet in Mattheüs 18, een lange redevoering over intermenselijke relaties.
In deze redevoering focust Jezus op nederigheid: wie belangrijk wil zijn in het koninkrijk, moet zich zo klein en onbetekenend als een kind weten en ook onaanzienlijke mensen respectvol behandelen. De tweede helft (18:21-35) zet de noodzaak en vanzelfsprekendheid om elkaar te vergeven centraal.
Dit alles verwacht God van zijn koninkrijkbewoners op grond van de veel grotere liefde en vergeving die wij als gelovigen zelf van God ontvangen.

3. Leef met het einde voor ogen!
In Mattheüs 24 staat de zogenaamde ‘toekomstrede’ van Jezus. Hij bespreekt niet alleen de directe toekomst van zijn luisteraars van toen (de val van Jeruzalem), maar ook de tijd die ook voor ons nog toekomst is: de grote dag van zijn terugkomst. Het doel van deze rede is dat zijn leerlingen altijd en elk moment gehoorzaam en toegewijd zullen leven, zodat ze altijd zullen klaarstaan voor een einde, ook al weten ze niet wanneer dat moment zal komen.

Jezus maakt zijn onderwijs over de toekomstige gebeurtenissen concreet met drie gelijkenissen die benadrukken hoe belangrijk het is om alert, trouw en gehoorzaam te zijn en blijven, ook al is onbekend wanneer Jezus terugkomt op de wolken. En als Jezus komt, zal over iedereen 'zegen en vloek' worden uitgesproken, naar aanleiding van wat zij hebben gedaan voor Jezus (in de persoon van 'onaanzienlijken', 25:40). Kortom, laat je leven nu al elke dag beïnvloeden door dit moment, dat Jezus schetst!

Lees ook: Drie waardevolle lessen uit Mattheüs (I).

Metta Wierenga is docent Nieuwe Testament bij het Evangelisch College. De ETS-Bijbelcursus van het Evangelisch College is een interkerkelijke Bijbelcursus die wordt aangeboden op 55 locaties in Nederland en online. Elke lesmaand behandelt de cursus één Bijbelboek uit het Oude Testament en één Bijbelboek uit het Nieuwe Testament. De afgelopen maand kwam bij de lessen Nieuwe Testament Mattheüs aan de orde. Klik hier voor meer informatie.