Een gevaar voor ons allemaal: carrière maken in de kerk
In onze tijd noemen veel kerken zichzelf ‘eigentijds’. De voorzitter van de Near East Ministry, Hans van der Zwan, heeft hier voor het maandblad Reveil een column over geschreven waarin hij bijbelse kanttekening plaatst bij het begrip ‘eigentijds’. “Een 24/7 mentaliteit is niet verkeerd, mits het de 24/7 mentaliteit van Mozes is.”
“We vinden het erg belangrijk om eigentijds te zijn”, zegt Hans. “Eigentijdsheid is niet per definitie verkeerd, maar er zijn veel invloeden in de maatschappij die daarmee zomaar de kerk in kunnen komen. Eigentijds in onze individualistische cultuur is in de eerste plaats ik-gericht en gericht op snelle bevrediging van onze behoeften, of liever gezegd begeerten. Online winkelbedrijven spelen daar op in: voor drie uur bestelt, vandaag nog in huis. Die ik gerichtheid kwam ik ook tegen bij sollicitatiegesprekken, kandidaten die solliciteren als stap in hun verdere persoonlijke ontwikkeling."
"Centraal staat wat het bedrijf kan bijdragen aan mijn ontwikkeling in plaats van andersom. Deze eigentijdsheid, of tijdsgeest, stopt niet bij de kerkdeur. En dat is een risico, want de gemeente is niet in het leven geroepen voor mijn persoonlijke ontwikkeling of voor mijn persoonlijke behoeftebevrediging. Het grote gebod voor een gelovige is God liefhebben boven alles en de naaste als onszelf. Dat staat daarom centraal in de kerk, carrière maken in de kerk staat daar haaks op. Op zich niets nieuws, Mozes heeft het ons al gezegd.”
Wat voor leider was Mozes?
“Laat mij eerst opmerken dat ik in de gemeente liever het woord ‘leidinggevende’ gebruik dan ‘leider’. Er moet leiding gegeven worden in een gemeente, de Meester Zelf echter waarschuwt ons voorzichtig te zijn met onszelf leiders te noemen. Door over ‘leiding geven’ te spreken komt beter tot uitdrukking dat het om dienen gaat.
Mozes was een leidinggevende met een 24/7 mentaliteit. Zeven dagen per week, 24 uur per dag in dienst van God. Met als gevolg dat hij 24/6 voor het volk klaar stond, hij rustte op de sabbat. Als zo’n 24/7 mentaliteit in de kerk gevonden wordt, is er hoop voor de kerk. Dan ga je niet op zoek naar een andere gemeente omdat je in de huidige gemeente je niet verder kunt ontwikkelen of omdat de gemeente niet langer voelt als een warme deken.”
Had je in de tijd van Mozes ook niet ego’tjes die dwarslagen?
“Ongetwijfeld, dit zit in ieder mens. We zijn allemaal met het sop van de zonde overgoten. Van nature zijn we ik-gericht. Daar hoef ik niemand op aan te kijken, het is genoeg in de spiegel te kijken. Daar komt nu bij dat onze cultuur deze ik-gerichtheid cultiveert. Het draait om persoonlijke ontwikkeling en carrière maken. In de Bijbel gaat het om dienen.”
Tegelijkertijd heb je ook de gelijkenis van de talenten. Zit daar niet een zekere mate van zelfontwikkeling in?
“Dat is natuurlijk de andere kant: als je werkzaam bent in het koninkrijk, dan word je geacht om dat zo goed mogelijk te doen. Het heeft te maken met de gesteldheid van je hart. Doe zelfonderzoek. Wat is je doel? Succesvol zijn, of te dienen en vanuit daar het beste geven dat je hebt? Dat geldt in het bijzonder degenen die op de voorgrond treden in de kerk. Gijs Lammerts van Bueren – oud-directeur van de NEM – was daar heel beducht op. 'Let op wat het podium met je doet', was zijn waarschuwing."
Praatmee