De bekende en minder bekende verhalen uit Genesis over de aartsvaders bevatten veel kostbare geloofslessen waar wij ons aan op kunnen trekken. Hier volgen drie van zulke waardevolle lessen die in Genesis opgetekend staan.

1. Niet uitgekozen en toch…
Ismaël lijkt niet te benijden: voortgekomen uit de verbintenis tussen Abraham en Hagar, een verbintenis die door God niet gewild was. Niet uitgekozen door God om een rol te spelen in zijn heilsplan. De oudste, maar niet de belangrijkste (een pijnpunt in die tijd), achtergesteld tegenover een klein halfbroertje.

Maar lees eens goed: nergens zien we dat God Ismaël als persoon afwijst of afkeurt. Ismaël mag er zijn, een grote troost voor mensen die verwekt zijn in een situatie waar ‘een smetje aanzit’!

Wat lezen we zoal over Ismaël?
• Hij is één van de weinige mensen die van God zelf hun naam ontvangen, en dat al voor zijn geboorte. (Genesis 16:11)
• Wat een prachtige naam! ‘Ismaël’ betekent ‘God hoort’. Wat geweldig dat God ervoor kiest Ismaël met deze belofte in zijn naam te bemoedigen. In Genesis 21:17 lezen we hoe God de belofte ook waarmaakt.
• Ismaël ontvangt in zijn leven veel goeds van God. Hij krijgt 12 zonen en is 137 jaar oud geworden (Genesis 25:12-18). Ouderdom en veel zonen waren precies de zaken die iemand in de tijd van het Oude Testament veel aanzien gaven. Ismaël was dus een gezegend mens.

De verwekking van Ismaël uit de verbintenis tussen Abraham en Hagar was niet Gods weg. De belofte van God had geen betrekking op hem, maar op zijn broer. Zijn gedrag tegenover de kleine Izaäk was niet goed (en wordt ook niet vergoeilijkt). Toch mogen we concluderen dat God Ismaël liefhad en hem op een bijzondere manier zijn liefde betoonde.

2. De aankoop van een graf
Is het je weleens opgevallen hoe uitgebreid wordt verteld over de aankoop van een graf door Abraham na de dood van Sara? Er is een heel hoofdstuk aan gewijd! Lees Genesis 23 maar eens en het wordt duidelijk dat deze gebeurtenis heel belangrijk is. Maar waarom eigenlijk?

De aankoop benadrukt een contrast. God heeft Abraham geweldige beloften gedaan, onder andere dat zijn nakomelingen het hele land Kanaän zullen bezitten. In Genesis 23 wordt onderstreept hoe groot de tegenstelling is tussen die belofte van God en dat wat Abraham er tijdens zijn leven van heeft gezien. Pas als hij zelf al heel oud is en zijn vrouw gestorven is, ziet Abraham met deze aankoop het allereerste kleine begin van de vervulling van Gods belofte. De woorden van Hebreeën 11:13 over de aartsvaderfamilie zijn zo waar:
Zij allen zijn in geloof gestorven; wat hun beloofd was zagen ze geen werkelijkheid worden, ze hebben slechts een glimp ervan begroet, en ze zeiden van zichzelf dat zij op aarde leefden als vreemdelingen en gasten.

De aankoop van het graf is dus belangrijk voor Abraham als glimp van de toekomst. Het is een bevestiging dat God zijn belofte werkelijkheid zal maken. Eveneens in Hebreeën 11 (vers 9 en 10) lezen we:
Door zijn geloof trok hij naar het land dat hem beloofd was maar hem nog niet toebehoorde. Samen met Isaak en Jakob, mede-erfgenamen van de belofte, woonde hij daar in tenten omdat hij uitzag naar een stad met fundamenten, door God zelf ontworpen en gebouwd.

Abraham bleef Gods belofte geloven, ook al zag hij daar lange tijd niets van. Hij wordt niet zonder reden ‘vader van alle gelovigen’ genoemd!

3. Jozef als voorafbeelding van Jezus
Het verhaal van Jozef is bekend en geliefd: verkocht door zijn broers, eerst slaaf en later gevangene in Egypte, gepromoveerd tot onderkoning en uiteindelijk de redder van zijn familie. Een bijzonder verhaal dat nog specialer wordt als we ons realiseren in hoeveel opzichten Jozef, achteraf gezien, een voorafbeelding van Christus blijkt te zijn.

Beiden worden door hun vader naar hun broeders gestuurd. Beiden worden in de boeien geslagen en vals beschuldigd. Beiden ontvangen na hun lijden een hoge positie. Beiden schenken vergeving en brengen redding. In het leven van beiden komt Gods reddende wijsheid openbaar:
God heeft mij voor jullie uit gestuurd om jullie voortbestaan op aarde veilig te stellen; zo wilde Hij veel levens redden. (Genesis 45:7)
Waar wij over spreken is Gods verborgen en geheime wijsheid, een wijsheid waarover God vóór alle tijden besloten heeft dat wij door haar zouden delen in zijn luister. (1 Korintiërs 2:7)

Leen Stehouwer is docent Oude Testament bij het Evangelisch College. De ETS-Bijbelcursus van het Evangelisch College is een interkerkelijke Bijbelcursus die wordt aangeboden op 55 locaties in Nederland en online. Elke lesmaand behandelt de cursus één Bijbelboek uit het Oude Testament en één Bijbelboek uit het Nieuwe Testament. Het afgelopen jaar kwam bij de lessen Oude Testament Genesis aan de orde. Klik hier voor meer informatie.