Nelleke Plomp: "Dominees en jongeren maken de preek samen"

God3 oktober 2018
Nelleke Plomp

“Durf als kerk te experimenteren om jongeren meer bij de preek te betrekken,” zegt Nelleke Plomp. Veel jongeren van 15-20 jaar geven aan dat de preek hen niet raakt. Nelleke werkt bij JOP, Jong Protestant en deed onderzoek naar de vraag hoe daarin verandering kan worden gebracht.

Voor je onderzoek sprak je verschillende jongeren uit de hervormde gemeente in Sliedrecht. Wat viel je op aan gesprekken met deze jongeren?
“Jongeren beseften dat niet alleen de predikant verantwoordelijk is voor de preek en de vraag of de boodschap overkomt. Ze kijken ook heel sterk naar hun eigen rol daarin. Ik hoorde opmerkingen voorbijkomen als: ‘Ik heb te weinig geslapen en kon daardoor niet opletten’, en ‘ik werd afgeleid door mensen in mijn omgeving’.”

Als ze dit constateren, proberen ze daar dan ook verandering in te brengen?
“Absoluut,” antwoordt Nelleke. “Als je jongeren en de predikant in gesprek brengt en hen vraagt om mee te denken, zoeken ze ook naar oplossingen. Tijdens gesprekken hierover heb ik verschillende ideeën voorbij horen komen, zoals: aantekeningen maken tijdens de preek en voorafgaand aan de dienst koffie drinken in plaats van erna. Ook werd er gepleit voor middelen om voor voldoende zuurstof in de kerk om het concentratievermogen op peil te houden.”

Je merkt op dat jongeren veel waarde hechten aan contact met hun predikant. Waarom?
“Het gaat niet alleen maar om één-op-één-contact. Jongeren willen graag gezien worden en het idee hebben dat zij ertoe doen. Het zou bijvoorbeeld al heel erg helpen wanneer één van de catechisatie- of jeugdleiders aan de predikant laat weten dat drie jongeren worstelen met eenzaamheid. Vervolgens kan de predikant ervoor kiezen om dit thema in zijn eerstvolgende preek te verwerken. Deze op het eerste oog kleine dingen zijn voor jongeren heel waardevol.”

"Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen."

Nelleke merkt dat jongeren en predikanten vaak de bal bij de ander neerleggen. “Ik hoor jongeren wel eens zeggen dat de dominee te saai preekt, onvoldoende voorbeelden gebruikt of zich niet in de leefwereld van jongeren heeft verdiept. Tegelijkertijd zijn er ook predikanten die erop wijzen dat er thuis soms kritisch over de preek wordt gesproken, waardoor de rol van hun kinderen wordt ondergesneeuwd. Wellicht hebben beide gelijk, maar de uitdaging is om de bal niet bij de ander neer te leggen, maar de bal samen op te pakken. Er is sprake van een gezamenlijke pijn.”

Je hebt een hervormde predikant uit Sliedrecht gevolgd. Wat valt je op aan zijn manier van werken op dit gebied?
“Hij erkent de pijn die er en gaat graag samen met de jongeren uit zijn kerk hiermee aan de slag. Zo heeft hij er zelf op een gegeven moment voor gekozen om de gemeente te tutoyeren, zodat jongeren zich veel meer onderdeel van de kerkdienst voelen. Een keuze die andere gemeenteleden voelen en ook best spannend is, maar wel wat oplevert. Uit Growing Young, grootschalig onderzoek in de Verenigde Staten bleek, dat wanneer een kerk jongeren op één zet dit beleid positieve gevolgen heeft voor de héle gemeente. Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen.”

Je laat herhaaldelijk het woord ‘pijn’ vallen. Waar zit die pijn precies?
“Gemeente ben je sámen, als Lichaam van Christus, met jong en oud. Als jongeren aangeven dat ze zich niet in de kerk thuis voelen, wordt dat niet waar gemaakt. Dat gaat veel ouders en predikanten aan het hart. Dit heeft alles te maken met het diepste verlangen van veel mensen, namelijk dat jongeren volgeling van Jezus worden. Dat kan ook buiten de kerkdienst, maar juist de eredienst is een centrale plek waar de hele gemeente bijeenkomt en God en elkaar ontmoet. Als een wezenlijk deel van de gemeente zich niet thuisvoelt in de eredienst, levert dat pijn op.”

"We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen."

Eén van je aanbevelingen is: ‘Durf te experimenteren’. Wat bedoel je daarmee?
“Binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vinden we het vaak lastig om bepaalde ideeën ook daadwerkelijk te realiseren. Daar komt bij dat we vaak bang zijn dat een nieuwe vorm mislukt. Alsof iedere nieuwe vorm de komende honderd jaar goed moet functioneren. Volgens mij is dat een misverstand, als iets één of twee keer werkt, is dat ook goed. We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen.”

Nelleke wijst ter illustratie op interactiemomenten tijdens de preek. “Als kerk zou je ervoor kunnen kiezen om één keer in de zoveel tijd kerkgangers de gelegenheid te geven om in groepjes of één-op-één door te praten over de preek. Dit kan én hoeft zeker niet elke week. Ik herinner mij een experiment waarbij jongeren meteen na afloop van de preek duidelijk maken hoe ze de boodschap de komende tijd in hun eigen leven gaan toepassen. Ik zou zeggen: maak als jongeren met je predikant een lijst met ideeën en probeer het uit. En het zou zomaar zo kunnen zijn dat er een vorm ontstaat die voor herhaling vatbaar is of zelfs wekelijks terugkeert.”

Welke boodschap wil je jongeren en predikanten vooral meegeven?
“Dat zij een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Durf als predikant je te laten zien. Je hoeft het niet alleen te doen. Ook jeugdleiders en ouders hebben hierin een rol. Dominees en jongeren maken de preek samen, het is dus iets gezamenlijks. En realiseer je dat een preek iets anders is dan een toespraak. God spreekt erin mee. Durven we het ook van Hem te verwachten? Juist in dat samen luisteren en buigen over een Bijbelgedeelte gaat Gods Geest aan het werk. We kunnen niet bepalen hoe de Heilige Geest werkt. Wel kunnen we hindernissen wegnemen die dit zoveel mogelijk in de weg staan.”

Op 4 oktober licht Nelleke Plomp de bevindingen uit haar onderzoek toe tijdens de studiebijeenkomst ‘Jongeren en de preek’. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door JOP, de HGJB, IZB Areopagus en de Hervormde Gemeente Sliedrecht. Klik hier voor meer informatie een bekijk hier (PDF) het volledige onderzoek van Nelleke Plomp.

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho