De dagen daarna staan in het teken van de Algemene Politieke Beschouwingen, waar gedebatteerd wordt over deze plannen van dit kabinet. Tijdens deze dagen had de coalitie goed nieuws voor veel Nederlanders. Na jaren van economische crisis, waarin moest worden bezuinigd, gaan vrijwel de meeste Nederlanders er nu volgens de voorspellingen op vooruit. Het kabinet verwacht namelijk een stijging van 1,5% in koopkracht. Maar ondanks de optimistische berichten, daalt de steun voor het kabinet juist onder de bevolking. Uit een recente peiling van EenVandaag blijkt dat nog geen 30% vertrouwen heeft in dit kabinet. Veel mensen hebben geen vertrouwen in kabinet Rutte-III én in de Tweede Kamer. Hoe komt dit en wat kunnen we eraan doen?

Profileren
De algemene beschouwingen waren voor politieke partijen vooral belangrijk om zich te profileren. Vaak blijkt de hardste schreeuwer het meest in het nieuws te verschijnen. Er werd veel show gemaakt. Wilders nam Pechtold de maat over diens privéleven en Kuzu zei dat Wilders’ politieke erfenis doordrenkt is met bloed. Het hoogste nationale democratische orgaan is verworden tot een politieke profileerplaats voor politici, waarbij het dreigt te gaan om zo vaak mogelijk in beeld te zijn. Het resultaat van deze tendens is dat de inhoud naar de achtergrond verdwijnt. Mede door de opkomst van sociale media proberen de communicatieafdelingen van politieke partijen in filmpjes te knippen, waardoor hun visie op bepaalde onderwerpen telkens scherp naar voren komt. Gevolg hiervan is dat de nadruk steeds meer komt te liggen op het voortdurend profileren, in plaats van een inhoudelijk debat waarbij er oor is voor elkaars argumenten. Politici lijken vanwege hun eigen gecreëerde loopgraaf steeds minder te luisteren naar argumenten van anderen. Veel mensen voelen zich mede hierdoor niet meer vertegenwoordigd.

Structurele problemen
Wanneer we over de politieke beschouwingen heen kijken naar de wat langere termijn, zien we dat ook andere factoren zorgen voor wantrouwen in het kabinet en de Tweede Kamer. Een veelgenoemde zorg is het gebrek aan transparantie. Onlangs kwam Nieuwsuur met de onthulling dat minister Ollongren een kritisch rapport van de toezichthouder op de inlichtingendiensten niet vlak voor het referendum openbaar wilde maken. De minister gaf als reactie hierop aan dat ze namelijk tijd wilde om met de diensten te overleggen. Ondanks deze reactie is, na de onthullingen zeker niet geheel onterecht, het beeld ontstaan dat dit rapport niet in de openbaarheid mocht komen omdat het anders de stem van de kiezer zou beïnvloeden. Wanneer dit soort keuzes pas worden toegelicht op het moment dat de media dit weten te achterhalen, duidt dat op een gebrek aan transparantie. De burger raakt het zicht kwijt, waardoor het wantrouwen richting het kabinet kan toenemen.

Het wantrouwen in de Tweede Kamer groeit ook omdat mensen zich niet meer herkennen in de partij die hun stem kreeg tijdens de verkiezingen. Een actueel voorbeeld daarvan is de afschaffing van de dividendbelasting, wat in geen enkel verkiezingsprogramma te vinden was. Ook bij de afschaffing van het raadgevend referendum was opvallend dat juist D66, die destijds mede voor het raadgevend referendum heeft gezorgd, dit referendum nu afschafte. Natuurlijk, wanneer je toetreedt tot een coalitie, zul je compromissen moeten sluiten. Dit kan vervolgens betekenen dat er zaken in het regeerakkoord staan die niet overeenkomen met je verkiezingsprogramma. Maar dit betekent nog niet dat de koers van de partij of fractie in de Tweede Kamer dan ook moet veranderen. Door uit te leggen dat je nog steeds staat voor je eigen politieke programma, maar ook concessies moet doen, zullen kiezers zich eerder blijven herkennen in je idealen.

Van wantrouwen naar vertrouwen
Het vertrouwen in het kabinet en de Tweede Kamer is dus erg laag. Allereerst zal het politieke debat inhoudelijker moeten worden. Meer visie en minder geschreeuw. Ook zal het kabinet zich moeten inspannen om te zorgen voor transparantie richting de burger. Tot slot zullen politieke partijen goed moeten waken voor hun ideologische koers, en proberen om concessies op een eerlijke manier uit te leggen. Het zouden belangrijke stappen zijn om het afgenomen vertrouwen in het kabinet en de Tweede Kamer te herstellen.

Tom de Nooijer is Commissielid Binnenland bij SGP-jongeren.