Het was al zo in 2014-2016 dat ik in behandeling was (voor een angststoornis), dat ik regelmatig op de computer van de psycholoog bij de ggz vragen moest beantwoorden over het verloop van de behandeling. Daar kwam dan een grafiek uit en van daar uit kon de psycholoog zien (lees: de zorgverzekeraar) of er 'progressie' was geboekt. De resultaten schommelden, zoals verwacht kan worden, tussen verbetering en verslechtering, zoals dat gaat met psychische aandoeningen.

Toen het na twee jaar niet meer echt 'beter' ging, ben ik er vanuit mezelf maar mee gestopt. Er was immers aangegeven dat er 'een evaluatie' plaats moest vinden, om te kijken naar de toekomst qua behandeling en ik geloofde er gewoon niet meer in. Ook merkte ik aan de psycholoog dat hij erg onder druk stond met betrekking tot de resultaten. Dus ondanks dat ik niet 'beter' was geworden, zag ik ook geen heil meer in een behandeling.

Ik voelde me onder druk gezet om 'beter' te worden, of in ieder geval progressie te boeken.
Niet dat de behandelaar dat bewust deed; mijn psycholoog was een zeer begane en bekwame man. En ik kan het wel een beetje weten: ik heb aardig wat ervaring in deze sector.
Nee, het was meer dat achterliggende gevoel van spanning, van de druk van 'we zetten je niet onder druk, maar heb je enig idee hoe lang dit nog gaat duren?', zoals dat vaak ook in gesprekken met werkgevers gaat, of met de UWV-arts.

Deze maatschappij is een 'doe-het-zelf' maatschappij geworden. Heb je een probleem? Los het zelf op, vooral thuis. Ziek zijn mag, maar niet te lang.
Ik raakte financieel in de problemen, in mijn geval de schuldsanering, terwijl de zorgkosten stijgen, de eigen bedrage en het eigen risico incluis. Het UWV zet je onder druk om toch echt te gaan werken, ondanks dat je voor 69% bent afgekeurd ('alleen met een dwarslaesie word je 100% afgekeurd', aldus de UWV-arts destijds). Deze druk zet je weer onder druk, waardoor het weer slechter met je gaat.
Want spanning met een psychische ziekte is juist een van de angels van die ziekte.

Zo kwam ik, begin 2018, weer op de wachtlijst voor de GGZ, met een depressie, suïcidaliteit, bij tijd en wijle wanen en een volledig teruggekeerde angststoornis. Ik wacht nu zes maanden, alleen om überhaupt een psychiater te zien om me te helpen met een analyse over de medicatie die ik slik, laat staan een behandeling. Deze maand zou ik aan de beurt zijn, maar een brief van de behandelaar maakte duidelijk dat mijn afspraak niet doorgaat, omdat er geen nieuwe patiënten worden aangenomen. Pas in oktober krijg ik te horen wanneer ik terecht kan.
Op dat moment sta ik dus acht maanden op de wachtlijst.

Ondertussen proberen de huisarts en ik het hoofd (lees: mijn hoofd) gezamenlijk mentaal boven water te houden. Er is echter weinig dat je kan doen. In geval van nood kan ik de crisisdienst bellen. Dat heb ik een aantal keren gedaan. Het advies is: 'bel een vriend of familielid in de buurt om even bij je langs te komen' of het verzoek om een extra kalmeringspil te nemen, aangezien ik deze op voorraad heb. Er is geen mogelijkheid tot zorg. Wellicht in het uiterste geval komen ze even bij je langs om te praten en je een pil te geven. De dag daarop sta je weer voor precies dezelfde issues.

Een opname in de psychiatrie is al helemaal niet meer mogelijk; te duur. Een crisisopname is het laatste redmiddel. Het GGZ-beleid tegenwoordig is namelijk gericht op het zoveel mogelijk thuis oplossen van de problemen. Ik denk dat een crisisopname alleen nog gebeurt als ik naakt en schreeuwend in een psychose door het centrum loop. En dat proberen we nu juist al zes maanden te voorkomen.

Die mate van psychiatrische ziekte heb ik dan weer niet. Maar tussen 'ik voel me niet zo lekker' en 'ik denk dat ik Napoleon ben' zit een groot, zwart gat van psychiatrie waar geen oog meer voor is op een wijze zoals die iets op zou lossen. De vraag dus, of een behandeling zin heeft, hangt samen met vele factoren in iemands leven.

Mijn psychische ziekte heeft mij beroofd van mijn mentale en fysieke gezondheid, mijn inkomen, mijn baan, mijn sociale mogelijkheden en vriendschappen. En nu gaat de zorgverzekeraar (indien de mijne Menzis zou volgen) ook mijn mogelijkheden tot herstel beïnvloeden. Ik voel reeds de druk toenemen op de verwachtingen met betrekking tot mijn toekomstige behandeling. En ik vraag mij nu hardop af of het nog zin heeft om hulp te zoeken.

Al jaren roepen we om verandering in de zorg, dat het systeem niet werkt. Ik heb getekend voor een Nationaal Zorgfonds, een plan van de SP. Dit werd echter afgeschoten in de Tweede Kamer. Wat ik wel weet, is dat dit niet zo verder kan. De macht van de zorgverzekeraar dient aangepakt en beperkt te worden.

Aan de ene kant roept de maatschappij op tot 'meer begrip voor psychische ziekte', aan de andere kant zaagt zij zelf aan de stoelpoten van de zorg voor mijn doelgroep. En door pas te willen 'betalen na een succesvolle behandeling' legt men de verantwoordelijkheid van de ziekte bij de zieke zelf en de instantie die de zieke helpt.

Dit is duidelijk een geval een 'double standards', wat weer voortkomt uit onwetendheid, onbegrip en vooroordelen over psychiatrie en depressie. Want stel nou dat Menzis zoiets zou zeggen over kankerpatiënten: 'Wij betalen pas als iemand genezen is van kanker', dan zou geen politicus dat pikken. Immers, Menzis stelt dan indirect dat de arts (en de patiënt) verantwoordelijk is voor de genezing van kanker. Uiteraard is deze gedachte onaanvaardbaar en ook medisch onmogelijk, lijkt me.

Toch is dit wat Menzis nu doet. En het blijft verdacht stil. De algemene verontwaardiging blijft uit. De politiek zwijgt net voldoende om het te laten passeren zonder teveel heibel.
Als je een depressie hebt, heb je juist de hulp en bescherming nodig van anderen. Je hebt niet de kracht om voor jezelf op te komen. Waar zijn dan je hulpbronnen? Wie neemt het voor je op?

Ik ben niet zielig hoor, ik ben ziek. En vele met mij. Vandaar dit blog. Ik deel persoonlijke dingen niet omdat ik aandacht tekort kom, maar om een punt te maken. De politiek moet zorgen dat men een grens stelt en het recht op zorg vastleggen in de wet. Ik ben erg teleurgesteld en boos. Dit bericht van Menzis raakt mij persoonlijk diep. Nog dieper raakt mij het gebrek aan weerstand. Mensen zoals ik dragen te weinig bij aan de maatschappij, dus wij doen er niet zo toe. Ik kan mezelf niet genezen. Het enige wat ik kan doen momenteel, is dit blog schrijven en zo veel mogelijk delen.

Matthijn Doekes is een voormalig gospelrapper en is voor vragen of opmerkingen per e-mail bereikbaar. Bezoek hier zijn weblog.