Lois ontdekte dat Jezus een Jood was: "Hij was een briljante rabbijn"
Veel landgenoten van Lois Tverberg hebben een verkeerd beeld van Jezus. Ze denken dat Hij blauwe ogen had en als een westerling door het leven ging. De Amerikaanse heeft uitgebreid studie gedaan naar de Joodse wereld in de tijd dat Jezus als rabbi met Zijn leerlingen rondtrok. Onlangs was ze te gast bij Christenen voor Israël om haar lessen te delen.
De schrijfster spreekt over rabbi Jezus in Zijn oorspronkelijke context. Ze legt uit hoe ze haar Noord-Amerikaanse landgenoten over Hem vertelt. “Veel Amerikanen zijn bekend met deze afbeelding van Jezus. Ze houden van dit plaatje omdat die zo vertrouwd is. Op de foto heeft Hij blauwe ogen en blond haar. Maar Jezus ziet er niet erg Joods uit.” In de afgelopen twintig jaar heeft de schrijfster er bewust voor gekozen om zich te verdiepen in de originele context van Jezus. “Mijn uitdaging is om Jezus te ontdekken hoe Hij was in Zijn land en te midden van Zijn volk.”
Ze herinnert haar toehoorders aan het feit dat Jezus een Joodse rabbi was. “Als christen, opgegroeid in een traditionele kerk, deed ik ‘schokkende’ ontdekkingen. Zo ontdekte ik dat Jezus de Joodse wetten naleefde. Ook was Hij een rabbijn die op briljante wijze gelijkenissen vertelde. Jezus reisde door het land en gaf onderwijs. Ook verwachtte Hij van Zijn leerlingen dat ze de Schrift heel goed kenden.
Iedere rabbijn heeft een missie: Zijn leerlingen inspireren om te leven volgens de Thora (de eerste vijf boeken van het Oude Testament, red.) en naar Gods wil. Een rabbijn deed dat niet alleen door les te geven, maar ook door het handen en voeten te geven in zijn eigen leven. Rabbijnen hebben de opdracht om hun leerlingen zo op te voeden dat ook zij weer leerlingen zouden kunnen onderwijzen. De leerlingen van rabbijnen maken dus zelf ook weer discipelen Dit laat zien wat als hedendaagse christenen taak is: discipelen maken.
Niet doceren in een lokaal
In de evangeliën lezen we vaak dat de discipelen met Jezus van plaats naar plaats trekken. Dit was onderdeel van hun traditie: niet in een klaslokaal zitten, maar met leerlingen onderweg zijn. Op deze manier leerden leerlingen niet alleen het onderwijs kennen, maar ook de manier van leven van de rabbijn. Dit gezegd hebbende vraag ik mijzelf af in hoeverre ik écht met rabbi Jezus leef. Terwijl ze van plaats naar plaats trokken, verwachtten openden mensen hun deuren voor de discipelen zodat er écht ontmoeting plaatsvond.
Het uiteindelijk doel was dat de discipelen meer en meer het leven van Jezus zouden leiden. Het ging er niet alleen om dat de leerlingen Jezus navolgden, maar Hem als het ware imiteerden. Ik heb het Evangelie lange tijd alleen beschouwd als informatie over Jezus. Maar het is veel meer dan dat. Het gaat erom dat we veranderd worden, meer op Jezus lijken en Hem navolgen. Met andere woorden, Jezus leerde Zijn discipelen om Zijn karakter over te nemen. Stel jezelf de vraag: volg ik mijn Rabbi na? Lijk ik op Hem?”
Leren over Jezus in de Joodse context
In de jaren ’80 ging Lois naar de universiteit en hoorde zij dat docenten twijfelden of Jezus wel echt heeft bestaan. “Men vergeleek de synoptische evangeliën (Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes, red.) met de rest van het Nieuwe Testament. Ze ontdekten dat Zijn gelijkenissen veel meer Joods klonken dan wat er in de rest van het Nieuwe Testament werd gezegd. Ze concludeerden vervolgens dat in tegenstelling tot de apostelen Jezus Zichzelf nooit als Messias heeft beschouwd. Dat is nogal verwarrend voor iemand die Jezus wil volgen.
Jaren later volgde ik in mijn kerk een seminar over de Joodse context van het Nieuwe Testament. De cursusleider gaf een hele andere uitleg dan mijn vroegere docenten. Zo kreeg ik te horen dat Jezus op een typische Joodse manier te werk ging.” Ze verwijst naar Qumran, waar de Dode Zee-rollen zijn gevonden. Iedere geleerde wilde die belangrijke documenten bestuderen, maar veel geleerden slaagden er niet in omdat de rollen niet werden vrijgegeven.
Lois: “De Joodse geleerde Emanuel Tov had de leiding bij het bestuderen van de Dode Zee-rollen. Op een gegeven moment werd Abegg door Tov aangesproken door het citeren van Jesaja 1:2, ‘Ik heb kinderen grootgebracht’. Op een Joodse manier werd gelinkt naar de Bijbel. Van Abegg werd als toehoorder verwacht dat hij ook het volgende vers zou kennen: ‘Maar zíj zijn tegen Mij in opstand gekomen’. Op deze manier werd Abegg door het Woord van God vermaand en niet door Tov zelf.
Tweeduizend jaar eerder deed een orthodoxe Jood iets vergelijkbaars. Jezus gaf onderwijs in de tempel en de kinderen dansten om Hem heen. De priesters waren daar niet blij mee en vroegen Jezus waarom Hij de kinderen niet tot stilte maande (Matt. 21:16). Het vervolg van dit vers is terug te vinden in Psalm 8:2. Jezus gebruikte dus woorden uit de Bijbel om Zijn tegenstanders op een krachtige en subtiele manier te vermanen door indirect een vers uit de Schrift te citeren.
Midden-Oosten vs het Westen
Waarom begrijpen we het onderwijs van Jezus zo vaak niet? Omdat we het niet op dezelfde manier doen. Van ons wordt vandaag de dag niet verwacht dat we Bijbelteksten uit ons hoofd leren. Sterker nog: Westerse geleerden stellen dat dit niet gezond is voor onze hersenen. Ik kreeg onderwijs dat is gebaseerd op het Westerse, rationele systeem. Omdat dit zo verschilt van Jezus’ systeem is het voor ons moeilijk om het onderwijs van Jezus te begrijpen.”
“De woorden van Jezus zijn doordrongen van Messiaanse verwijzingen,” voegt de schrijfster toe. Ter illustratie verwijst zij naar de goede Herder in Johannes 10:8 en 14. “Misschien denk je aan Psalm 23 en denk je aan een mooie afbeelding waarop Jezus een lammetje vasthoudt. In werkelijkheid is dit een verwijzing naar Ezechiël 34:10-11. In dit Bijbelgedeelte verwijt de Heere de leiders van Israël dat ze slechte herders voor hun kudde zijn. In een indrukwekkende profetie laat Hij zien dat Hij zelf herder zal zijn om Zich over Zijn schapen te ontfermen. ‘Ik ben de goede Herder.’ Zo maakt Jezus duidelijk wie Hij is.”
Bekijk de volledige lezing van Lois Tverberg:
Praatmee