Jezus heeft in het vorige gedeelte nog eens heel duidelijk gemaakt dat de wet en de profeten gaan over liefde voor God en voor de mensen. En nu gaat Hij aan het eind van de Bergrede waarschuwen voor de manier waarop mensen kunnen omgaan met wat God zegt.

Hij heeft in deze hele toespraak het woord van God voor zijn volk opnieuw duidelijk gemaakt. Diezelfde wet van God, diezelfde onderwijzing die God in het Oude Testament gaf, heeft Jezus hier opnieuw onder woorden gebracht. Wat Hij hier zegt, ís Gods woord. En de luisteraars ervaren dat ook zo, zoals we na afloop van de Bergrede lezen (Mat. 7:28,29): Toen Jezus deze rede had uitgesproken, waren de mensen diep onder de indruk van Zijn onderricht, want Hij sprak hen toe als iemand met gezag, en niet zoals hun schriftgeleerden.

Hij gebruikt een beeld dat voor veel mensen heel herkenbaar is, dat van de brede en de smalle weg. In hoeveel huiskamers heeft die beroemde plaat niet gehangen? Dat was een afbeelding waarop links een brede weg te zien was, met daaraan een café, een danszaal enz. Die weg leidde in de verte naar de hel. En rechts was een smalle weg, langs een kerk en een zondagsschool en dergelijke. Dat was de weg die naar de hemel leidde. Heel romantisch uitgebeeld, maar heel verkeerd.

Jezus heeft het hier niet over de tegenstelling tussen amusement en kerkgang, maar over de omgang met Gods woord. Zijn punt is: hoe ga je om met de wet en de profeten (en het evangelie)? De brede weg was in de benadering van de Farizeeën het volgen van alle wetten die zij uit de thora en de profeten hadden gedestilleerd. Dat was voor hen de weg naar God. En ook met de woorden van Jezus kan zo’n ‘brede weg’ worden aangelegd: geboden en regels die wij onszelf en anderen opleggen, net zoals de schriftgeleerden dat deden. Dit mag wel en dat mag niet. En als we ons daar maar aan houden, komen we bij God uit, is de (vaak onuitgesproken) gedachte daarachter.

Maar er is maar één weg naar God, en dat is via Jezus (... de weg, de waarheid en het leven...). Jezus volgen is de smalle weg, dat wil zeggen: de lastige, omdat die strijdt met onze gevallen natuur. We moeten eigenlijk bovennatuurlijk worden om die weg te kunnen gaan. Dat begint er mee dat wij toegeven dat wij het zelf niet kunnen. Wij moeten sterven, noemt de Bijbel dat, en Jezus moet steeds meer in ons gaan leven. God in ons, zoals we telkens weer zien.

De brede weg waar Jezus tegen waarschuwt, is dus juist het verlangen naar regels, naar de wet van buiten. De smalle weg is Jezus in ons, onze wil van binnen die gaat veranderen. Dit is het kernthema van de Bergrede: niet de wet van buiten, maar de wil van binnen.

We kunnen aan Jezus zien hoe Hij in het dagelijks leven de wet en de profeten vervulde: Hij ging op bezoek bij zondaars en Hij deelde zijn leven met hen. Hij kwam overal waar mensen waren, niet alleen in de synagoge en de tempel. Zo is het ook voor ons. De smalle weg volgen betekent niet dat we alleen maar naar christelijke activiteiten gaan en dat we café’s en disco’s moeten mijden. We kunnen liefdeloos in de kerk zitten of liefdevol in de kroeg. En onze weg moet een weg van liefde zijn. Het gaat er niet om waar onze voeten zijn maar waar ons hart is. En ons hart hoort bij onze medemens te zijn, zoals Jezus ons door heel deze Bergrede heen uitlegt.

Arie-Jan Mulder is spreker en schrijver. Zijn boek over de Bergrede is als ebook verkrijgbaar. Klik hier om zijn website te bezoeken.