"Duurzaamheid is niet uitsluitend een christelijk feestje"
De GroeneKerkenactie van Tear en Kerk in Actie houdt op aanstaande zaterdag, 23 juni in vijf regio’s een GroeneKerkenroute. Deze route voert op vijf locaties langs drie tot zes kerken die actief zijn op het gebied van duurzaamheid.
In twee regio’s voert de tocht bovendien langs een groene moskee, die ook aangesloten is bij de GroeneKerkenactie. Dat er ook moskeeën mee doen aan de GroeneKerkenactie, daar hebben sommigen nog wel eens moeite mee,” geeft Hanna van der Horst, campagneleider van de GroeneKerkenactie aan. Zij benadrukt dat de visie van de GroeneKerkenactie gebaseerd is op een Bijbelse grondslag. “Het is alleen niet de bedoeling dat wij anderen uitsluiten,” meent ze. “Het is belangrijk om duurzaamheid SAMEN te doen. Het is tenslotte niet uitsluitend een christelijk feestje.”
Ze vindt het mooi om te zien dat andere gemeenschappen die grens over durven gaan. “Ik vind het stoer dat moskeeën zich durven aansluiten bij een christelijk netwerk. Ze hebben vaak dezelfde standpunten als het aankomt op hoe we om moeten gaan met de schepping.”
Ruim 200 kerken
Al zeven jaar worden kerken en andere levensbeschouwelijke instellingen vanuit de GroeneKerkenactie geënthousiasmeerd om te verduurzamen. Inmiddels doen ruim tweehonderd kerken mee, meer dan tien moskeeën en drie synagogen. “Bij aanmelden geven leden aan dat ze zich zullen toewijden aan minstens één duurzame stap per jaar,” vertelt Hanna. “In de meeste gevallen gaan veel leden veel verder dan dat.”
PKN
Met name kerken die zijn aangesloten bij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) zijn een stapje verder als het aankomt op duurzaamheid. Hanna vertelt dat de PKN het meest vertegenwoordigd is. “Er zijn veel minder evangelische kerken betrokken en ook reformatorische kerken zijn ondervertegenwoordigd. Inmiddels hebben we ook een handjevol rooms-katholieke kerken, waaronder ook een aantal kloosters. De één staat veel meer open voor ontwikkelingen dan de ander”, zegt ze. “Er zit best veel verschil in, wat ik niet direct kan verklaren.”
Duurzaamheid verbonden met geloof
Toch is de tendens dat kerken, moskeeën en ook synagogen steeds vaker overgaan op vergroenen. De bewustwording dat duurzaamheid verbonden is met het geloof groeit. Dat duurzaamheid daarmee steeds meer op de agenda komt te staan, vindt ze dan ook vanzelfsprekend: “Het is ook tegenstrijdig als je zegt dat je je naaste lief hebt als jezelf, en vervolgens een T-shirt draagt, gemaakt door een meisje van 8 uit India. Dan moeten we die opdracht wel iets nauwkeuriger nemen,” meent Hanna.
Bij de GroeneKerkenroute kunnen mensen kennis maken met groene kerken en worden ze in elke kerk gastvrij ontvangen met een biologische versnapering. Hanna vertelt enthousiast: “Er is zelfs een kerk met een eigen boomgaard. Daar persen ze appelsap. Weer een andere kerk bakt het eigen avondmaalsbrood. Dat willen ze laten proeven.”
Het dak op
Als deelnemer aan zo’n route kan het ook zomaar zijn dat je op het dak van een kerk komt te staan om de zonnepanelen te bewonderen. “Zo kunnen mensen samen een recreatieve dag hebben, waarbij ze genieten van de natuur en pittoreske plaatsjes”, aldus de campagneleider. “Tegelijkertijd hebben we als achterliggend doel dat we willen laten zien wat je kunt ondernemen op het gebied van duurzaamheid in eigen huis en kerk.”
Opdracht
“Als er ergens een natuurramp gebeurt, dan voelt dat voor ons altijd ver weg,” zegt Hanna, maar wij willen dat terugvertalen naar de eigen situatie. Dat betekent dan geen overmatig gebruik van grondstoffen, zuinig met de aarde omgaan. Dan kunnen we zeggen dat we een noodhulpactie opzetten voor mensen in een situatie van droogte, maar we kunnen ook ons best doen om te voorkomen dat het zover komt, dat de situatie van de aarde verslechtert. Die opdracht hebben we vanuit het scheppingsprincipe meegekregen.”
Vorm van gerechtigheid
Duurzaam doen is volgens Hanna een vorm van gerechtigheid. “Op het moment dat de één veel meer gebruikt dan de ander, en de ander kan daardoor geen bestaan opbouwen, dan doen we ergens geen recht aan. Dat moeten we niet willen. Dat geldt ook op gebied van biodiversiteit. Er zijn al veel minder diersoorten dan 100 jaar geleden. Ook veel planten-, boom- en bloemsoorten (dreigen te) verdwijnen. Dat vind ik een enorme waarschuwing. Veel mensen zijn zich daar niet bewust van.”
Scheppingswandelingen
Er moet een verschuiving plaatsvinden in ons denken, meent Hanna. Ze zegt: “Zo’n 25 jaar geleden stapten mensen gerust met een slok alcohol op achter het stuur. Nu is dat verboden en mag men minder dan 0,2 promillage nuttigen. Je merkt dat we in staat zijn om een andere standaard neer te zetten. De samenleving wordt gevormd door wat jij en ik vinden, wat onze overtuiging is.” Dat kerken daarop invloed kunnen uitoefenen, dat weet Hanna zeker. “Niet dwingend, maar ook gewoon door te laten zien dat je kunt genieten van de schepping. Zo organiseert het Dominicanenklooster in Zwolle Scheppingswandelingen, waarmee ze laten zien: kijk eens wat we hebben gekregen en wat is het mooi dat we hierin onze rust mogen vinden.”
“Iedereen is je naaste”
Goed renmeesterschap begint volgens haar allereerst door je te realiseren dat je naaste niet alleen vriend of vriendin is, maar dat het ook andere mensen zijn die op aarde wonen. “Iedereen is je naaste. Wanneer je dan zorgt voor welzijn en leefbaarheid voor anderen, dan is dat een manier van houden van.” Ze vindt het alarmerend om te zien hoeveel natuurrampen er zijn, maar ook hoe weinig het ons lijkt te deren. “Iedereen zou in shock moeten zijn, maar dat gebeurt niet.”
Kijkje nemen
Toch is er al veel belangstelling voor de GroeneKerkenroute volgens Hanna. “In advertenties schreven we: Fiets met ons de zomer in. Daarmee houden we het luchtig en leuk. Het doel is dan uiteindelijk dat de fietsers een kijkje kunnen nemen in een groene kerk en geïnspireerd naar huis mogen gaan. We zien daarin ook echt de kracht van de lokale kerk, de invloed op de wijk, dat mensen uit de kerk het thuis gaan doen en ook buren het overnemen. De GroeneKerkenroute is het event bij uitstek om bij de kerken langs te gaan en een kijkje te nemen. Veel mensen ontdekken daardoor dat duurzaam doen niet moeilijk is,” aldus Hanna.
Klik hier voor meer informatie over de GroeneKerkenroute.
Praatmee